Het begint, zoals alles, in de modder. Althans, tekstueel. MUD, oftewel Multi User Dungeon, is de allereerste MMO, die je via tekst en ingetypte commando's speelt. Je scoort punten door schatten te vinden en deze in het moeras te dumpen. Maar waarom zou je zelf iedere puzzel oplossen, als je ook iemand kunt beroven vlak nadat ze een moeilijk te bereiken diamant hebben verkregen? MUD geeft spelers de vrijheid om anderen een kopje kleiner te maken en hun bezittingen af te nemen. Gewiekster zijn spelers die hun medeavonturiers vergezellen in de strijd tegen grote monsters, en als deze gestreden is hun verzwakte ‘vriend’ een virtueel mes in de rug steken om er met de buit vandoor te gaan.

Voor de MUD-spelers hoort dit er nu eenmaal bij. Ze zien het spel vooral als een virtuele wereld waar je als deelnemer alle vrijheid hebt. Het zou ‘onrealistisch’ zijn als je wel monsters kunt doden maar geen mensen.


Ultima Online

Rode tegenstanders

Ultima Online, dat in 1997 verschijnt, volgt een soortgelijke filosofie: Britania, het land waar het avontuur zich in afspeelt, is een wereld waar iedereen zijn fantasieën uit kan leven. Een van die fantasieën is een leven als struikrover. Want wie doodgaat in UO laat al zijn spullen op de grond liggen, die iedere voorbijganger (en dus ook de struikrover) gewoon op kan pakken. Voor sommige spelers is dit het spel: ze worden Player Killers, oftewel PK's. Een PK is herkenbaar aan zijn rood oplichtende naam, en iedereen mag hen doden zonder zelf PK te worden. De makers hopen dat op deze manier de spelers zelf als politie optreden. En inderdaad, sommige spelers gaan specifiek op jacht naar ‘rode’ tegenstanders.

Toch wordt langzaam maar zeker duidelijk dat een dergelijke vrijheid in een spel ook zijn nadelen heeft. Voor nieuwe spelers bijvoorbeeld, die op geen enkele manier zijn opgewassen tegen de volledig uitgeruste überstrijders die hen buiten de poort van de veilige stad opwachten. Voor veel spelers is het herhaaldelijk gedood worden door PK's reden om de game voorgoed vaarwel te zeggen. En zelfs de maker van de game, Richard Garriott, moet het een keer afleggen tegen een PK. Dit gebeurt al tijdens de UO-bèta, waar Garriott, in de rol van Lord British, aan de spelers verschijnt. Doel van zijn optreden is om zo veel mogelijk spelers op dezelfde locatie te krijgen, om de servers op hoge belasting te testen. Een speler met de naam Rainz neemt de gelegenheid waar en schiet een vuurspreuk op de Grote Leider af, die tot ieders verbazing Lord British doodt. Garriott blijkt te zijn vergeten om ‘onoverwinnelijkheid’ aan te zetten, met dus voor hem genante gevolgen.

Twee soorten servers

Omdat ongeremde PvP steeds meer spelers afschrikt, besluit Everquest om specifieke PvP servers te creëren. PvE-servers (player versus environment) verbieden het doden van anderen, zodat mensen die ‘gewoon’ op avontuur willen niet bij elk rotsblok in het mes van een moordenaar lopen. In eerste instantie heeft EQ twee soorten PvP-servers: op de ene soort kan iedereen elkaar doden (Free for All) en op de andere kunnen alleen ‘goeden’ tegen de ‘slechten’ strijden. Inderdaad, dat laatste is ook de manier waarop World of Warcraft de spelersgemeenschap in opdeelt. Maar daarover zo meteen meer.


Everquest

PvP blijkt in EQ niet erg populair, vooral omdat het uiteindelijk niet veel oplevert (afgezien van andermans eigendommen). Natuurlijk blijven er tot op de dag van vandaag mensen die dolgraag hun medespelers virtueel de strot afsnijden, maar in EQ blijft het een niche.

Toch blijft de honger naar player versus player-gevechten toenemen. Spellen als Planetside (de eerste MMO first-person shooter) heeft zelfs helemaal geen PvE-aspect. Alles draait om de totale oorlog tussen de twee facties die eindeloos strijden om controlepunten. Planetside is inmiddels grafisch hopeloos gedateerd, maar een opvolger (codenaam: Planetside Next) is in de maak.

Terug naar de fantasykant van de online wereld: World of Warcraft belooft in eerste instantie een manier om open wereld-PvP leuk te houden. Op de specifieke PvP-servers kunnen Horde- en Alliance-personages elkaar aanvallen. Onderling knokken is er overigens niet bij. Bij de lancering van WoW is dit eigenlijk alles. Er is geen beloning, en het beloofde ‘honor’-systeem is nog ver weg. Dat moet namelijk het doden van gelijkwaardige tegenstanders belonen, en straft hen die spelers van een drastisch lager niveau onder vuur nemen. Als het systeem uiteindelijk verschijnt, blijkt het in de praktijk lang niet zo populair als de Battleground. Dit zijn arena’s waar spelers elkaar in een gecontroleerde omgeving te lijf gaan. Later voegt Blizzard hier de Arena’s aan toe, waarin kleine gespecialiseerde teams het tegen elkaar opnemen. Langzaam maar zeker verandert PvP van ‘open veldslagen’ in E-Sport: toernooien met rankings, beloningen en zelfs prijzengeld.

Grote strijd

Wie ‘echte’ open wereld-PvP wil ervaren moet dan ook uitwijken naar andere games. Mythic’s Dark Age of Camelot is bijvoorbeeld geheel rond PvP ontworpen. Drie facties zijn in een eindeloze strijd verwikkeld. Speciale realm versus realm-gebieden maken de strijd interessant en bieden elke partij doelen om te veroveren. Later probeert de ontwikkelaar dit succes te herhalen in Warhammer Online, en hoewel de game zeker goede PvP (of realm verus realm) biedt, zorgt een slordige lancering voor lage abonnementscijfers en daardoor minder spelers in de ‘grote strijd’.


Warhammer Online

Inmiddels proberen andere ontwikkelaars terug te keren naar de ‘gouden tijd’ van free for all-PvP. Aventurine positioneert ‘Darkfall’ als een hardcore variant daarop. Het is echter zo hardcore dat maar weinig spelers de beginnergebieden overleven: wie als nieuwkomer in de wereld terechtkomt is vaak binnen een minuut gedood en van zijn beginneruitrusting ontdaan. Een vernedering die slechts weinig spelers motiveert om te blijven spelen.

Wel een groot succes is de keiharde wereld van EVE Online, feitelijk de meest brute PvP-wereld die op dit moment bestaat. Hoewel piloten hun ruimteschepen relatief veilig kunnen besturen in ‘High Sec’-stelsels, zijn sterren met de code ‘low sec’ of ‘nul sec’ volledig wetteloos. Doodgaan is in die gebieden eerder regel dan uitzondering, met als gevolg het verlies van je schip, de lading en als je pech hebt een deel van je ‘skillpoints’ (EVE’s equivalent van levels).

Dat brengt ons bij Age of Conan, die zoals gezegd onlangs aankondigde een nieuwe server te starten met, wat zij noemen, blood and glory-regels. Dit wil zeggen dat spelers andere spelers kunnen doden en hun bezittingen kunnen inpikken, net zoals in MUD en UO. In de nieuwe server (die nog niet actief is) zijn geen computergestuurde wachters meer, en kunnen zelfs nieuwkomers elkaar in de beginnerstad Tortage afmaken.

Wij vragen ons af of heer Conan zelf ook zijn gezicht durft te laten zien in deze wereld. En of er misschien iemand is die een vuurspreuk op hem af durft schieten...