De impact van het coronavirus op de Nederlandse game-industrie

Afgelopen week vond de vijfde editie van het Industrie Overleg plaats, een vrij informele kansen-batenanalyse waarbij Nederlandse ontwikkelaars de stand van zaken in de game-industrie bespreken. Naar aanleiding van zorgwekkende signalen van studio’s, stappen initiatiefnemers naar het ministerie voor Onderwijs, Cultuur en Wetenschap om steun te zoeken. Gamer.nl sprak Paladin Studios-CEO en Dutch Games Association-voorzitter Derk de Geus, Codeglue-medeoprichter Peter de Jong en zelfstandig ontwikkelaar Adriaan de Jongh over de impact van het coronavirus op de Nederlandse game-industrie.

Twee gezichten

Wellicht komt het als een verrassing dat de industrie het zwaar heeft, aangezien platformen als Steam record na record verbreken. Dat beaamt ook Derk de Geus: “Met een deel van de industrie gaat het goed. Steam verbreekt records met het gelijktijdig aantal spelers, downloadsnelheden worden ingeperkt en je hebt vast verhalen voorbij zien komen dat Switch moeilijk verkrijgbaar is. Op zich een goed teken, want de vraag is hoog. Maar (de Switch-consoles) worden ook in China gemaakt, waar de productie praktisch stil ligt.”

Dat contrast heeft te maken met verschillende soorten ontwikkelaars in Nederland. Sommige indies leven van hun eigen games en bestaande projecten lopen tegen relatief weinig problemen aan. Volgens Adriaan de Jongh draaien studio’s zelfs meer omzet dan ooit en doet hij zelf ook goede zaken. “Hidden Folks gaat nog steeds best wel lekker”, zegt hij. “Sterker nog, ik zie dat de game sinds 20 maart op alle platformen beter verkoopt. Ongeveer twee keer zo goed als gebruikelijk, dus dat is heel leuk.” Ook titels van andere ontwikkelaars die eerder al succes hadden verkopen momenteel een kwart tot maar liefst tien keer meer dan gebruikelijk vanwege de huidige spelerspiek.

Een groot deel van de Nederlandse ontwikkelaars is echter niet in staat om onafhankelijk te opereren en is daarmee afhankelijk van derde partijen, zoals uitgevers. Daarnaast zijn studio’s als Codeglue – die veel ports uitbrengen – afhankelijk van nog veel meer partijen. Met huidige titels lijkt het vooralsnog goed te gaan, maar juist de projecten die daarna moeten worden gestart zijn problematisch vanwege het annuleren van evenementen.

“Over een maar maanden moet je de nieuwe projecten al binnengehaald hebben”, legt Peter de Jong uit. “Hoe doe je dat? Met evenementen, en die zijn er niet.” Evenementen als GDC, E3 en Gamescom zijn voor ontwikkelaars dan ook van onschatbare waarde. Media en consumenten hebben vaak geen zicht op de deals die achter gesloten deuren plaatsvinden. Die ene ontmoeting in het Marriott met Phil Spencer of lunch met iemand van Nintendo kan voor kleine ontwikkelaars zeer belangrijke relaties opleveren. Sommige ontwikkelaars stellen ook hun marketingcampagne in op conventies, waarvan die van verschillende Nederlandse studio’s als gevolg van de crisis in het water valt.

En mochten partijen toch in contact komen, dan zijn uitgevers momenteel te huiverig om überhaupt grote investeringen te doen. “Ik heb al gesprekken gevoerd met onze zakenrelaties en de uitgevers, en die geven ook aan dat de hand op de knip gaat. We worden heel voorzichtig en we doen het komende halfjaar geen grote investeringen. Dat is echt funest voor een hele grote groep ontwikkelaars in Nederland. Die gaan het echt voelen. Misschien niet per direct, maar wel later.”

Adriaan de Jongh zegt dat hij om zich heen merkt dat verschillende onafhankelijke studio’s erg zenuwachtig worden van de situatie. “Je merkt dat velen het netwerken missen en dat het de komende tijd ook niet gaat gebeuren. Je ziet gewoon veel indies heel erg angstig worden. Veel zzp’ers en kleine studio’s hebben zoiets van: fuck. Hoe gaan we dit doen?”

Steun bij de overheid

Deze boodschap geeft Peter de Jong als bestuurslid mee aan de directie van de Nederlandse Audiovisuele Producenten Alliantie , die in gesprek is met het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap om ervoor de zorgen dat – als er steun komt – de relatief kleine en onbekende game-industrie niet vergeten wordt tussen de andere entertainmentindustrieën. “De filmindustrie wordt natuurlijk veel harder geraakt, want die zijn veel afhankelijker van fysieke plekken, maar Nederlandse ontwikkelaars mogen niet worden vergeten”, benadrukt Dutch Games Association-voorzitter Derk de Geus.

Een grote uitdaging voor de pitch die wordt samengesteld is het kwantificeren van de impact van het virus. Hoe leg je uit dat een potentiele businessmeeting op E3 of een interview met een groot platform je indirect geld oplevert?

“Het is ook lastig om in de schoenen van het OCW te staan”, zegt Adriaan de Jongh. “Je kan niet zomaar een regeling maken die zegt: we betalen iedereen uit. Aan wie geeft je dan geld? Gameprojecten zonder invloed van buitenaf lopen ook al vaak uit in tijd en geld. Wanneer is die uitloop een direct of indirect gevolg van het coronavirus, of juist niet? Dat wordt dan bijna subjectief.”

Persoonlijk contact

Promotie is ook een heikel punt. Fysieke previewevenementen zijn geannuleerd – sommigen zijn verplaatst naar dichter bij huis en werden daarna alsnog geannuleerd – en in tijden waarin iedereen overschakelt naar online werken is media bereiken lastiger dan ooit. Enkele uitgevers komen met creatieve alternatieven. Zo kreeg Gamer.nl recentelijk een gesloten online presentatie en kon pers de ontwikkelaars interviewen via de chat. Een vrij goedkoop alternatief voor anders dure pr-momenten.

Toch geven Nederlandse studio’s aan dit soort persoonlijk contact te missen, zowel met media als met collega’s. Voor zelfstandige ontwikkelaars of kleine studio’s verandert er weinig - die zijn immers gewend om vanuit huis te werken - maar voor anderen is het toch even schakelen. De Jongh mist ook het contact met anderen van zijn samenwerkruimte. “We zitten dan wel de hele dag op Discord memes met elkaar te delen, en dat is hartstikke leuk, maar wel heel ander contact dan normaal gesproken.”

Of dat ook geldt voor de grootste studio van Nederland - Guerrilla Games - is onbekend. De ontwikkelaar (via Sony Interactive Entertainment) kon op moment van schrijven geen commentaar geven op de situatie. Andere internationale AAA-ontwikkelaars zijn in ieder geval allesbehalve consistent in hun communicatie. Aan de ene kant geeft Ubisoft bijvoorbeeld aan dat diens aankomende releases – waaronder zeer waarschijnlijk de nieuwe Assassin’s Creed- en Far Cry-games – op schema liggen, maar aan de andere kant zei Microsoft vorige week dat elke first-party studio voor “unieke uitdagingen” staat.

Momenteel druppelen de eerste vertraagde projecten dan ook binnen: uitgever Private Division heeft de Switch-versie van The Outer Worlds uitgesteld, het komende Super Smash Bros.-personage uit Arms is ook vertraagd en gisteren werd The Last of Us 2 voor onbepaalde tijd uitgesteld. Mocht de crisis nog een aantal maanden aanhouden, dan zullen mogelijk ook AAA-games die voor later dit jaar gepland staan worden uitgesteld.

Ook Adriaan de Jongs nieuwe game, Secret Shuffle, is uitgesteld vanwege de coöperatieve aard van de game en het bijkomende gebrek aan testers. Volgens hem loopt het in dit geval echter wel los.

Verloren parels

Maar helaas niet voor grotere groepen ontwikkelaars, waarvan er naar verwachting sommigen in gevaar komen. Diverse studio’s verkeren momenteel in onzekerheid en de aankomende pitch naar het OCW moet een stukje zekerheid brengen. Derk de Geus is ieder geval positief: “Ik denk dat er wel steun komt, en dat we onszelf met een paar slimme oplossingen kunnen redden.” Hopelijk is dat het geval, want er zouden zomaar een aantal parels verloren kunnen gaan.