Adventuregames zijn ontzettend veranderd en waar ik Uncharted best een actie-avontuur wil noemen, heb ik bij de term adventuregame maar één voorstelling: pure point-and-click en wel tu en ongeveer 1988 en 1998. Grim Fandango sloot deze periode af, de Space Quest-serie luidde samen met de Monkey Island-reeks voor mij het begin in. Space Quest 4 in het bijzonder.
Eens in de zoveel tijd zak ik achterover in mijn bureaustoel, start ik DosBox voor optimale compatibiliteit en glimlach ik bij het zien van het Sierra-logo. De Space Quest-serie heeft een speciale plek in mijn hart verworven, temeer omdat je op zoveel manieren kan falen (lees: sterven) en omdat de reeks, die begon als tekstadventure, zo is gegroeid door de jaren heen. Space Quest 1 en 2 waren lollige, spannende games. Space Quest 3 en 4 waren duisterder, met horrorelementen en tal van subtiele verwijzingen naar sci-fi uit de jaren 80.
(Sound)blast from the past
Space Quest 3 (1989) deed het erg goed en Sierra-directeur Ken Williams klopte dan ook snel aan bij de Two Guys from Andromeda (zoals de designers zichzelf noemen) voor een volgend deel. Sierra pakte deze keer groots uit en zorgde ervoor dat designers Scott Murphy en Mark Crowe alles tot hun beschikking hadden om het spel tot een succes te maken. Het is achteraf intere ant om te horen hoe de twee designers in een nieuw gebouw van Sierra werden geplaatst (naast schrijvers als Jane Jensen) en hoe Sierra groeide in deze tijd. In de onderstaande video op YouTube hoor je Scott en Mark bij beelden van Space Quest 4 en krijg je leuke weetjes te horen over producties op CD-ROM in de vroege jaren. Zo kostte een lege cd in die tijd 75 dollar, klonk een cd-brander als een op hol geslagen bijennest en was de betreffende machine de tweede cd-brander die de fabrikant had verkocht voor commercieel gebruik. Het ding had Sierra een vermogen gekost. Stond de andere machine bij LucasArts?
Space Quest 4 was voor mij destijds een reden om een soundblaster te kopen, want de speciale versie op CD-ROM (1992) was de grootste Sierra-productie ooit. Ik moest en zou Roger Wilco horen praten uit mijn lullige witte speakertjes – gekocht voor een belachelijk hoge prijs. Het stelde echter niet teleur, want Gary Owens (radiopersoonlijkheid, lolbroek en voice-over van onder andere America’s Funniest Home Videos) vervulde een belangrijke rol in het spel. Van begin tot eind praatte Gary het spel aan elkaar.
Space Quest 4 was de eerste game in de serie die tekstinvoer verving met pictogrammen voor lopen, pakken en zelfs ruiken en likken. Die laatste twee icoontjes waren puur en alleen toegevoegd om grappige teksten van Gary Owens op je af te vuren. Naast de humoristische momenten was Space Quest 4 echter heel erg spannend. Kort na de opening cène moet je een zombieachtige griezel zien te vermijden en elders moet je je zelfs ergens in het scherm verstoppen voor patrouillerende ruimtepolitie. De toevoeging van survival-horrorelementen was origineel voor die tijd en zorgde voor veel afwi eling naast het gebruikelijke denkwerk.
Reis door de tijd
Het verhaal in Space Quest 4 draait om Roger Wilco, een ogenschijnlijk kansloze schoonmaker, die in de eerste vijf minuten van het spel door z’n zoon van een wi e dood wordt gered. Saillant detail is dat Roger geen zoon, noch een wederhelft heeft. Het blijkt dat zoonlief uit de toekomst is gekomen om Roger te waarschuwen en hem te redden door hem een tijdportaal in te sturen, waardoor hij in Space Quest XII belandt. Hier begint het spel.
Tijdreizen blijft een belangrijk onderdeel van Space Quest 4, want je reist door verschillende delen van Space Quest op zoek naar antwoorden en op de vlucht voor Vohaul. Deze schurk stamt nog uit Space Quest 1 t/m 3 en heeft een appeltje te schillen met Roger. Vohaul stuurt de ruimtepolitie op onze held af en de futuristische opsporingsdienst heeft nogal een groot voordeel ten opzichte van reguliere wetshandhavers: ze kan reizen in de tijd. Gelukkig leen je in point-and-click adventures constant de speeltjes van anderen en is er snel een punt waar je Roger stiekem een tijdmachine in stuurt. Het idee om de hoofdpersoon door mogelijke delen van z’n eigen verhaal te sturen is origineel en werkt in Space Quest 4 erg goed.
Roger reist onder andere naar een futuristisch winkelcentrum en een ruige wereld waar vrouwen in badpakken de dienst uitmaken. Terwijl hij zich van geen kwaad bewust is, weten de Latex Babes of Estros (een verwijzing naar Infocom’s Leather Godde es of Phobos uit 1986) wel beter. Roger heeft klaarblijkelijk in Space Quest X één van de vrouwen teleurgesteld en daar betaalt hij nu de prijs voor.
Nieuwe start
Wat opviel aan Space Quest 4 en de serie in het algemeen waren de sfeer en de hoeveelheid details in de wereld. Je moest niet alleen puzzelen, want je kon sterven en moest af en toe vluchten om in leven te blijven. In de serie zitten bovendien tal van minispelletjes, zoals een hamburgersimulator in een fastfoodrestaurant en een behendigheid pelletje in een speelhal. Space Quest 4 was voor mij het hoogtepunt in de serie, maar speel je het nu, dan vallen vooral Sierra’s zwakke animaties op. Hoewel voor dit deel motion capture gebruikt is, was de animatie van Roger niet om over naar huis te schrijven. Dat terwijl de personages bij LucasArts – met name Guybrush – altijd stukken vloeiender liepen.
Sierra is na Space Quest 4 helemaal losgegaan met talkies en full motion video. Zo kwam in 1995 Phantasmagoria uit op liefst zeven cd’s en kreeg Gabriel Knight in datzelfde jaar een decadent vervolg met uren filmmateriaal. Jane Jensen, schrijfster van die game, werkt momenteel aan Moebius, Scott en Mark zijn inmiddels ook herenigd. Ze werken keihard aan een nieuw spel dat tot mijn grote vreugde in alle opzichten lijkt op Space Quest. Doordat Activision de rechten op Space Quest beheert, is een echte Space Quest niet mogelijk, maar SpaceVenture kan wel eens heel erg in de buurt komen. Ik kijk erg uit naar de lancering, zeker omdat de samenwerking tu en Scott en Mark zo ouderwets gezellig oogt. Neem voor SpaceVenture vooral een kijkje op de kickstarterpagina.
Space Quest 4 is nog steeds te koop in deze verzameling via GOG.com.