The Last of Us heeft niets aan kracht ingeboet

Dit artikel verscheen oorspronkelijk in 2019 en is opnieuw geplaatst vanwege de tiende verjaardag van The last of Us.

Ik had The Last of Us tot voor kort nooit uitgespeeld. Opmerkelijk voor iemand die de Uncharted-reeks van Naughty juist heeft verslonden. Vlak na release van de Remastered-editie heb ik The Last of Us opgepikt en ben ik ongeveer tot de helft geraakt. Een doodzone, maar gelukkig heb ik dit onlangs gecorrigeerd. Ook ik kijk uit naar The Last of Us: Part 2, en was ik bang dat het verhaal van het aankomende vervolg impact zou missen als ik het origineel nooit voltooid had. Ik ben maar wat blij dat ik er uiteindelijk de tijd voor heb genomen.

Zwakke zenuwen

Ik werd tijdens mijn eerste speelsessie een aantal jaren geleden vooral tegengehouden door mijn verwachtingen. Ik ben namelijk erg slecht in mijn zenuwen in bedwang houden tijdens het spelen van horrorgames. The Last of Us zit vol met de monsterlijk ogende Clickers en Runners, een soort snelle zombies waar het overgrote deel van de mensheid in is veranderd. Ik was bang dat ik steeds engere monsters en grotere uitdagingen tegen zou komen en wilde op voorhand mijn zwakke zenuwen sparen.

Achteraf gezien heb ik mij druk gemaakt om niets. Dat wil niet zeggen dat het spel niet voldoende spanning bevat, maar de Clickers spelen verre van de hoofdrol. Die is weggelegd voor de menselijke personages in de game: de vele overlevenden die je tijdens je trektocht door de vervallen Verenigde Staten aanvallen, de personages die je onderweg een helpende hand toereiken en natuurlijk Joel en Ellie zelf. Zoals menig film en serie al heeft bewezen: tijdens een zombie-Apocalyps is de ergste vijand van de mensheid de mens zelf.

Vader en surrogaatdochter

Joel en Ellie ondergaan tijdens het verloop van de game een transformatie. Hun achtergronden zijn soms ietwat cliché, maar de uitwerking en de levensechte emotie die je op veel momenten ervaart heeft een impact op de speler die maar weinig andere games bieden.

Joel is jaren na het verliezen van zijn dochter nog altijd verbitterd, en wanneer hij Ellie – een meisje dat ogenschijnlijk immuun is voor het virus dat de wereld plaagt – naar een bestemming moet brengen is die bitterheid merkbaar. Het ligt er niet dik bovenop: je hoort Joel niet constant uitspreken dat Ellie zijn dochter toch niet kan vervangen. In plaats daarvan merk je het aan kleine nuances, de manier waarop Joel zich opstelt tegenover het meisje. Tot de emmer overloopt en die frustraties onontkoombaar tot uitbarsting komen. Vanuit daar kan Joel eindelijk beginnen met het verwerken van zijn emoties en transformeert ook de relatie tussen hem en het meisje.

Ook Ellie ondergaat gedurende de campagne de nodige veranderingen. In het begin is het vooral een stoere meid die met sarcasme het effect dat de gruwelen van deze wereld op haar heeft probeert te maskeren. Ook bij haar moeten die onderliggende gevoelens een keer naar buiten. Verderop in de game is er nog maar weinig over van die even botte als speelse meid. Zelfs Joel, die aan het begin van de game al dat gelanterfant maar irritant vindt, merkt dat gemis op.

Sterk spul hé?

Natuurlijk is ook de gameplay van The Last of Us dik in orde, met een flexibel systeem dat je zelf laat kiezen of je rondsluipt en vijanden één voor één overmeestert, of dat je guns blazing door vijanden heen maait. Maar daar draait The Last of Us bij mij niet om. Eigenlijk geldt hetzelfde voor die andere Naughty Dog-franchise, Uncharted. Hoewel die games enorm fijn en soepel wegspelen, doorloop ik die games voor het verhaal, de personages en het bijbehorende acteerwerk.

Toch is er - buiten de setting - een wezenlijk verschil tussen de twee gamereeksen: de Uncharted-games voelen vooral aan als luchtige avonturenfilms. Natuurlijk is er ruimte voor een emotionele noot, maar echt diep gaat dat wat mij betreft nooit. Hoe anders is dat in The Last of Us, dat de uitzonderlijke en fragiele relatie tussen twee totaal verschillende mensen prachtig genuanceerd in beeld brengt. In vergelijking met het rijkelijke diner dat The Last of Us qua emoties voorschotelt, smaakt Uncharted eerder naar een vlugge McDonalds-maaltijd.

Ruim zes jaar na release hebben het verhaal en de personages in The Last of Us in ieder geval nog niets aan kracht ingeboet. Dat ik tegen het einde van de game een traantje moest wegpinken, is daar het bewijs van.

Lees ook de review van The Last of Us op HBO.