Wellicht doet de naam Stephen Elop iets meer belletjes rinkelen dan Satya Nadella — voor de aankondiging van zijn nieuwe rol als CEO, hadden ongetwijfeld maar weinig mensen Nadella’s naam eerder gehoord. Voor Stephen Elop ligt dit iets anders. Hij stond aan het roer bij Nokia tijdens de overname van het Finse bedrijf door Microsoft. Elop beleefde een geruchtmakende periode bij de telefoonmaker, een periode waar niet iedereen even gelukkig mee was.
Een ‘Trojaans paard’
Zo nam de Canadees na een controversiële openingsmemo — hij vergeleek de positie van Nokia met het staan op een brandend olieplatform — enkele omstreden besli ingen waaronder het aan de kant zetten van Nokia’s Symbian-platform ten faveure van Windows Phone, het negeren van Android als besturing ysteem en het ontslag van tienduizenden werknemers. Het meeste stof opwaaien deden echter de verkoop van Nokia aan Microsoft en de ontslagvergoeding van 18,8 miljoen euro (Nokia’s vorige CEO kreeg bij zijn ontslag 14,6 miljoen euro minder mee) die Elop meekreeg.
Reden voor dit enorme bedrag zou zijn dat Elop een Amerikaanse stijl contract zou hebben gekregen, waarbij hij zijn aandelen sneller in geld kon omzetten bij een zogeheten “change of control”. Het voelde voor veel Finnen als zout in de wond die de verkoop van Nokia heette. Gezien Elop voor zijn tijd bij Nokia al werkzaam was bij Microsoft —hij stond van 2008 tot 2010 aan het hoofd van de Busine Division en was lid van het senior leadership team — werd het uitkleden van Nokia en de daaropvolgende verkoop enorm kritisch bekeken in Finland. Elop werd in de Finse media zelfs als een “Trojaans paard” afgeschilderd.
Van Mangalore naar Redmond
Nadella heeft in vergelijking een iets minder controversieel verleden. Na zijn studie aan de universiteit van Mangalore vertrok hij naar de Verenigde Staten, waar hij na periodes in Wisconsin en Chicago uiteindelijk bij Sun Microsystems terechtkwam als technicus. In 1992 begon hij zijn carrière bij Microsoft, waarna hij via de Online Services Division en de Servers & Tools-afdeling uiteindelijk op de positie van CEO terecht kwam. Zijn verschillende profe ionele werkzaamheden verliepen vrijwel altijd succesvol; Nadella was een van de leidende figuren in het onderbrengen van Microsoft Office in de cloud (Office 365). De cloud-afdeling, waar Nadella nauw bij betrokken was, deed het sowieso erg goed. In de tweede helft van 2013 verdubbelden de inkomsten van cloud-diensten tot 1,1 miljard dollar.
De nieuwe Microsoft-CEO zou in ieder geval iemand zijn die minder verdeeldheid zaait dan de uitbundige Steve Ballmer. Daarnaast heeft Nadella, met Bill Gates aan zijn zijde, een schat aan Microsoft-ervaring. In zijn eerste memo naar het personeel spreekt Nadella over een volgend decennium waarin “computergebruik nog meer alomtegenwoordigd wordt en intelligentie nog meer omringend.” Over Xbox blijft de nieuwbakken CEO tot op heden echter vrij stil. Microsofts Phil Spencer suste geruchten dat Nadella geen voorstander van Xbox is via enkele tweets, waarin hij aangeeft dat Nadella “een goede supporter” van Microsoft Game Studios en Xbox is.
Eén verbonden platform
De vraag is echter wat Nadella en Elop daadwerkelijk voor ogen hebben wat betreft de Xbox-afdeling. Na een lange periode van verlies met de eerste Xbox, wist Microsoft met de Xbox 360 eindelijk het tij te keren en positieve cijfers te rapporteren. De console en het merk zijn inmiddels goed ingeburgerd in de game-industrie. Het afstoten van de Xbox-divisie, zoals Elop volgens Bloomberg gesuggereerd zou hebben, lijkt dan ook onwaarschijnlijk. Wel lijkt het aannemelijk dat zowel Nadella als Elop hun stempel willen drukken op de koers van Xbox.
NUtech-redacteur Jeroen Kraan geeft aan dat Nadella en Elop zich waarschijnlijk zullen richten op het dichter bij elkaar brengen van Xbox en Windows: “Het lijkt me wel voor de hand liggen. Tijdens MS Build 2013 werd al gehint naar apps die zowel op Xbox als Windows 8 kunnen draaien.” Met een Xbox One-dashboard dat qua interface steeds meer lijkt op het Windows-besturing ysteem lijkt een verdere integratie van de systemen een aannemelijke strategie. Kraan ziet ditzelfde dan ook gebeuren met Microsofts mobiele besturing ysteem: “Inmiddels lijkt het erop dat Windows Phone en Windows 8 ook zo worden geïntegreerd. Niet dat dit per se het werk van Elop is, maar ik verwacht wel dat binnen Microsoft de lijn wordt voortgezet naar één verbonden platform.”
Xbox-games zouden een grote rol kunnen spelen in het bij elkaar brengen van al deze platformen. Kraan: “Het lijkt me niet onlogisch dat Xbox-games bijvoorbeeld worden gelinkt aan Windows Phone en Windows 8, zodat je daarop bijvoorbeeld verder kan spelen of minigames kan doen. Smartgla is hierin al een beginnetje, maar ik denk dat dat alleen maar verder door zal gaan.”
Op naar de cloud
Deze lijn lijkt op de koers die Sony vaart met zijn Remote Play-functie, die het verder spelen van PlayStation 4-games op de PlayStation Vita mogelijk maakt. Ook Sony stevent af op een strategie waarbij games verschillende platformen met elkaar verbinden en versterken. De cloud is een onderdeel van dit ecosysteem, waarbij Sony via de PlayStation Now-dienst games zelfs naar platformen buiten die van Sony zelf wil brengen.
Microsoft heeft met de aanstelling van Nadella ook een sterke gelover in de cloud. Zo moet Microsoft volgens Nadella inspelen op de “mobile-first” en “cloud-first”-wereld. Overtuigingen die hij ongetwijfeld snel wil doorvoeren. Nadella heeft met het omarmen van verschillende besturing ystemen op Azure sowieso laten zien dat hij een pragmatische man is. Bovendien is hij erop gebrand niet meer achter de trends aan te lopen, maar juist zelf de toon te zetten: “Onze industrie respecteert geen traditie, slechts innovatie. De kans die Microsoft kan grijpen is enorm, maar om hem te grijpen moeten we sneller bewegen, focu en en blijven transformeren. Ik zie het als een groot deel van mijn werk om innovatieve producten sneller bij onze klanten te kunnen krijgen.”
Om deze ambities in de praktijk te brengen heeft Microsoft mensen nodig die snel harde besli ingen durven te nemen. Stephen Elop heeft zich bewezen als iemand die dit durft te doen. In zijn tijd bij Nokia liet hij zien dat hij durft te snijden in het personeel als dit nodig is, afdelingen durft te sluiten als hij denkt dat dit de juiste weg is, en een harde keuze kan maken betreft het focu en op één platform.
De keus voor Satya Nadella als CEO in plaats van Stephen Elop — die ook als kandidaat gezien werd — kan bovendien gezien worden als een statement van Microsoft dat het richting de cloud wil, en niet de harde, meer op mobiel gefocuste lijn van Elop. Waarschijnlijk betekent dit dat de focus van Microsoft vooral op het versterken van cloud-diensten gaat liggen en dat Xbox, net als andere divisies binnen Microsoft, zich zal moeten inschikken. En het antwoord op de vraag of dit betekent dat Xbox vooral via game-services een verbindende rol gaat spelen tu en platformen, of dat het daadwerkelijk als op zichzelf staand platform kan voortleven, hangt zo waarschijnlijk al in de lucht.