Nieuws van het jaar: Kojimagate, of de clusterfuck van het jaar | Gamer.nl

Nieuws van het jaar: Kojimagate, of de clusterfuck van het jaar | Gamer.nl

Met Hideo Kojima is Konami zijn grootmeester verloren. Zijn vertrek laat een gapend gat in de creatieve tak van een uitgever die exact die tak toch al lijkt te hebben opgegeven. Na een jaar passief-agressief modder gooien tussen de twee partijen weten we eigenlijk nog steeds niet wat er exact is gebeurd.

Het begon met een gerucht. Het Amerikaanse Gamespot meldde in maart via een anonieme bron binnen Kojima Productions dat uitgever Konami een aantal drastische maatregelen had genomen om de macht van Hideo Kojima’s ontwikkelstudio in de dammen. Werknemers van de exclusief voor Konami werkende studio waren geen werknemers van Konami meer maar freelancers, waarmee zij ook werden buitengesloten van e-mail, telefoon en intranet van het moederbedrijf. Metal Gear Solid 5: The Phantom Pain zou het laatste kunstje worden, waarna Kojima Productions én Kojima zelf – na 29 jaar dienst – afscheid zouden nemen van Konami.

A Hideo Kojima game

Non-playable teaser

The Phantom Pain is inmiddels op de markt en de voorspelling is uitgekomen. De ware toedracht van de genoemde macht trijd is echter nooit aan het licht gekomen. De enige tekenen die naar de buitenwereld doorsijpelden waren weinig vriendelijk. Zo werd het Kojima Productions-logo en de tekst ‘a Hideo Kojima game’ verwijderd van de boxart en de website van de laatste Metal Gear, om niet veel later weer opnieuw toegevoegd te worden. Konami zette vacatures online voor toekomstige Metal Gear-projecten, terwijl juist de Kojima-naam overal verwijderd werd.

Daarna ging het los. Ook het nieuwe Silent Hills-project van Kojima en filmregi eur Guillermo del Toro zag de naam van Kojima Productions verwijderd worden van zijn website; vervolgens werd het hele project – tot verdriet van Del Toro – geannuleerd én verdween de angstaanjagende Playable Teaser (P.T.) uit de PlayStation Store. De populaire demo is daarmee officieel nergens meer te downloaden, en alleen nog te spelen op PlayStation 4-systemen waarop de game is geïnstalleerd. Del Toro kondigde in juli aan dat het tweetal mogelijk nog gaat samenwerken, maar hoe die samenwerking eruit gaat zien is nog onduidelijk. Ook zou de manier waarop Konami het project had geannuleerd allesbehalve ‘zachtaardig’ zijn, volgens de regi eur.

Konami had wat uit te leggen, en deed dat in mei. Het bood zijn excuses aan aan Silent Hill-fans en gaf als reden voor het annuleren dat het bedrijf zich (onder andere) meer op mobiele games wilde gaan richten. Uit zakelijk perspectief is dat nog niet eens zo’n hele gekke besli ing. Investeren in mobiele games brengt door hun minimale ontwikkelkosten weinig risico met zich mee, maar levert bij een succes maximale winst op. Een titel als Metal Gear Solid 5 daarentegen kostte naar verluidt 80 miljoen dollar om te maken; een investering die het overigens op de releasedag al meer dan dubbel (179 miljoen) terugverdiende. 

PT

Alle credits voor Kojima

Wat was Hideo Kojima’s plek in deze clusterfuck? De grootmeester hield zijn mond maar liet zijn games spreken. In Metal Gear Solid 5-proloog Ground Zeroes zat al een side op-mi ie waarin je met een UV-scanner alle logo’s van door Hideo Kojima ontwikkelde Konami-games moest verwijderen. Bij succes kregen spelers te horen: “You might be able to erase the markings, but the memories will never disappear.” Vreemd genoeg kwam Ground Zeroes al in de lente van 2014 op de markt – alsof Kojima allang wist dat er een breuk aan zat te komen.

The Phantom Pain zat daarnaast vol met referenties naar Kojima zelf. Elke mi ie (!) in de game werd aan- en afgekondigd met credits naar Kojima en zijn team, naar wat het lijkt als reactie op Konami’s besli ing om juist die credits te verwijderen van alle communicatiemiddelen rondom de game. Na Metal Gear Solid 2: Sons of Liberty (Kojima’s geniale reactie op de druk om een Metal Gear Solid-vervolg te maken) was The Phantom Pain wederom veel meer dan simpelweg een game; het was een auteursproduct, een middel om een boodschap over te brengen.

Gelukkig werd The Phantom Pain ondanks alles gewoon afgerond en verscheen de game op 1 september. Gamer.nl beloonde het slotstuk van de Metal Gear-reeks met een 9: fantastisch, al voelde het einde opmerkelijk afgeraffeld aan. Kojima bood zijn excuses aan voor de lange ontwikkeltijd, kreeg op 9 oktober een afscheidsfeestje (wat Konami vervolgens weer ontkende), mocht van Konami niet op komen dagen bij de Game Awards om eventuele prijzen voor The Phantom Pain in ontvangst te nemen (stemacteur Kiefer Sutherland deed dat in zijn plaats), en zag 15 december jongstleden zijn contract aflopen bij de uitgever.

Goede tijden, Konami-tijden

Daarmee komt een einde aan een scenario dat zo absurd is dat de schrijvers van Goede Tijden, Slechte Tijden het lachend in de prullenbak zouden hebben gemikt. Soms is de waarheid vreemder dan fictie, maar voor veel werknemers van het voormalige Kojima Productions betekent dit ook einde carrière binnen Konami. Of, zoals Nikkei rapporteerde in augustus, een nieuwe carrière binnen een Orwelliaanse nachtmerrie (Kojima Productions werd omgetoverd tot het Number 8 Production Department), waarbij camera’s het werk van de loonslaven zouden monitoren, lunchpauzes worden getimed en laatkomers publiekelijk aan de schandpaal worden genageld.

Wat het vertrek van Kojima voor de uitgever zelf betekent? De creatieve invloed van de bebrilde Japanner reikt verder dan alleen Metal Gear. Silent Hills werd al gecanceld. Daarnaast had Kojima ooit een vinger in de pap bij Castlevania – toen hij die vinger terugtrok zakte de reeks in als een pudding. Daarmee vallen drie succe eries van Konami dus weg. Kojima Productions was technisch verantwoordelijk voor de Fox Engine, waarop ook de recente Pro Evolution Soccer-games zijn gebouwd. Op de engine kan Konami nog voortbouwen, maar de innovatie van zowel Kojima als zijn team is het in de toekomst kwijt.

Breken met het verleden liet zelden zo’n zure nasmaak achter. Wordt Konami echt uitsluitend Pachinko- en mobielegamefabrikant? Nee, zegt het bedrijf, maar de tekenen aan de wand zeggen iets anders. De Metal Gear-licentie heeft het in ieder geval nog, maar eerdere spinoffs waar Kojima zich niet mee bemoeide waren niet bepaald een succes. 

Metal Gear Solid 5 The Phantom Pain

Breken met het verleden liet zelden zo’n zure nasmaak achter. Wordt Konami echt uitsluitend Pachinko- en mobielegamefabrikant? Nee, zegt het bedrijf, maar de tekenen aan de wand zeggen iets anders. De Metal Gear-licentie heeft het in ieder geval nog, maar eerdere spinoffs waar Kojima zich niet mee bemoeide waren niet bepaald een succes.

Alles bij elkaar genomen weten we nog steeds weinig. De speculatie is in het nadeel van Konami, maar wellicht heeft Hideo Kojima zich de afgelopen jaren steeds meer als een omhoog gevallen diva met onredelijke eisen gedragen. De feiten zijn als volgt. Metal Gear Solid 5: The Phantom Pain was één van de beste games van 2015 en slaagde erin om ook gamers die voorheen geen fan waren voor zich te winnen. Daarmee – en met de immense winst die de game maakte – zou je zeggen dat Hideo Kojima zijn ultieme gelijk heeft gekregen, wat dat gelijk ook moge zijn.

En: Kojima heeft nieuw emplooi. Hij gaat (samen met gelauwerd art-director Yoji Shinkawa) zijn kunsten vanaf nu vertonen bij het nieuwe Kojima Productions, dat in eerste instantie de samenwerking aangaat met PlayStation-fabrikant Sony. Op het programma staat een titel (geen Silent Hills en geen Metal Gear) die moet verschijnen voor de pc en PlayStation 4. Met Sony heeft Kojima een logische nieuwe partner gevonden. Want hoewel zijn huwelijk met Konami een kleine dertig jaar duurde, was de relatie tu en Hideo en PlayStation sinds Metal Gear Solid in 1998 sterk. Hopelijk vindt de grootmeester de vrijheid en het vertrouwen om eindelijk afscheid te nemen van de serie die hem wereldberoemd maken. Zoals hij al zo vaak heeft beloofd. 

In de laatste weken van het jaar plaatst Gamer.nl een aantal artikelen onder de noemen 'Nieuws van het jaar'. Hierin analyseren we de belangrijkste nieuwsfeiten uit de game-industrie van 2015.

Artikel als favoriet toevoegen
Deel dit artikel

Aanbevolen voor jou