Microsoft was er klaar mee. Na vier jaar schoof het de Xbox rigoureus aan de kant om met de Xbox 360 een nieuwe aanval in te zetten. De Xbox kende een verdienstelijk debuut, maar Microsoft mikte hoger dan slechts ‘verdienstelijk’. Met de 360 poogde het de console-oorlogte winnen met een divers en ultiem entertainmentapparaat. Aan het eind van de dag leverde het in ieder geval een aanzienlijk gegroeid marktaandeel op, maar na een voortvarende start ging het bij de console vooral om verbreding in plaats van groei. Desondanks kon de 360 altijd bouwen op zijn oerdegelijke online service en zijn drie paradepaardjes: Halo, Gears of War en Forza.
Dood of de gladiolen bij start
De launch van de Xbox 360 op 22 november 2005 was succesvol. De concurrerende consoles zouden pas een jaar later verschijnen, waardoor de Xbox vrij spel had om te imponeren met next gen graphics en gameplay. Project Gotham Racing 3 was bij launch bijvoorbeeld een game die op een mooie wijze liet zien waartoe de console in staat was. In de wintermaanden, nog een aantal weken voordat de PlayStation 3 verscheen, excelleerde het daarnaast met het indrukwekkende Gears of War. Dat was een game die een nieuwe standaard zette op het gebied van multiplayer, zowel online als met co-op.
Maar hoewel dat vrije jaar een hoop opleverde, kwam Microsoft er niet zonder problemen vanaf. Astro Studios vertelde ons dat ze met het design niet genoeg tijd hadden om samen te werken met andere afdelingen. In dat haastige proces ontstonden er complicaties met de hitteafvoer. Maar ook ondernam het consumentenprogramma Ka a een onderzoek naar de klachten over bekraste discs en zij traceerden een probleem met de optische lens. De meest beruchte error was echter de Red Ring of Death, waardoor consoles na een tijdje volledig konden uitvallen. Later, met de introductie van de Xbox 360 Slim, nam Microsoft eindelijk afstand van dat debacle.
Ontwikkeling tot multiplayerhemel
In zijn eerste jaren deed de Xbox veel moeite om terrein over te nemen van de PlayStation. Zo ondernam het een aantal serieuze aanvallen om de Japanse gamer te bekoren, iets wat Microsoft voorheen nooit lukte. Als eerste poging bracht het Blue Dragon uit, een traditionele Japanse RPG in de stijl van Dragonball Z. Maar zelfs met die titel en andere Japanse smaakmakers als Lost Ody ey en Ninety-Nine Nights wist de Xbox 360 nooit echt aan te slaan in Japan.
Aan de andere kant van de wereld kon de Xbox wel bouwen aan een succesvol a ortiment met Halo, Gears of War en Forza als belangrijkste pionnen. Het waren games die samen op een perfecte manier uitstraalden waar de kracht van de Xbox 360 zat: multiplayer. Allen beschikten ze over een uitgebreide en sublieme multiplayermodus, waarop bezitters van een Xbox 360 altijd konden terugvallen.
Op singleplayer gebied werd de Xbox 360 echter afgebluft door de exclusieve games van de PlayStation 3. Tegenover titels als Uncharted en God of War, staken titels als Fable en Alan Wake nogal teleurstellend af. Het miste vooral de bravoure en de emotionele afwerking die we tegenwoordig gewend zijn van grote exclusieve games. Ook werd de Xbox 360 de laatste paar jaren bekritiseerd om zijn gebrek aan nieuwe titels. Vooral omdat de nieuwe Halo, Gears of War en Forza binnen hun serie niet meer evolueerden. Wel was de Xbox 360 steevast de plek waar multiplatformgames het beste tot hun recht kwamen. Games liepen er over het algemeen stabieler op en gamers gaven vaak de voorkeur aan de Xbox door de uitstekende controller.
Stoeien met Kinect
Op de E3 van 2009 kondigde Microsoft een intere ante acce oire aan, die later bekend werd als de Kinect. Met spraak- en bewegingsherkenning kon het in potentie zorgen voor volledig nieuwe game-ervaringen. Peter Molyneux toonde met Milo zelfs de mogelijkheid om in real time te praten met AI. Maar in de perceptie ontaarde de Kinect al snel in een acce oire voor casual games. Gamers namen het Microsoft tevens kwalijk dat ze zoveel aandacht aan Kinect schonken, terwijl men juist op nieuwe exclusieve games aan het wachten was.
Er zou in de volledige leven panne van de Xbox 360 geen enkele hardcore game uitkomen die het publiek kon overtuigen van de kracht van Kinect voor games, met Steel Battalion als absoluut dieptepunt. Desondanks blijft de Kinect een intere ant stukje techniek, waar we waarschijnlijk op de Xbox One pas echt de potentie van gaan zien.
Imponeren met Xbox Live
De grootste kracht van de Xbox 360 was zonder twijfel Xbox Live. Het was een service waarmee de console zich op het gebied van multiplayer mogelijkheden verhief boven zijn concurrenten, ondanks (of juist dankzij – red.) de prijs van 50 euro per jaar. Op een toegankelijke manier was het mogelijk te chatten met vrienden, ongeacht in wat voor situatie zij zich bevonden op hun 360. Ook zette het een standaard op het gebied van achievements, waarmee gamers konden bouwen aan hun gamerscore.
Maar Xbox Live bood meer dan games. Onlangs brachten Pathé en Eredivisie live bijvoorbeeld een app uit voor de Xbox. Maar helaas is Nederland nog niet zo ver als Amerika met het accepteren van Video on Demand. Vooral door de hoge prijs van de content konden dergelijke diensten niet echt aan populariteit winnen in Nederland.
Xbox Live Arcade werd wel een begrip, met onder andere hoogstaande indiegames als Super Meat Boy, Trials HD en Limbo die als eerste voor de Xbox 360 verschenen. Later verloor Microsoft wel ietwat de sympathie van de indie developers. Phil Fish, de maker van Fez, bekritiseerde bijvoorbeeld onlangs de gesloten omgeving van de Xbox 360 en zijn dure ontwikkelingskosten. Ook het nieuws dat games verplicht een uitgever nodig hebben om te verschijnen op de Xbox One kon niet op enthousiasme rekenen.
Winnaar of verliezer?
Net als met de Xbox schenkt Microsoft ook nu niet meer de volle aandacht aan de Xbox 360 in zijn laatste periode. Er liggen weinig tot geen intere ante exclusieve games meer in het verschiet, alhoewel daar tegenover wel staat dat een aantal games per maand gratis aangeboden gaan worden. Maar zoals in de gehele leven panne van de 360 al het geval was, kunnen gamers nog steeds terugvallen op de oneindige charme van de multiplayertitels. Desondanks zal Microsoft moeten inzien dat het op meerdere gebieden toch nog moet groeien. Het probeerde zich te profileren als een breed entertainmentproduct voor alle doelgroepen, maar gamers willen natuurlijk games. Gezien het aantal te verschijnen exclusieve titels op de Xbox One lijkt Microsoft gelukkig te voorzien in die wens.