In een grote loods in IJ elstein werken jonge techneuten die binnen een kwartier de meest high-end laptops in elkaar zetten. Het zijn jongens van BTO Notebooks, een laptopbedrijf waar de klant zelf zijn hardware kiest. Dergelijke config-opties zijn uitermate geschikt voor gamers en BTO Notebooks heeft een collectie met laptopknallers waar je u tegen zegt. De hardste knaller is de X-Book 17CL50, een grote 17 inch-laptop met maar liefst twee GTX 680M-videokaarten van Nvidia die in SLI dubbele prestaties leveren.
Dat de twee videokaarten in de laptop pa en, is op onderstaande foto goed te zien. De GTX 680M-kaarten zitten aan de linker en rechter achterkant en beschikken beide over een ventilator met koperen elementen die voor de nodige koeling tijdens het gamen moet zorgen. Dat levert ook meer gewicht op: de X-Book 17CL50 weegt al gauw bijna 4,5 kilo. Geen jongen die je even meeneemt, maar één die vooral ter vervanging voor je huidige desktop fungeert. En ja, een gamecomputer samenstellen is goedkoper maar sommigen prefereren een laptop bijvoorbeeld vanwege ruimtegebrek, het aanzicht en de mobiliteit binnenshuis.
Zo strak als Star Trek
De 17 inch-laptop heeft eenzelfde uiterlijk als de meeste laptops die van de barebone-optie (je eigen laptop samenstellen) gebruikmaken. Dat betekent een mat zwart design, niet al te veel poespas en een sober en robuust uiterlijk. Het benoemen van mat zwart is extra belangrijk, want dit voorkomt dat de laptop er na enkele uren gebruik al als een stof- en vingerafdrukmachine oogt. Aan de achterkant vind je een HDMI-poort en een ingang voor de Display Port, alsmede een extra USB 3.0-poort en de ingang van de voeding. Een leuk detail: door de ventilatorroosters met chromen rand lijkt de X-Book 17CL50 van de achterkant een beetje op een hypermodern ruimteschip.
Aan de rechterzijde bevinden zich de DVD-drive, e-SATA-poort en drie USB 3.0-ingangen. De rechterkant geeft eveneens ruimte aan de standaard audio-ingangen, een kaartlezer en een heuse ethernetpoort voor de dagen dat wifi niet beschikbaar is. De X-Book 17CL50 beschikt helaas niet over een speciale werkbalk met mediaknoppen en heeft op die plaats de speaker geplaatst. Dat komt het geluid ten goede, maar een mediabalk met led-verlichting zou een fijner aanzicht hebben gegeven.
De grote trackpad met een kekke kevlar-achtige look werkt naar behoren en ook de speciale vingerafdrukscanner laat je snel de laptop ontgrendelen. Het zwarte uiterlijk van de X-Book 17CL50 wordt in stand gehouden door het strakke toetsenbord. Met een druk op de knop activeer je de led-verlichting achter de toetsen en deze is ook op verschillende manieren in te stellen: van een golvend effect tot een toetsenbord dat in drie kleurensecties is opgedeeld. Een broodnodige eigenschap voor degenen die veelal in het donker gamen. Een andere fijne eigenschap van het toetsenbord is de verwijdering van de Windows-toets aan de linker onderkant. Dat bespaart je waarschijnlijk een paar plotseling onderbroken speelse ies.
Full-HD
Het grote scherm van de X-Book 17CL50 is van zichzelf al vrij helder en kom pas echt goed tot zijn recht in de lagere helderheidsniveaus. De kijkhoeken zijn, afgezien van ietwat vertekende kleuren, best goed te noemen en het matte scherm zorgt ervoor dat fel zonlicht niet direct je gamese ie verpest. Door de resolutie van 1920 bij 1080 pixels is het scherm Full-HD en dat heeft wel flink wat kracht nodig. Daarom komt de X-Book 17CL50 standaard met twee videokaarten in SLI of Cro fire, afhankelijk van het type videokaart dat je kiest.
Onze configuratie bestaat uit een Intel i7-3840QM quadcore-proce or met een maximale kloksnelheid van 3.8Ghz, twee Nvidia GTX680M-kaarten met in totaal 4GB aan GDDR5-geheugen, 16GB werkgeheugen en een kleine SSD-schijf van Samsung. Dat is op papier genoeg om de meest veeleisende games zonder problemen te draaien. Wij nemen de proef op de som met Crysis 3, Skyrim, Counter-Strike: Global Offensive en BioShock: Infinite.
Als een zonnetje
Met Skyrim, Counter-Strike: Global Offensive en BioShock: Infinite op de hoogste instellingen heeft de X-Book 17CL50 geen enkele moeite. Bij laatstgenoemde zakt de framerate soms nog naar 40 frames per seconde (fps), maar dat is enkel bij de heftige actiegevechten waar veel door elkaar gebeurt. Bij Counter-Strike: Global Offensive behaalt de gamelaptop zelfs 320 fps, maar dat is natuurlijk nutteloos aangezien de beeldverversing lang niet zo hoog is. Met Crysis 3 heeft de X-Book 17CL50 meer moeite. Als de game op de hoogste instellingen draait, wordt er maximaal 20 tot 30 fps gehaald. Later in de game wordt dit aantal naar de 40 fps verhoogt, maar een redelijk stabiele 60 fps haalt de laptop niet. Dat is echter niet zo vreemd, want Crysis 3 draait – ongeacht je hardwareconfiguratie – gewoon vrij belabberd.
Eigenlijk draait de X-Book 17CL50 vrijwel elke game die we testen als een zonnetje. Daar komt nog eens bij dat ook Windows 8 echt een verademing is op de laptop. Of het besturing ysteem fijn is om te gebruiken is een persoonlijke keuze, maar het verbeterde geheugengebruik en de toegenomen snelheid van het opstarten van Microsofts besturing ysteem of andere software is wel degelijk te merken. Daar dragen ook het werkgeheugen en de SSD aan bij. De X-Book 17CL50 is ook voorzien van een Bigfoot Wirele -kaart die het apparaat van de snelste wifi-snelheid voorziet. De laptop behaalt daarom de maximale snelheid die mijn Netgear N600-router biedt.
Veel kracht, weinig energie
Omdat de plek van de mediawerkbalk boven het toetsenbord door een langwerpige speaker is ingenomen, wordt het geluid direct naar je gericht. Hierdoor komen de geluidsgolven veel beter de oren binnen en klinkt het geluid voller. De bas dreunt goed door en zorgt voor de nodige feedback en spanning bij actie in games. Daarnaast beschikt de X-Book 17CL50 over een 7.1 digitale audio-uitgang om een 7.1-audioset aan te koppelen, met in het achterhoofd dat je de laptop vooral op één plek laat staan en dat je het apparaat aan je huidige surround sound set-up koppelt om een film te bekijken.
Het grote probleem van de X-Book 17CL50 is de batterijduur. Als je zonder netstroom wilt gamen, houd je het nauwelijks drie kwartier vol. Dat is te verwachten met de hardwareconfiguratie en het grote scherm, maar het feit blijft zonde. En hoewel de gamelaptop naar alle waarschijnlijkheid niet vaak in de trein gebruikt zal worden, kan dit minpunt door vrijwel elke gamer genuanceerd worden.
Wat dan overblijft, zijn eigenlijk alleen maar pluspunten. We hadden mi chien een grotere accu, een SteelSeries-toetsenbord of met led verlichte mediabalk gezien, maar dit zijn maar cosmetische bijzaken. De prestaties van de X-Book 17CL50 spreken voor zich. De gamelaptop van BTO Notebooks is zonder twijfel de meest krachtige draagbare computer die we hebben getest. Daar hangt helaas ook een flink prijskaartje aan dat velen mi chien niet voor een gamelaptop willen betalen. Maar als je echt de crème de la crème in de gamelaptops wilt, is de volledig aanpasbare X-Book 17CL50 met zijn twee Nvidia-videokaarten één van de beste keuzes.
Pluspunten: Volledig configureerbaar, touchpad, twee GTX680M’s in SLI, SSD, algehele hardwareprestaties
Minpunten: Korte batterijduur, flink prijskaartje
Adviesprijs: 3200 euro
Beeldscherm: Scherm 17.3” Full HD 1920x1080 (Non-Glare)
Proce or: Intel i7-3840QM quadcore 2.8Ghz – 3.8Ghz
Videokaart: 2x Nvidia GTX680M 2GB GDDR5 SLI
Geheugen: 16Gb DDR3-1600
Opslagruimte: Samsung 120Gb SSD 840
Dit product is verstrekt door BTO Notebooks.