Het zijn de slechtst mogelijke omstandigheden voor een demonstratie van de virtual reality-bril van smartphonefabrikant HTC en Valve. Het is stikbenauwd in de donkere ruimte, opgewarmd door een urenlange parade van proefkonijnen en een meedogenloze zomerzon die het wint van de airco in de Kölnme e. De bril rust net niet comfortabel op het hoofd – een schuimrubberen laag kan niet voorkomen dat een plastic rand hinderlijk drukt op de neusbrug van ondergetekende – en het blijft gedurende de hele presentatie lastig om je niet bewust te zijn van het op een flinke duikbril lijkende gevaarte. Tot overmaat van ramp raken we regelmatig het contact met de begeleider via de hoofdtelefoon kwijt, zodat zijn instructies uit een verre en vreemde wereld lijken te komen. ’De wet van Murphy is genadeloos.
Na een paar introducerende scènes raken we toch overtuigd. Tuurlijk: als je goed kijkt, heeft de Vive meer last van het hordeureffect – waarbij je de ruimte tu en de pixels kunt onderscheiden – dan de Oculus Rift. Bovendien is de weergave niet perfect, te merken aan de dunne blauwe of rode schaduwen langs scherpe overgangen tu en licht en donker. Ook op dit vlak doet de consumentenversie van de Rift het beter dan ontwikkelversie van de Vive. Maar dat maakt weinig verschil zodra je op het dek van een gezonken schip geconfronteerd wordt met werkelijk reusachtige blauwe vinvis, die zo dichtbij zwemt dat je hem aan zou kunnen raken.
Waar het virtuele het actuele ontmoet
Dat is gelijk de grootste troef van de HTC Vive: aanraken kán. De twee zendstations die aan weerszijden van de ruimte staan doen meer dan alleen de locatie en oriëntatie vastleggen van de bril op je hoofd. De zenders volgen met hun lasers ook de twee PlayStation Move-achtige controllers in je handen. Met de wijsvinger bedien je een trigger-knop en de duim neemt een trackpad (zoals op de Steam-controller) en twee lo e knoppen voor zijn rekening. Met de Vive ben je daarbij vrij om rond te lopen, mits je jezelf daarbij beperkt tot een oppervlak van 4,5 bij 4,5 meter. Als je uit dat vierkant dreigt te lopen, doemt een blauw raster voor je op. Het doorbreekt de immersie, maar liever dat dan een gat in de televisie slaan.
De bewegingsvrijheid en de directe representatie van de controller in de virtuele wereld maken een enorm verschil. Zelfs al voel je geen weerstand, de zo goed als foutloze vertaling van jouw handbewegingen naar bewegingen in de simulatie maakt de illusie bijzonder krachtig. De Job Simulator-demo waarin je als chef gerechten moet bereiden maakt dit goed duidelijk. Door de getrouwe bewegingen voelt het als je eigen schuld als je de gesneden tomaten naast de soeppan gooit en je springt instinctief opzij als je het vlijmscherpe koksmes uit je handen laten glippen.
Totale acceptatie
De handzame controllers komen nog het meest tot hun recht met de schilder-app. In je linker hand een palet van kleuren die je met de trackpad selecteert en in de andere de kwast. Het indrukwekkende is niet eens dat je in drie dimensies kunt verven, maar dat het zo vanzelfsprekend voelt. Ook al blijft onze creatie steken op het niveau ‘Nou, mama vindt hem wél mooi, hoor’, het wordt ons duidelijk dat virtual reality meer te bieden heeft dan verregaande immersie. In vaardiger handen, zoals die van Disney-animator Glen Keane, maakt VR verbluffend mooie creaties mogelijk.
In de laatste demo waanden we ons voor een korte periode in een digitale wereld. De Secret Shop uit Dota 2 is een heus rariteitenkabinet, vol bewegende prulletjes en bubbelende toverdranken. De Shopkeeper wandelt het kleine stenen huisje binnen en werpt ons lachend een magisch licht toe. Vanaf dat moment kunnen we rond de kamer teleporteren. Het proces maakt je tegelijk drastisch kleiner, zodat de kleine spin op de centrale tafel groeit tot monsterachtige proporties. We kwamen ogen en oren tekort om alle activiteit om ons heen te verwerken, van een duveltje uit een doosje met de kop van Dota 2-personage Axe tot een kikker op de boekenplank die z’n tong naar je hoofd slingert. En dan waren er nog een aandoenlijke kleine draak met een vis in z’n bek en een trompet spelende inktvis.
Elke demonstratie van de HTC Vive verdiende meer tijd, maar de begeleiding hield de vaart er stevig in. Een paar minuten per scène is nauwelijks genoeg om je echt te verliezen in de ervaring en de eerder genoemde ongemakken werkten dat verder tegen. Hoe indrukwekkend de korte demonstraties ook mogen zijn, we durven nog geen harde uitspraak te doen over langere ervaringen. Hoe de Vive zich laat gebruiken in echte woonkamers, en niet op een beursvloer, is ook maar afwachten. Niet iedereen heeft ruim twintig vierkante meter beschikbaar en praktisch blind rondlopen met een bundel aan de bril bevestigde kabels gaat ongetwijfeld hilarische YouTube-filmpjes opleveren. Daarentegen kun je de Vive ook op de ‘standaard’-wijze gebruiken: in een stoel met een Xbox-controller in de handen.
Ondanks alle vragen die de demonstratie oproept – wat voor pc je nodig gaat hebben, of het gewicht omlaag kan, hoe lang je de bril comfortabel kunt dragen – achten we de kans reëel dat virtual reality het niveau van gimmick eindelijk zal ontstijgen. Het scherm heeft ons al overtuigd, maar Valve en HTC laten nu ook zien dat de besturing er klaar voor is. Jarenlang gold de Oculus Rift – waarvoor intu en een vergelijkbare besturing is aangekondigd – als de overduidelijke keuze van de VR-adept. Maar met de komst van de Vive is niets meer zeker. Als HTC en Valve voor de definitieve versie de laatste imperfecties helpen, dan wordt de Vive wellicht een meer dan serieuze concurrent van de Rift.