We gaan terug in de tijd. Het is de lente van 2000 en we zitten nog keurig achter onze PlayStation, Nintendo 64 of DreamCast games te spelen. In Europa en de Verenigde Staten dan. In Japan hebben ze sinds maart de PlayStation 2 al in huis staan. Dik 7,5 maand later zijn de Amerikanen aan de beurt en nog een maand later mogen ook de Europeanen naar de winkel voor Sony’s nieuwste console.
Wie dacht dat dit een typisch Japans dingetje was, vergist zich. Niet alleen Sony laat ons wachten op de nieuwste spelcomputer, ook de Amerikanen van Microsoft kunnen er wat van. Zo werd de originele Xbox op 15 november 2001 gelanceerd in de Verenigde Staten, terwijl Europese kinderen bedrogen uitkwamen als ze dachten dat het enorme pakje onder de kerstboom een gloednieuwe console van Microsoft was. Europeanen en Japanners verwelkomden de Xbox pas in 2002, waarbij wij zoals gewoonlijk weer de kroon spanden met de release op 14 maart van dat jaar. Een verschil van 119 dagen met de originele release.
Xbox 360: Bijna wereldwijd
Gelukkig was het met de release van de Xbox 360 niet zo extreem. Microsoft wilde een klapper maken met de lancering van de console en deed er alles aan om een wereldwijde release mogelijk te maken. Peter Moore, destijds Hoofd Marketing van Xbox, zei hierover in 2005: “We gaan [de Xbox 360] over de hele wereld verschepen; hoe we dat gaan doen, weet ik niet. We gaan elke Boeing 747 huren die we kunnen vinden”. Het was overduidelijk menens voor Microsoft: de Xbox 360 moest koste wat kost eerder dan de PlayStation 3 in de winkels liggen.
Als resultaat waren wij dit keer niet de laatste grote releaseregio, maar konden we netjes tien dagen na de originele release in de Verenigde Staten op 22 november 2005 al een Europese Xbox 360 aanschaffen. Japan volgde op een gepaste afstand van 18 dagen na de originele release.
PlayStation 3: Europese laatkomer
Net als Microsoft was Sony ook van plan om de PlayStation 3 wereldwijd uit te brengen. Met een lancering in de lente van 2006 wilde het Japanse bedrijf snel in het spoor van de Xbox 360 volgen, maar onder andere problemen met de beveiliging van de blu-rayschijfjes forceerden Sony de PlayStation 3 in maart 2006 alsnog uit te stellen. Destijds geloofde David Reeves van Sony Europe nog dat de PlayStation 3 vervolgens in november wereldwijd beschikbaar zou zijn. “Dit is een opwindende eerste keer voor Europa, en een bevestiging en teken van vertrouwen in de sterkte en het belang van de Europese markt globaal gezien,” jubelde de Sony-baas.
Zuur waren de druiven toen de Japanners de PlayStation 3 al op 11 november 2006 konden aanschaffen, maar wij moesten wachten tot 23 maart 2007. Een verschil van 132 dagen! De Amerikanen konden slechts 6 dagen na de Japanse release met de PS3 aan de slag. Waarom wij als Europeanen pas 3,5 maand later de PlayStation 3 kregen had volgens Sony te maken met een tekort aan blue laser diodes voor de blu-raylezer. Dat Europa hiervan de dupe werd was volgens Sony logisch: “De PAL-markt is de meest gecompliceerde regio om een console in te lanceren, en is daarvoor het meest pragmatische keuze om de last van een tekort aan componenten op zich te nemen.”
Late One: Rationele keuze
Wie de geschiedenisboeken er dus op naleest is mi chien wat verrast door het feit dat juist Microsoft geen wereldwijde release voor elkaar weet te krijgen, terwijl Sony nog steeds goed op weg is. Als reden geeft het Amerikaanse bedrijf op dat het lokalisatieproces voor een deel van de landen te veel tijd in beslag neemt om aan de releaseperiode van 2013 te voldoen. Hoewel dit op het gebied van puur vertaalwerk een weinig overtuigend argument is, heeft het iets meer waarde als het gaat om overeenkomsten sluiten met allerlei lokale partners binnen Europa. Hoewel ook hier de kanttekening geplaatst kan worden dat Sony hier wel tijdig in lijkt te slagen.
Microsoft lijkt vooral le en getrokken te hebben van de stre die de wereldwijde release van de Xbox 360 met zich meebracht, waarbij Amerikaanse Microsoft-consoles kampten met technische onvolkomenheden en er in Europa grote tekorten waren die leidden tot kritiek van consumenten en retailers. Nu het concern zich nog duidelijker richt op een uitgebreide online-infrastructuur met veel ruimte voor services van partners en daarnaast ook nog eens ladingen kritiek de laatste maanden over zich heeft gekregen rondom de berichtgeving hierover, kan het zich niet veroorloven om steken te laten vallen. Om die reden lijkt Microsoft dus voor een meer voorzichtige strategie te kiezen waarbij vooral de focus op de belangrijkste afzetmarkten ligt.
Op het eerste gezicht lijkt het dus wat vreemd om als Nederlander de Xbox One pas maanden later te kunnen aanschaffen, terwijl zowel de Amerikanen als de Duitsers er al lang en breed een in de woonkamer hebben staan. Maar vanuit Microsofts eigen perspectief is het zo gek nog niet. De Xbox One gaat nog steeds direct het gevecht met de PlayStation 4 aan op de belangrijkste markten, zonder dat het zich verslikt in ‘lastige’ releases in de voor Microsoft minder belangrijke markten. Nu is het alleen hopen dat Microsofts persoonlijke record van 119 dagen vertraging niet verbroken wordt.