Een terugblik naar het gouden tijdperk van de jrpg | Gamer.nl

Een terugblik naar het gouden tijdperk van de jrpg | Gamer.nl

Dat veel gamers heimelijk terugdenken aan de gloriedagen van de jrpg bleek wel toen in 2015 een remake van Final Fantasy 7 werd onthuld: die aankondiging was goed voor een staande ovatie. Het verlangen naar het nostalgische gevoel van dat gouden tijdperk vinden we tevens terug in de recente heruitgaven van de Final Fantasy-reeks en Secret of Mana. Intussen voelt het alsof van die gloriedagen nog maar weinig over is. Buiten bekende series als Final Fantasy en Pokémon genieten weinig nieuwe jrpg's van commercieel succes. Wat is de oorzaak van deze verandering?

Sinds het einde van het PlayStation 2-tijdperk is de populariteit van het genre in een vrije val terecht gekomen. Het eens zo succesvolle speltype wordt tegenwoordig over het algemeen als niche bestempeld. Maar we herinneren ons het succes uit dat gouden tijdperk nét iets te rooskleurig. De waarheid is dat het altijd al een niche genre geweest is met enkele uitzonderlijke succesverhalen. Het genre heeft altijd moeten strijden om een plek te vinden in de Europese markt; dat was in de tijd van de Super Nintendo en PlayStation 1 niet anders.

Dragon Quest

De weg naar het Westen

In de jaren tachtig verschenen de eerste rpg’s in Japan aanvankelijk nog voornamelijk op home-computers zoals de PC-8801 of de MSX. Door de toenemende populariteit van gameconsoles verspreidde het genre zich al snel naar deze platformen. Op Nintendo's Famicom maakten de inmiddels alom bekende titels als Dragon Quest en Final Fantasy hun debuut. Veel van deze vroege titels haalden hun inspiratie voornamelijk uit westerse fantasy role-playing games. De gameplay werd aangepast zodat deze geschikt was voor het nieuwe platform en met hun gestroomlijnde verhalen, focus op het ontwikkelen van je personages en random encounters legden deze spellen de grondslag voor de jrpg zoals we die nu kennen.

In de rest van de wereld merkte men tot die tijd nog amper iets van die ontwikkelingen. Japanse consoles als de NES bleken hier al snel een succes, maar rondom de rpg bleef het angstvallig stil. Spellen zoals Dragon Quest waren lastig te vertalen en de lokalisatie was een enorme uitdaging. Daardoor vonden slechts enkele titels hun weg naar het westen. Dragon Quest werd drie jaar na de oorspronkelijke Japanse release in de VS uitgebracht onder de naam Dragon Warrior. Ondanks verwoede pogingen van ontwikkelaar Enix het spel aan te laten slaan. maakte het destijds weinig impact. In Europa verscheen de titel niet eens.

Pas met de release van de Super Nintendo werd het genre langzaam populair bij het Westerse publiek door spellen als Secret of Mana en Chrono Trigger. Dat deze titels destijds zo populair waren, heeft te maken met het platform en de tijd waarin ze verschenen. Consolegames bestonden voornamelijk uit platformers en actiespellen zonder verhaal, waardoor er voor een verhalende ervaring vrijwel geen alternatief was. De Westerse tegenhanger van het genre richtte zich vooral op de pc. Door zowel critici als gamers werden de games goed ontvangen, maar de verkoopcijfers van de meesten zijn eigenlijk vrij bescheiden. Daarnaast gaat het om slechts een handjevol spellen. Het aantal jrpgs met een Westerse SNES-release staat in schril contrast met het aantal dat in Japan is uitgebracht.

Chrono Trigger

Final Fantasy

Als er één jrpg-franchise is die kenmerkend is voor Westers succes, dan is dat wel Final Fantasy. De eerste Final Fantasy werd in 1990 in de VS uitgebracht en was veel populairder dan Dragon Warrior. De game verkocht daar zelfs beter dan in het thuisland. Dit onverwachte succes bewees dat het genre wel degelijk voet aan de grond in het Westen kon krijgen. Desondanks werd Europa weer overgeslagen en kwamen het tweede en derde deel uit de serie niet uit buiten Japan. Na het Amerikaanse succes van het eerste deel stond de deur op een kier en besloot Squaresoft de poging te wagen om de serie ook in Amerika succesvol te maken. Zodoende kwamen het vierde en zesde deel met aangepaste nummering uit op de SNES. Beide games waren goed voor lovende kritiek, maar geen daverend commercieel succes.

De echte doorbraak werd behaald toen de serie de overstap naar de PlayStation maakte. Final Fantasy 7 zocht de grens op van wat mogelijk was en overdonderde het publiek wereldwijd. Door de 3D-graphics, indrukwekkende tu enfilmpjes en het meeslepende verhaal, werd het spel populairder dan ooit. Overal waar het uitkwam, ging het miljoenen keren over de toonbank - ook in Europa, wat nog niet eerder een Final Fantasy-release had gekend. Die trend hebben de daaropvolgende delen voortgezet. Final Fantasy 10 deed het trucje van deel zeven nog eens over en wist vroeg in de leven pan van de PlayStation 2 weer een nieuwe standaard voor een console-rpg neer te zetten.

Het succes van Final Fantasy heeft enorm bijgedragen aan de algemene waardering die het genre in het Westen geniet. Veel kla iekers van de periode voor de PlayStation werden met terugwerkende kracht populair zijn nu veel bekender dan tijdens hun release. Titels zoals Final Fantasy 6 en Chrono Trigger werden zelfs opnieuw uitgebracht voor de PlayStation, waardoor meer mensen met die spellen in aanraking kwamen. Met die gedachte is het logisch dat een remake van Final Fantasy 7 zo positief ontvangen wordt.

Final Fantasy

Oog op de toekomst

Toch is van soortgelijke succe en sindsdien eigenlijk nauwelijks te spreken. En dat terwijl steeds meer titels worden gelokaliseerd. Sinds de komst van PlayStation 3 wordt ook de kwaliteit van veel jrpgs steeds vaker in twijfel getrokken. De meest waarschijnlijke oorzaak hiervoor is het onvermogen van veel kleinere Japanse ontwikkelaars om mee te gaan met de hedendaagse technologische standaarden. De verhoogde ontwikkelingskosten zijn voor kleine studio's vaak niet haalbaar. Zodoende maken veel moderne jrpg's nog steeds gebruik van gameplay-elementen die al jaren onveranderd zijn en niet meer pa en bij de wensen van de hedendaagse Westerse consument. De lineaire verhaalstructuur en random encounters vol keuzemenu's moeten tegenwoordig concurreren met vrijheid van keuze en meer actievolle gevecht ystemen.

Op handhelds is dat nauwelijks een probleem en veel jrpg's hebben daar een nieuwe thuis gevonden. Vooral Nintendo weet daar handig op in te spelen. De enige jrpg-franchise die het succes van Final Fantasy overtreft is uitsluitend op Nintendo-systemen uitgebracht: Pokémon. Deze reeks gebruikt de traditionele gameplay van jrpg's, maar weet met een uniek concept gebaseerd op verzameldrang een publiek te bereiken dat anders nooit dergelijke spellen zou spelen. Op die manier is de serie is al sinds zijn eerste generatie enorm populair, ook al zijn de vernieuwingen telkens bescheiden.

Persona 5

Het huidige succes van het genre moet vooral in het juiste perspectief geplaatst worden. Zo is het succes van de drie Final Fantasy 13-spellen, ondanks de kritiek die ze vaak te verduren krijgen, gewoon vergelijkbaar met dat van eerdere delen in de franchise. Dat er ook nu op consoles nog een plek is voor het genre, wordt duidelijk door het succes van recente titels als Final Fantasy 15 en Persona 5. Die spellen zijn vergeleken met hun voorgangers helemaal niet minder populair of succesvol. Final Fantasy 15 maakte zelfs een betere start dan Final Fantasy 7 en Persona 5 is de meest succesvolle titel in de serie tot nu toe volgens de ontwikkelaars van beide spellen.

De weg naar succes ligt niet in het teruggrijpen naar nostalgie, zoals de remake van Secret of Mana of Lost Sphear proberen. Met de remake van Final Fantasy 7 is Square Enix van plan wél te vernieuwen en ook een nieuw publiek te trekken. Samen met games als Persona 5, Nier: Automata en het aankomende Ni no Kuni 2 heeft het de kracht om het genre ook bij het grote publiek op de kaart te kunnen zetten. Ook al zijn deze spellen nog altijd vooral gericht op een loyale groep fans, ze bewijzen in ieder geval wel dat de kwaliteit van en de vraag naar zulke games er niet onder hoeft te lijden. De toekomst van het genre ziet er hoopvol uit.

Artikel als favoriet toevoegen
Deel dit artikel

Aanbevolen voor jou