Ik weet nog goed toen ik Rayman 3: Hoodlum Havoc voor het eerst speelde. Het was een tijd waarin Ubisoft nog niet berucht was om UPlay en Watch Dogs, en Rayman nog niet geteisterd werd door vervelende konijntjes. Nee, Ubisoft stond vooral bekend om Splinter Cell, Rainbow Six en natuurlijk Rayman zelf. Deze serie liet zijn hoofd voor het eerst zien met Rayman in 1995. Toch bleken twee dimensies niet genoeg te zijn voor Rayman, want vier jaar later betrad hij de derde dimensie in Rayman 2: The Great Escape. Na wat vage spinoffs (Rayman Golf, serieus?) kwam er in 2003 een vervolg op Rayman 2 dat al even gek en driedimensionaal was als zijn voorganger.
Rayman 3 was mijn persoonlijke debuut in de Rayman-serie, en zo ongeveer het enige spel dat mijn tienjarige zelf in 2003 speelde. Zodra ik uit school kwam, holde ik altijd naar zolder om daar neer te ploffen achter een stokoude laptop en in de ledemaatloze huid van Rayman te kruipen. Ik heb de grootste lol gehad met rondrennen, -springen en -vliegen in de wonderbaarlijk fantasierijke omgevingen terwijl ik vijanden in elkaar mepte met Raymans katapulteerbare vuisten. In een nostalgische bui stofte ik het elf jaar oude doosje af om de game weer eens helemaal door te spelen.
Rennen, springen, vliegen en weer doorgaan
Alleen al het installeren van de game is een verre herinnering aan een vervlogen tijd waarin je spellen nog gewoon met schijfjes installeerde. Ja kinderen, vroeger hadden we nog geen Steam waar je met één druk op de knop een spel installeert. Nee, vroeger moest je nog netjes blijven kijken terwijl het installatiebalkje tergend langzaam volliep en gehoorzaam de schijfjes verwi elen op commando van het installeerprogramma. Gelukkig is onze oude laptop intu en met pensioen en installeert het spel op mijn eigen pc tenminste in een fatsoenlijk tempo.
Het eerste uur beweeg ik nogal houterig door de wereld van onze arm- en beenloze held. De besturing is nogal onorthodox: C is springen, spatie is slaan en control is locken. Maar binnen een uur heeft mijn innerlijke tienjarige het weer overgenomen. Met het grootste gemak maak ik als vanouds salto’s om kogels van Hoodlums te ontwijken, werp ik mijn vuisten in een boogje vol in de snufferds van de slechteriken en speur ik elk hoekje af om alle diamanten te verzamelen. Het voelt weer net als elf jaar geleden. Toch is er wel wat veranderd sinds 2003.
Gestoord
Wat me vroeger ontging, is de soms verra end volwa en humor die verstopt zit in het spel. Zo hebben de dokters alle drie dubbelzinnige namen (Otto Psi, Romeo Patti en Art Rytus) die ik vroeger nog niet snapte. Bovendien komen er ook de nodige schuine grappen voorbij. Ergens in het begin van het spel zegt Murfy: “Ik dacht dat ik na Rayman 2 een geplaagde kunstenaar zou spelen die valt op vrouw met hele grote… eh… ogen”. Serieus, lees voor de grap eens deze lijst met quotes door om een idee te krijgen van de ronduit absurde dialogen die soms te horen zijn.
Het moge duidelijk zijn: Rayman neemt zichzelf niet al te serieus. Zo maak ik in het eerste level mee hoe de handleiding de helpende hand Murfy ontslaat omdat die sarcastische grappen maakt over betreffende handleiding. Ook de bazen zijn totaal geschift. De eerste baas die ik tegenkom is een ventje zonder benen dat via een primitieve constructie aan twee levensgrote mechanische stelten hangt en Rayman plat probeert te stampen. Een andere baas is een houten pompoenhoofd op dunne lange poten dat Rayman dood probeert te laseren. Hoe verder ik kom in het spel, hoe gestoorder de bazen worden. Het zijn niet simpelweg grotere versies van normale vijanden, ze vereisen flink wat tactiek, behendigheid en snelheid om te verslaan.
Eigenlijk geldt voor de hele game dat het één grote hilarische gekte is. Kom op, de hoofdpersoon is een mannetje zonder armen, benen of nek dat zijn haar in helikopterwieken kan veranderen, hoe gek wil je het hebben? Ik ben er inmiddels van overtuigd dat er een lichtelijk gestoord en/of gedrogeerd brein bij Ubisoft gewerkt moet hebben om alle rare vijanden, omgevingen en personages in Rayman 3 te bekokstoven.
Drie-eenheid
Rayman 3 wist zich elf jaar geleden al intere ant te houden door de gameplay in drieën te delen en die delen vloeiend in elkaar over te laten lopen. En ook elf jaar na dato blijft die drie-eenheid nog steeds overeind. Ten eerste is de game een platformer, dus zal er toch echt gesprongen moeten worden op platforms. Hoodlums in elkaar slaan met je wegwerpvuisten is het tweede onderdeel, dat keert ook veelvuldig terug. Puzzels zijn het derde en laatste onderdeel. Het lijken drie totaal verschillende gameplayelementen, maar toch weet Rayman 3 deze drie heel slim met elkaar te verweven.
De game lijmt deze drie onderdelen aan elkaar met de power ups. Die manifesteren zich in de vorm van met kleur gecodeerde blikjes frisdrank, ’gewone‘ power-ups waren vermoedelijk niet gek genoeg. Met deze blikjes krijgt Rayman tijdelijk krachten waarmee hij bepaalde sterkere vijanden kan verslaan, hoger vliegen of puzzels oplo en. Net als vroeger ben ik nog altijd een fervent fan van de grijpers, omdat die kracht het langst duurt, ze zien er gewoon stoer uit en het voelt ontzettend goed om er vijanden mee onder stroom zetten door heel vlug op de spatiebalk te rammen.
C-C-C-Combo breaker!
Met de power ups verdubbelt de score ook, dus de kunst is om zo snel mogelijk punten te verzamelen voor de kracht weer uitgewerkt is. Daarbij komt nog eens het combosysteem: als ik snel genoeg achter elkaar vijanden versla en diamanten verzamel, krijg ik een bonus. Deze teller loopt alleen wel weer af als ik hem niet snel genoeg nog meer punten voer. Ik heb meer dan eens Rayman de huid vol gescholden omdat hij één milliseconde te langzaam was met dat ene cruciale diamantje te pakken waarmee ik de ene kolo ale combo aan de volgende had kunnen breien. Het combosysteem werkt in ieder geval heel motiverend om alle diamantjes te pakken. Toch moet ik wel de vaart erin te houden om een dikke combo te scoren. Door de driedeling in gameplay te combineren met power ups en het combosysteem weet Rayman 3 leuk te blijven, en zorgt er tegelijk ook voor dat het niet traag wordt.
Ik zou nog een heleboel leuke anekdotes kunnen vertellen over hoe ontzettend gestoord en leuk Rayman 3: Hoodlum Havoc is en waarom het zelfs na vierenvijftig jaar nog leuk is. Toch kun je dat het beste ervaren door net als ik gehoorzaam om de beurt de drie schijfjes in je pc te proppen en lekker mee te doen met de heerlijke chaos van dit spel. De Rayman-games blijken de tand des tijds goed te doorstaan. Heb je de doldwaze 2D-games van voor naar achter gespeeld, dan is Rayman 3 een prima driedimensionaal alternatief.