De last-gen Nvidia 900-serie, ook wel bekend onder codenaam Maxwell, heeft het in Californië gevestigde technologiebedrijf zeker geen windeieren gelegd. Vooral het daverende succes van de 970- en 980-modellen resulteerde voor Nvidia opnieuw tot een toename van marktaandeel en dominantie in de rap evoluerende (lo e) GPU-markt. Een flinke nederlaag voor AMD, dat met de Fiji-generatie Radeon 300 serie niet was opgewa en tegen de prestaties, efficiëntie en overclock-capaciteiten van Maxwell. Knap staaltje ambacht van het groene kamp, aangezien Maxwell nog gebaseerd was op dezelfde (verouderde) 28 nm proce or als de twee generaties ervoor.
De nieuwe Nvidia GTX 1080 is voorzien van de vorig jaar gepresenteerde Pascal GPU waarbij de overstap is gemaakt naar een compactere productiewijze van 16 nm. Dit maakt hogere kloksnelheden mogelijk, maar tegelijkertijd ook minder energieconsumptie en lagere productiekosten. Ook het geheugen is geüpgraded naar GDDR5X met een verhoogde bandbreedte van 2500 MHz. Dit komt effectief neer op 10 Gbps als je rekening houdt met de viervoudige (vier bits per cycle) doorvoersnelheid van GDDR-geheugen. Het was dus al vroeg duidelijk dat deze generatie videokaarten geen bescheiden upgrade zou zijn.
Meer moois
De GTX 1080 brengt nog een aantal andere nieuwe innovaties en verbeteringen met zich mee om de kunst van het plaatjesmaken nog efficiënter te maken. Zo is er naast de bestaande 2:1 compre iemethode nu ook ondersteuning voor de zwaardere 4:1 en 8:1 types. Hiermee kunnen textures en beeldinformatie in compactere vorm worden opgeslagen en getransporteerd.
Overklokkers krijgen met de nieuwe GPU-boost functionaliteit nieuwe mogelijkheden om grenzen op te zoeken van deze videokaart. Ook zijn de aansluitmogelijkheden uitgebreid met de nieuwe HDMI 2.0b en DisplayPort 1.4 poorten, maar deze zijn vooralsnog alleen intere ant als je gebruik wilt maken van moderne HDR-televisies. Als je van plan bent om twee GTX 1080’s in SLI-modus aan elkaar te koppelen zal je blij zijn met een verbeterde brugconnectie waarmee de kaarten sneller communiceren. De keerzijde is helaas wel dat SLI voorlopig nog maar twee kaarten tegelijkertijd ondersteunt.
Virtual Efficiency
Met de virtual reality-orkaan die op komst is heeft Nvidia beseft dat headsets als de HTC Vive en Oculus Rift behoorlijk veel van een videokaart kunnen vragen. Voor de 3D-weergave in vr zijn er namelijk twee afzonderlijke projecties nodig, voor ieder oog één. Afgezien van de kleine afwijking van het perspectief zijn deze twee beelden echter haast identiek, waardoor de videokaart feitelijk veel dubbel werk moet doen. Dat is zonde en overbodig. De oplo ing van Nvidia is het nieuwe Simultaneous Multi Projection. Deze projectiemethode moet volgens Nvidia leiden tot aanzienlijk betere prestaties in vr door scenes eerst eenmalig te renderen, en vervolgens pas de gezichtspunten te berekenen.
Aftermarket meesterras
Omdat ‘Reference Card’ niet erg sexy klinkt, heeft Nvidia het standaardmodel dit keer maar de Founders Edition genoemd. De productie en distributie van de videokaarten is zoals gewoonlijk weer uitbesteed aan fabrikanten als MSI, Asus en Gigabyte, die naast het referentiemodel traditiegetrouw elk weer hun eigen overclockte aftermarket-varianten uitbrengen. Deze MSI Geforce GTX 1080 Gaming X 8G is er zo eentje, niet alleen voorzien van een custom Twin Frozr VI koeler in de herkenbare kleuren van het merk, maar ook opgevoerd naar een GPU kloksnelheid van 1683 MHz en een boostsnelheid van 1823 MHz.
Ten opzichte van de 1607 Mhz kloksnelheid en 1733 MHz boostsnelheid van het referentiemodel is dit maar een bescheiden upgrade. Daarnaast ligt de prijs van de Gaming X 8G momenteel rond de 830 euro, een stuk duurder dan de Founders Edition die je voor ongeveer 760 euro kunt vinden. Een onaangename vera ing, na eerdere berichten over de custom modellen die juist 100 euro goedkoper zouden zijn.
Megalomane prestaties
Het resultaat van alle verbeteringen blijft in ieder geval niet onopgemerkt, want de framerates van de GTX 1080 steken torenhoog boven alles uit. De nieuwkomer neemt met groot gemak het titelhouderschap over van de duurdere Titan X en is daarmee de snelst verkrijgbare videokaart op de markt. Zoals je in onderstaand lijstje kunt zien zijn de framerates, vergeleken met onze GTX 970, in sommige games maar liefst twee keer zo hoog. Wat ook opvalt is hoe de prestatiewinst van game tot game nog behoorlijk kan verschillen. Zo blijkt maar weer hoe belangrijk het is voor game-ontwikkelaars om zo efficiënt mogelijk gebruik te maken van de nieuwe compre ie- en verwerkingstechnieken. Met nieuwe drivers en toekomstige patches zijn er dus nog wel betere resultaten mogelijk.
De behaalde framerates met deze aftermarket Gaming X 8G uitvoering zullen een klein beetje hoger zijn dan het referentiemodel. Het gaat hier echter om magere verschillen, en dat vonden wij de flinke meerprijs van 70 euro niet waard. De pijn wordt nog enigzins verzacht door de Twin Frozr VI koeler die opvallend weinig moeite had om het grafische geweld de baas te blijven. Zelfs onder zware stre bleven de ventilatoren er kalmpjes onder en bleef de temperatuur rond de 70 graden - 10 graden koeler dan de Founders Edition.
Sweet spot
Met prestaties die zelfs de machtige Titan X verpulveren ben je met de MSI Geforce GTX 1080 Gaming X 8G voorlopig verzekerd van spectaculaire graphics en framerates die op rolletjes lopen. Blijf je de komende jaren nog gamen op een resolutie van 1080p, dan heb je zoveel gekkigheid echt niet nodig en ben je wellicht net zo goed af met een GTX 1070 of 1060. Een beeldscherm van 1440p is hier eigenlijk de sweet spot waarbij je deze videokaart met een gerust hart voor de kar kunt spannen.
Het brute en genadeloze 4K is zelfs voor de GTX 1080 nog steeds een zware dobber. Om de framerates op een acceptabel niveau te houden dien je nog wat voorzichtig om te gaan met anti-aliasing en veeleisende filters, iets wat je niet wilt doen met je splinternieuwe videokaart. Mi chien dat de verbeterde compre iemethodes hier in de toekomst nog wat aan kunnen bijdragen, of dat developers nog wat slimmer kunnen programmeren om volledig van Pascal te profiteren. Als serieuze 4K gamer wil je echter waarschijnlijk liever doorsparen voor twee van deze jongens in SLI, of watertandend wachten op de komst van de échte hi-end Ti modellen.
Pluspunten: magistrale graphics, overweldigende framerates, zeer efficiënte koeler, stil
Minpunten: grof hoger geprijsd dan de Founders Edition, 4K nog steeds een zware dobber, geen ondersteuning voor 3- en 4-way SLI
Adviesprijs: 829 euro
Conclusie: 4/5 sterren
Door Sijmon Wals