Deze muzikale reis verscheen voor het eerst in 2002 op de Dreamcast en PlayStation 2. In 2008 verscheen op Xbox Live een hd-versie. Dit was niet alleen de ultieme versie van het spel, het zorgde er ook voor dat Rez veel makkelijker verkrijgbaar werd. In e entie bleef het hele spel gelijk aan het origineel, maar grafisch werd de game behoorlijk verbeterd. Zowel het origineel als de hd-versie bewijzen echter hoe tijdloos Rez is. Meer dan tien jaar later staat dit muzikale kunststuk op alle vlakken namelijk nog als een huis, iets dat weinig andere spellen kunnen zeggen. Reden genoeg dus om terug te blikken op deze unieke belevenis.
Project-K
Hoofdverantwoordelijke voor Rez is Tetsuya Mizuguchi, één van de meest gerenommeerde gamedesigners in Japan en toentertijd werkzaam voor Sega. Na in 1994 succesvol aan Sega Rally Championship gewerkt te hebben, kreeg hij in 2000 de beschikking over een eigen interne studio bij Sega. Voor deze studio, die later als de United Game Artists bekend zou staan, was hij bezig een nieuw team op te richten voor een ander muzikaal Dreamcast-spel: Space Channel 5. Ondertu en keek Mizuguchi echter al vooruit naar zijn volgende project: Project-K, beter bekend als Rez.
Project-K is het computernetwerk waarin het spel zich afspeelt. Het verhaal van Rez wordt op subtiele wijze verteld zonder ooit echt op de voorgrond aanwezig te zijn. Een ver ontwikkeld kunstmatige intelligentie, genaamd Eden, is van zichzelf bewust geworden en daardoor in de war geraakt over haar bestaan in de wereld. Tijdens dit proces besluit zij het gehele netwerk af te sluiten, met als gevolg dat het compleet overgenomen wordt door kwaadaardige viru en. Spelers kruipen in de ‘huid’ van een hacker, die via een digitale avatar probeert om Eden weer tot zichzelf te keren.
In een kleurrijke digitale wereld bewerkstelt dit zich door het neerschieten van groepen viru en en het verslaan van titanische eindbazen. Door simpelweg de schietknop ingedrukt te houden worden vijanden geselecteerd, maximaal acht, waarna deze automatisch neergeschoten worden. Hoe meer doelwitten tegelijkertijd aangevallen worden, hoe hoger de combo’s en dus de score wordt. Belangrijk hierbij is dat het vernietigen/hacken hiervan de avatar laat evolueren en daarbij ook de muziek. Deze evolutie vormt je van een simpele menselijke ‘wireframe’ tot een volledig persoon in lotushouding, waarna je vervolgens herboren wordt. Dit is als het ware je levensbalk, waarbij je een fase terug valt als je geraakt wordt en sterker wordt bij iedere evolutie. Terzelfdertijd voegt zich een laag muziek bij de andere muzieklagen, waardoor het spel steeds bombastischer wordt.
Het is overigens geen grote verra ing dat Rez een on-rails shooter is. Een groot deel van het team van United Game Artists bestond namelijk uit voormalige medewerkers van Team Andromeda studio, verantwoordelijk voor de Panzer Dragoon-spellen. Daarbij past het genre goed bij de actie die de game presenteert en is het de juiste combinatie voor de ritmische muziek.
Kandinsky synesthesie
Het oorspronkelijk idee voor Rez ontstond jaren voor de release. In 1997 bevond Mizuguchi zich in een stadion in Zurich, met om zich heen 40.000 mensen die dansten op muziek, lichten en visuals. Deze gebeurtenis deed Mizuguchi terugdenken aan iets dat hij als student had gehoord: synesthesie. Deze filosofie, afkomstig van de Ru ische schilder Wa ily Kandinsky (1866-1944), bestaat uit het tonen van het immateriële, zoals geluid en gevoel. Rez is dan ook zondermeer een hommage aan het werk van Kandinsky. Een citaat van de kunstenaar beschrijft de game dan ook prachtig: "Color is the keyboard, the eyes are the harmonies, the soul is the piano with many strings. The artist is the hand that plays, touching one key or another, to cause vibrations in the soul."
Door Rez te spelen kun je dan ook in een betoverende trance raken. Daarbij zijn ook de bijbehorende vibraties een e entieel onderdeel van de belevenis. Hoewel er in de media vaak lacherig over gedaan wordt, kent het gebruik van de los verkrijgbare Trance Vibrator of de trilfunctie van vier individuele controllers wel degelijk toegevoegde waarde. Door deze op het lichaam te plaatsen zijn de pulserende vormen, geluiden en kleuren daadwerkelijk te voelen en is Rez vrijwel compleet in zijn synesthesie.
Het spel is daarmee de eerste die echt succesvol was in zijn soort en wellicht de vroege evolutie van spellen zoals Guitar Hero en Rock Band. Rez zou oorspronkelijk een trilogie worden en Mizuguchi maakte ook al de spirituele opvolger: Child of Eden. Een Kinect-spel dat niet dezelfde impact had als Rez. Toch is een terugkeer naar Rez niet ondenkbaar, daar Mizuguchi het vooral belangrijk vindt om gebruik te maken van een nieuwe technologische belevenis, zoals bijvoorbeeld virtual reality. Tot het zover is hopen we dat Rez ook opnieuw in volle glorie wordt uitgebracht voor de Wii U, PS4 en Xbox One, want zelfs twaalf jaar na release moet je Rez een keer gespeeld hebben. De puurheid in gameplay en synesthesie is in nog geen ander spel zo goed terug te vinden als in Rez.
Wil je meer gamemuziek beleven? Woensdag 12 november vindt Video Games Live voor het eerst in Nederland plaats in de Heineken Music Hall. Bestel hier je kaarten!