Totale immersie is het uiteindelijke ideaal. Games speel je onder andere om meegesleurd te worden in een ervaring, om een virtuele wereld te betreden en je te gedragen naar de regels, mogelijkheden en beperkingen van die wereld. Toch? Niet voor niets wordt het concept van virtual reality al enkele decennia in verband gebracht met games. In de jaren tachtig en negentig van de vorige eeuw was gamen met een dik device op je neus de toekomst. Nintendo deed met zijn Famicom 3D System en de Virtual Boy pogingen om de hype aan te wakkeren en in de arcade vond je Virtuality-kasten: een soort vroege combinatie van de Oculus Rift, Virtuix Omni en Wii-afstandsbedieningen.
Zoals analist Barrie Sherman al erkent in deze , is VR in gaming op dat moment ‘rudimentair’, met matige graphics, ‘lag-time’ en games die kwalitatief niet in de buurt komen van de grote titels. Daarmee legde Sherman in duidelijke bewoordingen enerzijds uit wat de snelle ondergang van virtual reality-games zou inleiden, maar anderzijds ook wat de te overwinnen obstakels zijn voor VR-initiatieven anno nu. De Oculus Rift is op de goede weg en wist exact daarom zoveel aandacht te genereren. Het apparaat biedt kwaliteitsgraphics, minimale lag en, dankzij de ondersteuning van een aantal grote namen in de game-industrie, topgames.
Mede dankzij de Rift staat virtual reality weer op de agenda van de gamer. Je zou zeggen dat een dergelijk succesverhaal (Kickstarter-opbrengst: bijna tienmaal het beoogde bedrag) de oren van grote bedrijven en ambitieuze uitvinders doet spitsen. Langzaamaan lijkt dat ook het geval te zijn. Om wat voor alternatieven gaat het? Wij zetten een aantal vergelijkbare projecten voor je op een rij. Daarbij laten we overigens de belachelijk dure en dus niet op de gemiddelde consument gerichte alternatieven zoals de VR HMD Pro 3D (minstens $2999) en Canon Mreal ($125.000) buiten beschouwing. Of de goedkope, maar te spartaanse vrAse. Of het zeer intere ante, maar locatiegebonden VRcade: een ware ruimte waar je met head-mounted display en nepwapens een virtuele wereld betreedt.
Sony en Microsoft: VR en AR
Met de HMZ-lijn heeft het grote Sony natuurlijk al een reeks head-mounted displays op de markt gebracht. Deze ‘persoonlijke 3D-viewers’ zijn gericht op pa ieve en interactieve entertainment en gaan (in de vorm van de HMZ-T2) voor zo’n 800 euro over de toonbank. HMZ biedt een ‘persoonlijke thuisbioscoopervaring’, maar werkt ook met games. Enigszins dan. HMZ-producten ontberen de vergaande headtracking-techniek van de Oculus, waardoor het apparaat in feite niets meer is dan een 3D-televisie plus virtuele Surround Sound voor op je snufferd, met als voordeel uiteraard dat je volledig bent afgesloten van de buitenwereld.
Maar Sony is bezig met meer. Eurogamer wist in september te melden dan het bedrijf werkt aan een concurrent voor de Oculus Rift. De VR-headset zou onthuld worden op de Gamescom en vervolgens op de Tokyo Game Show, maar beide aankondigingen vervielen. Verwacht wordt dat Sony in 2014 de gadget alsnog aankondigt, als peripheral voor de PlayStation 4. Voordeel is dat Sony een grote naam is en daarmee (first-party) ontwikkelaars onder druk kan zetten om de headset te ondersteunen. Met de nodige push erachter zouden we niet hoeven te vrezen dat de gadget overbodig wordt en na een korte hype rond de introductie al gauw stof ligt te happen naast de PSPgo. Het zou overigens niet de eerste stap in de virtuele realiteit zijn voor Sony; in 1997 kwam het bedrijf met de Gla tron.
Microsoft kan niet achterblijven, zou je zeggen. De grote consoleconcurrent van Sony patenteerde een ontwerp voor een eigen head-mounted display, de zogenaamde Fortaleza Gla es. Deze lijken echter meer gericht op AR (augmented reality) dan op VR, met functies die veel weghebben van wat Google Gla inmiddels al kan en doet. Geen serieuze concurrent voor de Oculus Rift dus.
Vuzix Wrap 1200DX-VR
Het bedrijf Vuzix prijst zijn Wrap 1200DX-VR aan als “best VR value ever”. Dat belooft wat. Het apparaat biedt twee WVGA-schermpjes (852 x 480), een Wrap Tracker voor headtracking en een blikveld van 35 graden diagonaal. En dat voor een prijs van $599,99. De Wrap moet eind november (bijna dus) verschijnen, maar de website van Vuzix schept weinig duidelijkheid over ondersteuning van de VR-bril. Wel is de SDK is gratis te downloaden, wat betekent dat ontwikkelaars vrij aan de slag mogen om software voor de gadget te creëren.
De Wrap 1200DX-VR is qua beeldkwaliteit vergelijkbaar met de Oculus Rift, en een flinke stap vooruit ten opzichte van de iWear VR920 (“the world’s most popular virtual reality and gaming solution”). Ook die bril gebruikte headtracking én ondersteunde een flinke lijst aan games. Zomaar een greep uit het a ortiment: BioShock, A a in’s Creed, Crysis, verschillende Flight Simulators, World of Warcraft en Left 4 Dead. Het geeft hoop voor de Vuzix Wrap 1200DX-VR; een VR-gadget valt of staat bij het aantal ondersteunde games. Opmerkelijk detail: Vuzix kocht in 1997 van de vorig eeuw het bedrijf Forte Technologies. Forte was verantwoordelijk voor de , mi chien wel de meest geavanceerde gadget van de VR-hype uit de jaren negentig.
Carl Zei Cinemizer OLED met headtracker
Lenzenmaker Carl Zei mengt zich ook in de strijd om de virtuele realiteit. De Cinemizer OLED is met zijn stereoscopisch 3D en twee schermpjes met een resolutie van 870 x 500 vergelijkbaar met de Wrap van Vuzix. De Cinemizer is momenteel al te koop voor 649 euro, maar dan mis je de headtracker. Deze koop je los voor zo’n 200 euro. De headtracker blinkt uit door gebruiksgemak (plug ‘m in je pc en hij werkt) en precisie. Kijk bijvoorbeeld voor Far Cry 3 gespeeld met de Cinemizer plus headtracker, of voor Planetside 2.
Intere ant is dat de headtracker van Carl Zei dus los te koop is. Het betekent dat je de techniek kan combineren met andere apparaten. Denk aan de Sony HMZ-producten of de Silicon Micro Display ST1080, de enige momenteel beschikbare head-mounted display met 1080p-resolutie. Voordeel: je hebt betere kwaliteit beeld dan de Oculus Rift. Nadeel: het complete pakket kost je meer dan het driedubbele. De ontwikkelaarskit van de Oculus Rift kost $300, wat maar iets meer is dan alleen de lo e headtracker.
castAR
castAR bewandelt dezelfde ge-crowdfunde weg als de Oculus Rift: met nog drie dagen te gaan heeft het project al bijna het dubbele van zijn beoogde Kickstarter-budget binnengeharkt. Maar in tegenstelling tot de Rift en andere projecten op deze lijst is castAR, zoals de naam al suggereert, méér dan een VR-bril. Met de gadget projecteer je holografische beelden op een plat oppervlak voor je neus, waardoor je bijvoorbeeld (de ontwikkelaars maken de vergelijking zelf) de speelstukken van een schaakspel tot leven ziet komen.
Met een opzetstuk is de castAR om te toveren van AR-bril tot VR-bril, inclusief headtracking-technologie. De starterskit van het apparaat kost 189 dollar. Wil je ook het VR-opzetstuk plus headtracker, dan betaal je $285. Dat is érg goedkoop, dus zijn er automatisch de nodige twijfels over kwaliteit en specs van castAR. Dat de gadget een stukje intere ante techniek herbergt, daar is iedereen het echter wel over eens.
Avegant Virtual Retinal Display
De Oculus Rift en zijn concurrenten zijn ouderwets vergeleken bij de Virtual Retina Display. Waar hierboven genoemde producten hun beeld tonen via twee beeldschermpjes dicht voor je ogen, projecteert het apparaat van Avegant zijn licht direct op je oogbol. Dat doet het met een resolutie van 1280x768. Klinkt eng? Valt wel mee, als we Tim Stevens van CNET mogen geloven. Hij noemt het ‘comfortabel’ voor de ogen.
Hoewel er een prototype is getoond met headtracker, lijkt de Virtual Retina Display vooralsnog niet te zijn ontworpen met games in het achterhoofd. De head-mounted display moet vooral een alternatief bieden voor de HMZ-apparaten, zij het met een ‘consumer-friendly’ prijs. Avegant poogt naar eigen zeggen een marktgericht prototype klaar te hebben begin 2014 en wil vervolgens een Kickstart-campagne à la Oculus beginnen. Tegen die tijd weten we meer over dit bijzondere stukje technologie.
Oculus Rift: populairste jongetje van de klas
Zoals je ziet is er genoeg beweging op de VR-markt. Maar waarom kent iedereen de Oculus Rift wel en veel van zijn alternatieven niet? Daar zijn meerdere redenen voor. De belangrijkste is de prijs. De Oculus Rift moet minder dan de helft gaan kosten van wat je voor andere head-mounted displays plus headtracker betaalt. Wat je krijgt is een betaalbare head-mounted display met zoals gezegd een breed blikveld, minimale lag en uitgebreide ondersteuning van de grote game-ontwikkelaars. Het apparaat bestaat uit één onderdeel en heeft een catchy, herkenbare merknaam. Genoeg ingrediënten dus voor succes.
De Oculus Rift werpt zichzelf zo op als industriestandaard. Virtual reality is gebaat bij zo’n breed gedragen standaard, wil het eindelijk populair worden. Teken aan de wand is het ongelofelijke Kickstarter-succes van de Rift: de 2,5 miljoen gedoneerde dollars tonen de wil van industrie en consument om VR te laten slagen. De techniek is er al, zo bewijzen bovenstaande alternatieven wel. Wie al wil gamen met een head-mounted display op zijn neus kan dat, mits hij/zij bereid is te investeren. Wat ontbrak was echter een voortrekker. Springen Sony en wellicht Microsoft ook in de virtuele mallemolen, dan kan die gedroomde toekomst wel eens heel dichtbij komen.