Hoewel er ijzersterke games op pc en consoles uitkwamen dit jaar, speel ik nog steeds graag games op mijn tablet. Daarnaast ben ik niet vies van bordspellen, waardoor titels als Sorcery! en 80 Days geschenken uit de hemel zijn. De reizen die ik maakte in de gameboeken van Steve Jackson herinner ik me als spannende avonturen uit mijn eigen fantasie. Want in deze spellen lees je wat je doet, met op de volgende pagina — of pas na een uur lezen — de gevolgen. Daarbij vorm je je in gedachten een beeld, wat compleet anders werkt dan een visueel spektakel als The Witcher 3. Wat spanning en spektakel betreft zijn mijn favoriete gamemomenten van 2015 in alle opzichten persoonlijke ervaringen. Duizenden vertakkingen in Sorcery! zorgen ervoor dat niemand hetzelfde verhaal leest. Of beleeft.
Niet alleen voor bordspelfanaten
Choose Your Own Adventure bestaat als genre al sinds de jaren 80 en brak vooral door in de Verenigde Staten en het Verenigd Koninkrijk. In Europa sloegen de boeken en spellen uit de Fighting Fantasy- en de Warhammer-reeksen slechts aan bij een niche-publiek. Met name het type speler dat ook Dungeons & Dragons speelt...en begrijpt.
Dat is jammer, want ook voor ‘reguliere’ gamers is er een hoop pret te beleven in dit type game. Grondleggers Ian Livingstone en Steve Jackson zijn bovendien belangrijker dan je denkt voor veel ontwikkelingen in de moderne game-industrie. Livingstone stond aan het hoofd van Eidos en haalde hier de Tomb Raider-franchise binnen, Jackson schreef tal van scripts voor games en was medeoprichter van Lionhead Studios. Dit jaar schreef ik nog een Reload over Lost Eden, dat kundig gepend is door Jackson. Laten we ook Games Workshop niet vergeten; de grootste en succesvolste uitgever van bordspellen met verzamelbare figuurtjes. En ja, dat zijn die plastic poppetjes die mensen in hun kelder beschilderen en meenemen naar bordspellenavonden die soms pas stoppen na drie dagen. Maar ik dwaal af.
Interactiever dan Telltale
In mijn recensie van Sorcery! 3, vergeleek ik de reeks met The Walking Dead en The Wolf Among Us, omdat je ook hier keuzes maakt die ertoe (lijken te) doen. Althans, tot het einde van The Wolf Among Us, waar Telltale afscheid nam van keuzes die daadwerkelijk invloed uitoefenden op het verhaal. In Tales from the Borderlands en Game of Thrones volg je ijzersterke, doch nauwelijks maakbare verhalen. Om die reden ben ik bij deze reeksen afgehaakt.
Iedereen die datzelfde gevoel had bij Telltale’s verhalen kan bij Inkle terecht. Sorcery! en 80 Days zijn aaneenschakelingen van belangrijke keuzes, die niet slechts een verhaal, maar een heel boek scheppen op basis van jouw besli ingen. Er zijn duizenden vertakkingen, waarbij sommige besli ingen uren, mijlen en pagina’s later pas invloed uitoefenen. Dat is pas avontuur.
Op goed vertrouwen
Het is moeilijk om de ervaring van een gameboek uit te leggen, maar mi chien werkt het volgende voorbeeld. Toen ik als kind de boeken van The Lord of the Rings las, had ik voorstellingen gemaakt bij alle locaties en personages. Wat de films van Peter Jackson zo goed maakte, was de perfecte visualisering van Tolkiens beschrijvingen. Toegegeven, Tolkien was erg nauwkeurig, maar wat een heerlijk gevoel was het om The Shire en Mordor in het ‘echt’ te zien! Zo werkt Sorcery! ook. Je leest over geluiden in het bos, over voetstappen in de modderige grond en je brein maakt een schets. Stapt er vervolgens ineens een mystiek personage de volgende pagina binnen, dan werk je de schets bij en ben je nog meer in gedachten verzonken. Linker- en rechterhersenhelft werken nauw samen bij het opbouwen van de wereld, inclusief een risicoverwachting om elke hoek. In mijn recensie van Sorcery! 3: The Seven Serpents schreef ik al hoe omstanders reageren op je speelse ie terwijl jij naast ze zit met een koptelefoon op. Zij zien je rustig lezen, totdat er een angstzucht uit je mond ontsnapt. En al kijken ze mee op je tablet of telefoon; jij bent de enige die de ervaring voelt en ziet.
Waar je in The Witcher of Skyrim exact weet wat je afvuurt op de wereld, kan een spreuk in Sorcery! zowel een verra ing als een vera ing zijn. Dat laatste vooral in het geval van vuurballen. Doordat je leest dat je oog in oog staat met een monster dat je nog niet eerder hebt ontmoet, is het maar de vraag of brute kracht werkt. Het maken van besli ingen in Sorcery! is daardoor altijd spannend en onberekenbaar. Alsof iemand je een toverstaf geeft en een oud papiertje met wat instructies. Dit is een fundamenteel verschil met reguliere rpg’s, waar je kisten vol wapens en spreuken verzamelt en jezelf tot halfgod traint. Door verzameldrang in die games merk je soms niet eens meer de overgang naar een godmodus met jou als klusjesman in een fantasiewereld met onbeperkte rugzakruimte. In Sorcery! voel je de knapzak op je rug en op elke pagina de beklemmende druk van de wereld(beschrijvingen) op je inwerken.
Struinen door papieren duinen
En zo struin je door mo ige valleien, beklim je overgroeide torens en loop je doodstille dorpjes binnen terwijl de wind zachtjes huilt op de achtergrond. Snel knipperende oogjes staren je aan vanuit de kieren in vermolmde deuren. Iets — of iemand — houdt je in de gaten, terwijl je door slierten mist dik als erwtensoep ploegt. Na dit soort bloemrijke beschrijvingen staat er een drietal opties op het scherm. Wat kies je?
Mijn ervaringen in games als Skyrim en Fallout speelden zich af op een compleet ander niveau. Door het zien van de wereld in een schets van je eigen gedachten, ben je letterlijk gehypnotiseerd. Niet alleen door de beklemmende toon van tekst, maar vooral door je eigen fantasie. Hierdoor lijkt Sorcery! meer op een dijk van een rpg dan een interactief verhaal zoals we die kennen van Telltale. Voor mij is 2015 dan ook het jaar waarin ik afscheid nam van bovengenoemde ontwikkelaar en de games van Inkle omarmde. Veel invloed en vertakkingen bieden de games van Telltale niet meer, gameboeken vullen de leemte voor spelers zoals ik. Al met al een mooi voornemen voor 2016: besli ingen maken die ertoe doen.
Lees de Gamer.nl-recensie van Sorcery! 3 terug
Lees de Gamer.nl-recensie van Sorcery! 2 terug
Bonus: Lees de Gamer.nl-recensie van 80 Days (ook een aanrader) terug
Koop de 'Gamer.nl favorieten van de redactie' ook op Bol.com.