Nog even een opfrisser: In 2013 werd de ooit zo populaire Tomb Raider-franchise van een reboot voorzien. Tomb Raider had een frisse, acrobatische Lara Croft in de hoofdrol die haar eerste grote avontuur meemaakte. Een avontuur die niet zou misstaan in de Uncharted-reeks, maar wel eentje die kwalitatief hoogstaand was. Zo hoogstaand dat de game niet alleen op PS3 en Xbox 360 succesvol was, maar ook als een remaster naar PlayStation 4 en Xbox One kwam.

Bij de aankondiging van de exclusieve deal van het vervolg, Rise of the Tomb Raider, konden noch Microsoft, noch Square Enix echt duidelijkheid geven over hoe deze deal in elkaar stak. Na een hoop vage uitspraken bleek maanden later pas dat de nieuwe game eerst naar Xbox One en Xbox 360 zou komen (sinds vorige week dus verkrijgbaar), in het voorjaar van 2016 naar pc en eind 2016 pas naar PlayStation 4.

Voor het gemak kijken we naar vier partijen die mogelijk baat bij deze deal zouden kunnen hebben: uitgever Square Enix, consoleboer Microsoft, ontwikkelaar Crystal Dynamics en de gamer. 

Allereerst Square Enix. Het is in hun voordeel dat hun game goed verkoopt. Dat zat met de vorige Tomb Raider wel snor: het was met 8,5 miljoen verkochte exemplaren de best verkochte Tomb Raider-titel ooit. Ondanks dat was de ontwikkeling van de game zeer prijzig. Pas een jaar na release had Square Enix de ontwikkeling terugverdiend.

Een (tijdelijk) exclusieve deal met een consoleboer moet dus als muziek in de oren van de uitgever hebben geklonken. Hoewel we niet weten hoe de deal precies in elkaar steekt, kun je er van uitgaan dat Microsoft een fiks bedrag heeft uitgegeven om de game tijdelijk alleen op Xbox-consoles verkrijgbaar te maken. Mogelijk heeft het bedrijf ook nog een extra bedrag betaald om te compenseren voor het feit dat het spel voorlopig niet op pc en PS4 geld oplevert.

Althans, dat is te hopen, want de eerste (toegegeven, nog niet bevestigde) berichten zijn alles behalve positief. Volgens bronnen op het NeoGAF-forum is Rise of the Tomb Raider minder dan 63.000 keer verkocht in het Verenigd Koninkrijk. Ter vergelijking, de in 2013 verschenen Tomb Raider debuteerde daar met zo'n 183.000 verkochte exemplaren.

Hoewel Square-Enix dit verlies mogelijk met Microsoft-geld kan opvangen, is de situatie voor ontwikkelaar Crystal Dynamics een stuk pijnlijker. Die hebben jarenlang gezwoegd op hun nieuwe game en willen natuurlijk dat een zo groot mogelijk publiek het spel speelt. Wat als Square Enix uiteindelijk niet tevreden is met de verkoop van de titel en besluit de stekker uit de franchise te trekken? Dan is Crystal Dynamics de gebeten hond.

Microsoft zou alles op alles moeten zetten om van Rise of the Tomb Raider een succes te maken. Het is een game die de line-up van de Xbox One van variatie voorziet en een nieuw kwaliteitsproduct voor gamers. De timing van de release is dan ook bizar te noemen. De game kwam in dezelfde week als Fallout 4 uit, die in het Verenigd Koninkrijk overigens 482.000 keer verkocht is. Daarbij hebben Xbox-gamers net hun portie Halo gehad en is natuurlijk ook Call of Duty: Black Ops 3 verkrijgbaar. Een release in het voorjaar lijkt voor een titel als Rise of the Tomb Raider veel geschikter. 

Daarbij kun je je afvragen: zit de Tomb Raider-fanbase op de Xbox One? Natuurlijk wel gedeeltelijk, maar hoeveel meer Tomb Raider-fans zitten er op de PlayStation 4? Tomb Raider is bovenal een Europese franchise en de PlayStation 4 is in Europa veel succesvoller dan de Xbox One.

Blijft alleen de gamer over, die natuurlijk helemaal niets heeft aan dergelijke deals. Games die specifiek voor een bepaalde console worden ontwikkeld, halen vaak het onderste uit de kan en zijn een goede reden om een console aan te schaffen. Maar Rise of the Tomb Raider was bedoeld als multiplatformrelease. Werkelijk geen één gamer heeft er iets aan dat een (waarschijnlijk aanzienlijk) gedeelte van de fanbase moet wachten op de titel.

Dat neemt niet weg dat Rise of the Tomb Raider gewoon een heel sterke titel is, of zoals de Gamer.nl-recensie meldt: "Met meer content, meer tombes en afwisselende gevechten zet Crystal Dynamics een uitstekende game neer." Een game die zeker door adventurefans niet gemist mag worden en één van de betere releases van dit najaar betreft. Hoewel we begrijpen dat Microsoft meer exclusieve titels naar zijn console wil trekken, hopen we dat dergelijke praktijken zo weinig mogelijk voorkomen. Niemand lijkt er baat bij te hebben, zelfs Microsoft zelf niet, en Tomb Raider als een franchise loopt mogelijk zelfs enige schade op. Laten we hopen dat we nog lang mogen genieten van de franchise.