In 2005 maak je nog de blits met een dik bumperpakket en een taartschep op je auto. Neonverlichting onder je auto raakt goddank net uit, maar verder is de erfenis van het hevig door The Fast and the Furious beïnvloedde Need for Speed: Underground nog sterk te voelen in de originele Most Wanted. Zo ook in de schreeuwerige introductievideo’s met pijnlijk slecht acterende menselijke acteurs, bedekt door een hevige laag nabewerking, die destijds nog werd afgedaan als verfrissend. Toch zet de dertig minuten durende inleiding, afgewisseld met een handvol races, goed de toon voor het hele spel. Als groentje arriveer je met een dikke BMW M3 GTR in Rockport, waar zowel de überarrogante straatracerleider Razor als politieagent Cross je direct het leven zuur maken. Reden genoeg om een naam en faam op te gaan bouwen, zodat je stijgt op de zwarte lijst der meestgezochten. Te beginnen in het afwerken van events in de langzaamste modellen, zoals een Fiat Punto, om je vervolgens in steeds sneller metaal te verplaatsen.

 

Dat tuning totaal passé is, onderstreept Criterion in de Most Wanted van vandaag de dag. Naast lachgasinjectie blijft het bij technische modificaties, om over visuele aanpassingen maar te zwijgen. En menselijke acteurs? Ook nergens voor nodig. De vele (super)sportwagens spreken voor zich – zo sterk zelfs, dat je afgezien van een paar excentriekelingen weinig langzaam spul onder je kont hebt. Na een stilistische weergave van door Fairhaven sjezende bolides, begeleid door de klanken van Muse, word je de per Aston Martin V12 Vantage de stad in geslingerd. Een minuut en een druk op de knop later is dat een Porsche 911 Carrera S, neem je deel aan de eerste race en ligt de stad volledig voor je open. Respect afdwingen doe je ditmaal niet van computergestuurde opgeschoten jongens, maar van je vrienden, door middel van het Autolog-leaderboardsysteem.

Sleutel van de stad

Reken er maar niet op dat heel Rockport, ondanks het free-roaming karakter van de oude game, klaar staat om je te ontvangen. Nee, in 2005 heerst nog de cultuur van het vrijspelen. Na genoeg gewonnen races in het landelijke gebied word je toegelaten tot de buitenwijken en het industriegebied, om pas halverwege de game toegang te krijgen tot hartje centrum en omgeving. Opvallend is de aanwezigheid van een hoop branding: Burger King en oliemerk Castrol zijn goed vertegenwoordigd op hooggeplaatste billboards, waarvan sommige gebruikt kunnen worden om achtervolgende politieauto’s af te schudden. Rijd door een icoon gemarkeerde stellage om en presto! Eventueel kun je ze ook zelf tot stilstand rammen, of in speciale blauwe zones wachten om ze af te schudden. Opvallend is ook dat de handling van de oude Most Wanted destijds geprezen werd om z’n toegankelijkheid. Maar ben je niet gewend aan de directe, ongevoelige besturing, die driften duidelijk niet in de woordenschat heeft staan, dan neigt het spel naar onspeelbaarheid. Gelukkig is er de zogenaamde Speedbreaker om met een druk op de knop de actie te vertragen, zodat je in 2 Fast 2 Furious-stijl onder een vrachtwagen door kan rijden.

 

Hoe anders is het tegenwoordig. Criterion’s Most Wanted biedt gelijk toegang tot heel Fairhaven, waarin je vrij bent om te gaan en te staan waar je wilt. De branded content is nog steeds aanwezig, in de gedaante van bijvoorbeeld Ford-reclameborden, maar ook logo’s van diverse ontwikkelstudio’s van EA. Staan die je niet aan, ram er dan doorheen, zodat jouw foto erop komt te staan. Of die van je vrienden, afhankelijk van de scores die Autolog genoteerd heeft. Het afschudden van de politie komt in dit geval neer op je eigen verdiensten. Tikken uitdelen, heel hard rijden en als het even kan een pompstation/spuiterij-combinatie opzoeken voor een nieuw likje verf, of je auto langs de kant zet met de motor af. Liever blijven rijden? Dat snappen we, want de besturing van de auto’s in de moderne Most Wanted is bijzonder fijn, die je kunt omschrijven als ‘realistisch arcade’: niet zo direct als klassieke arcade racegames, eerder gewichtig en verfijnd, waardoor het lekker dwars nemen van een bocht keer op keer voldoening geeft.

Snel langs flitspalen

Aan variatie geen gebrek, toen al niet. Naast reguliere races op afgesloten parcoursen en van A naar B, laat Most Wanted uit 2005 je ook dragracen in een rechte lijn en een soort checkpoint-tijdritten ondernemen in Tollbooth , terwijl het in Speedtrap gaat om het op zo hoog mogelijke snelheid passeren van flitspalen. Ook mag je het in de singeplayerstand alleen tegen de vijftien racers op de Blacklist opnemen als de politie een bepaalde premie op je hoofd zet, waardoor je steeds langere achtervolgingen moet uithouden. Daarnaast is er een verzameling van vele tientallen panklare challenges en een multiplayerstand – al moeten we helaas concluderen dat de servers van in elk geval de Xbox 360-versie tegenwoordig offline gehaald zijn. Diezelfde editie van de oude Most Wanted oogt trouwens niet eens zo verkeerd, vergelijkbaar met menig Xbox Live Arcade-game met een vergelijkbare grafisch stijl, al blijft het feitelijk een opgepoetste PlayStation 2-game. De soundtrack werpt je wel flink terug in de tijd, naar de periode waarin pop-hiphop en pop-metal nog de dienst uitmaakten.

 

Anno 2012 is het racen nog minder beperkt dan voorheen. Afzettingen zijn in veel gevallen vervangen door checkpoints, terwijl er naast tijdritten nu ook opdrachten zijn waarin het zaak is een zo hoog mogelijke gemiddelde snelheid te behalen. Behaal je genoeg Speedpoints (of dit nou door middel van racen, het jennen van de politie of simpelweg stijlvol rijgedrag is), dan mag je het opnemen tegen tien speciale auto’s op de Blacklist. Al snel is deze lijst overigens gevuld met je vrienden, die in de multiplayerstand van Criterion’s Most Wanted ook uit te dagen zijn in events die weinig met racen van doen hebben en eerder te maken hebben met stunten. Beide manieren van roekeloos autorijden tonen trouwens hoever we zijn gekomen in de zeven jaar tijd tussen de twee Most Wanteds: waar de spelwereld in 2005 nog kaal en levenloos aanvoelde, zoveel spirit en energie bruist er in de door wegpiraten beheerste spelwereld van nu, vooral dankzij strakke belichting en grafische effecten om het gevoel van snelheid te versterken. En hoe tijdloos is de electrorock-soundtrack? Wellicht kunnen we daar in 2019 meer over zeggen.