Mark Overmars is geen onbekende in de wereld van games. De hoogleraar informatica schrijft al jarenlang eigen applicaties en games en leidt een projectgroep die onderzoek doet naar beweging in games, als animatie en pathfinding. Daarnaast stuurt hij het GATE-onderzoek aan, een miljoenenproject naar gametechnologie en ontwerp. Het is één van de initiatieven om Nederland op de kaart te zetten wat betreft games.
Overmars is ook verantwoordelijk voor de Masteropleiding Game- en Mediatechnologie aan de Universiteit Utrecht en heeft een eigen bedrijf, The Game Maker Company, waar het populaire Game Maker onder valt. Deze software is met een simpele interface en uitgebreide mogelijkheden geschikt voor een groot publiek. Verder is hij betrokken bij Dutch Game Garden, wat beginnende ontwikkelaars als Ronimo Games, de makers van de WiiWare-game Swords & Soldiers, ondersteunt en helpt aan goedkope huisvesting. “Je ziet dat er veel talent is op gamesgebied in Nederland”, stelt de drukke hoogleraar. “Wij willen dat talent ontplooien.”
Over Game Maker
“Game Maker is begonnen als hobbyproject in 1999”, vertelt Overmars. “Aanvankelijk ontwikkelde ik tekenprogramma's, waarbij het de uitdaging was om het begrijpelijk te maken voor jonge kinderen.” Na verloop van tijd wilde hij zich echter richten op games, waarbij het educatieve aspect van zijn eerdere programma's niet uit het oog werd verloren. “Met Game Maker wil ik mensen leren programmeren, zonder dat ze doorhebben dat ze daadwerkelijk aan het programmeren zijn. Veel van de complexiteit is in eerste instantie afgeschermd, maar kan wel toegankelijk worden door de ingebouwde programmeertaal.” Op die manier kunnen hele eenvoudige, maar ook complexe games worden gemaakt.
Midden jaren '90 waren applicaties als Klik & Play en The Games Factory beschikbaar, waarmee ook simpele 2D-games konden worden gemaakt. “Ik vond de huidige software niet goed genoeg, omdat deze een grote mate van vrijheid en mogelijkheden mistte.” Game Maker leek deze problemen aan te pakken, maar Overmars is evenwel verrast over de populariteit van de applicatie, die in een aantal jaar een brede achterban heeft gekregen. “Ik heb in al die tijd nooit iets gedaan aan reclame, dus de bekendheid komt vooral door mond-tot-mond reclame. Tegenwoordig zijn er ook duizenden scholen en universiteiten die het hebben geïntegreerd in hun vakkenpakket.”
Versie zeven van Game Maker is al een tijdje in omloop en de achtste uitgave zit eraan te komen. Het succes van de serie ligt volgens Overmars vooral aan de vrijheid die het de gebruiker biedt.“ Je wordt niet beperkt in het soort game dat je wilt maken, wat bij andere pakketten vaak wel het geval is. Daarnaast heb je bij Game Maker echt het idee dat je zelf iets gemaakt hebt, terwijl je je over veel randzaken geen zorgen hoeft te maken.” Hij benadrukt het belang dat mensen het gevoel hebben dat ze een game zelf hebben gemaakt. “Anders is de lol er al gauw vanaf.”
De onderzoeker beaamt dat er veel mensen zijn aangetrokken tot het maken van games: “Mensen zijn inherent creatief en als ze de middelen hebben om die creativiteit te uiten, zullen ze dat ook zeker doen. Mensen maken zelf muziek en filmpjes en ook met computers is steeds meer mogelijk.” Hij denkt dat games maken leuk is, omdat het een vorm van macht biedt. “Jij bepaalt immers wat er gebeurt in de game.” Daarnaast ziet hij dat mensen, als gevolg van Game Maker en vergelijkbare software, steeds meer geïntere eerd raken om actief te worden in de gamesector of een informaticaopleiding te volgen. “Het heeft in zekere zin de branche geholpen om meer mensen aan te trekken.”
Uiteenlopende toepa ingen
De hoogleraar vindt het prachtig dat er software is die iedereen de kans biedt om zelf games te maken. “Laat iedereen maar lekker creatief zijn. Uiteindelijk is het natuurlijk wel belangrijk dat er een plek is voor mensen die de games willen spelen om ook de juiste game te vinden.” Als voorbeeld geeft hij YoYo Games, waar al meer dan 35.000 games te spelen zijn, die zijn ontwikkeld met Game Maker. Bezoekers kunnen op de website games beoordelen, waardoor het kaf van het koren wordt gescheiden. Overmars werkt momenteel samen met YoYo Games om een onlinewinkel te ontwikkelen, vergelijkbaar met de App Store van Apple, om zo iedereen de kans te bieden om eigen games te verkopen. Hoewel Game Maker geen limieten stelt als gebruikers een game willen verspreiden, gebeurt dit nu nog weinig.
”Aan de andere kant biedt gameontwikkelingsoftware een ander soort publiek dan louter programmeurs de kans om spellen te ontwerpen, wat soms hele creatieve concepten oplevert”, vervolgt hij. Er zijn volgens de profe or ook heel wat gameontwikkelaars die Game Maker gebruiken voor prototyping en het uitproberen van bepaalde gameplayelementen. “Hoewel games tegenwoordig overwegend 3D-graphics bevatten, zijn veel basisonderdelen tweedimensionaal”, stelt hij. De keuze voor een programma als Game Maker is dan ook niet zo verwonderlijk.
Mogelijkheden
Gameontwikkelingsoftware gaat een zonnige toekomst tegemoet. “Ik denk dat tools om games te maken in de toekomst nog populairder zullen worden.” Daarin moet wel onderscheid worden gemaakt tu en mensen die commercieel en mensen die in hun vrij tijd bezig zijn met het maken van games. “Er zijn bijvoorbeeld veel toepa ingen om muziek te maken, maar als je iets componeert, dan betekent dat nog niet dat je muziek van commerciële kwaliteit hebt gemaakt.” Overmars vindt het jammer dat initiatieven op het gebied van film, muziek en boeken breed worden ondersteund door bijvoorbeeld YouTube. “Bij games is dit nauwelijks nog het geval”, stelt hij.
De onderzoeker denkt dat games die met Game Maker gemaakt zijn, op een uitzondering na, geen bedreiging vormen voor gevestigde ontwikkelaars. Men zou volgens hem een dergelijke mogelijkheid wel meer moeten onderkennen. “Je ziet bij de App Store dat Apple ontzettend veel geld kan verdienen aan mensen die leuke, kleine games maken.” Gamemakers lijken nog niet echt rijp te zijn om kleine titels een kans te geven. “De meeste games hebben miljoenen ontwikkelkosten en moeten ook nog eens miljoenen opbrengen. Kleine titels pa en niet in het busine plan”; een gemiste kans denkt Overmars.”
Glazen bol
Het is gi en hoe het gamelandschap er over een aantal jaar uit zal zien. Nemen ontwikkelsoftware en App Store's voor games het heft in handen, of blijft het maken van spellen enkel weggelegd voor de grootmachten als Electronic Arts en Ubisoft? Of kunnen we binnenkort onze eigen games uploaden naar XBLA en PSN? Helaas beschikken we niet over een glazen bol. Duidelijk is wel dat gameontwikkelsoftware de laatste jaren een vlucht heeft genomen, en door initiatieven van bijvoorbeeld Mark Overmars neemt de intere e hierin alleen maar toe. De mens is van nature creatief, dus waarom zouden we onze artistieke kant niet uiten door van het maken van games?
Wie zelf met Game Maker aan de slag wil, kan een gratis versie downloaden.