Reload: The Legend of Zelda

The Legend of Zelda spelen in 2016 is misschien frustrerend voor de moderne gamers, maar in veel opzichten is het ook een openbaring. De serie heeft in dertig jaar tijd nogal wat veranderingen ondergaan om gamers tegemoet te komen: een korte beschrijving wanneer je een item vindt, een waarzegster die je voor wat rupees vertelt waar je heen moet en een compagnon die je de oplossing van een puzzel verraadt wanneer je er te lang mee bezig bent. The Legend of Zelda heeft in de loop der jaren zoveel knievallen gemaakt dat er van avontuur soms nog maar weinig te spreken is.

Hoe anders is dat in de allereerste The Legend of Zelda op de NES. Door de beperkingen van de hardware moeten spelers het doen met een verhaal dat in de handleiding uit de doeken wordt gedaan. Geen voorgeschiedenis van Hyrule, uitleg over wat de Triforce precies is en geen woord omtrent de prinses waarnaar de game vernoemd is. The Legend of Zelda laat de ongewapende Link middenin de spelwereld vallen en laat hem vervolgens helemaal vrij.

Die vrijheid is dodelijk, zo blijkt gegarandeerd wanneer je één van de windrichtingen inloopt en zonder enige manier van zelfverdediging geconfronteerd wordt met de monsters die Hyrule bevolken. In een grot waarin een oude man met baard je met de veelzeggende woorden ‘it’s dangerous to go out alone, take this’ een zwaard overhandigt, kan het spel pas echt beginnen. Diezelfde man, of iemand die verdacht veel op hem lijkt, keert later in het spel op allerlei verrassende plekken weer op om advies en hints te geven.

Heel nuttig zijn die tips niet. Door hun opzettelijke vaagheid, of eigenlijk matige vertaling, hebben zinnen zoals ‘Dodongo dislikes smokes’ en ‘eastmost peninsula is the secret’ weinig betekenis voor de speler. Daarmee doet de eerste Legend of Zelda wel een beetje denken aan games zoals Dark Souls, waarin opzettelijke vage hints van personages het gevoel van een vreemde en vijandige wereld weten te versterken. The Legend of Zelda is volgens huidige maatstaven dus best onhandig, al dan niet onbedoeld.

Dat is ook te zien aan de gameplay. Links zwaard prikt alleen recht naar voren, waardoor vijanden raken soms nog best lastig is en hartjes om zijn gezondheid te herstellen worden niet zo rijkelijk rondgestrooid als in de nieuwere games. Ook je hand wordt niet met iedere stap vastgehouden. De eerste Legend of Zelda biedt in dat opzicht een heleboel vrijheid. Na het uitspelen van een kerker, bepaal je helemaal zelf welke ondergrondse locatie je daarna binnendringt. Op een enkele uitzondering na heb je grotendeels de vrijheid om zelf te bepalen in welke volgorde je waar gaat en staat.

Die vrijheid is precies waar veel van de moderne Zelda’s de fout in gaan. Door vooral veel voort te bouwen op een Metroid-achtige principe, waarin je het ene item nodig hebt om bij het andere te komen, ontstaat er een situatie waarin je in feite een behoorlijk rechtlijnig verhaal volgt. Dat gevoel dat je kan gaan en staan waar je wilt, dat de zoektocht naar de Triforce echt als een avontuur voelt, komt juist allemaal door die eerdergenoemde vrijheid.

Het team achter The Legend of Zelda lijkt zich ook bewust van dat verloren gevoel. Met de meest recente games in de serie wordt er behoorlijk geëxperimenteerd, zoals dat er in Skyward Sword het idee van kerkers met matig succes wordt veranderd en in A Link Between Worlds deze kerkers niet langer in een voorspelbare volgorde uitgespeeld hoeven worden. Het zijn in het grote geheel kleine stappen en zo mysterieus als de eerste game wordt het nooit meer, maar alleen het idee al dat Nintendo zich bewust is van wat dat de eerste The Legend of Zelda zo goed wist te maken, geeft een goed gevoel over de toekomst van de serie.