Koji Kondo
De eerste componist die Nintendo in dienst nam is zonder enige vorm van twijfel de meest invloedrijke gamecomponist ooit: Koji Kondo. Hoewel hij in zijn eerste jaar vooral bezig was met het begrijpen en proberen te omzeilen van de beperkingen van de geluidschip in de NES, schreef hij in de jaren erop soundtracks die vandaag de dag nog wereldwijd geneuried en gefloten worden. In 1985 stelde Kondo ons bloot aan de catchy Latin-achtige overworld-muziek van en het dromerige onderwaterdeuntje, dat zo uit een draaiorgel had kunnen komen. Het jaar erop demonstreerde Kondo dat hij ook heroïsche en duistere muziek kan schrijven: de soundtrack van telt slechts vier achtergrondnummers, waarvan de hoofdmelodie in één avond geschreven is. Met en het Zelda-achtige , twee samurai-titels van Nintendo zelf, laat Kondo horen dat hij ook met traditionele Japanse composities uit de voeten kan.
Door het succes van Mario en Zelda, kreeg Kondo de kans om zich verder te ontwikkelen in de vele vervolgdelen in de series. Tijdens dit gouden decennium was hij onder andere verantwoordelijk voor , , , en . De weergaloze diversiteit van de muziek in leidde in 1998 tot zijn meest ambitieuze soloproject ooit: de soundtrack van . Een technisch hoogtepunt om bij stil te staan is de muziek van Hyrule Field, dat via complexe algoritmes rekening houdt met nabije vijanden en het tijdstip van de dag, en op basis daarvan muzikale fragmenten van 15 seconden aan elkaar rijgt. De duistere thematiek van het directe vervolg, , was duidelijk hoorbaar in Kondo’s geslaagde maar vaak ongemakkelijke soundtrack voor die game. Sinds het zomerse is Kondo stapsgewijs gas terug aan het nemen. Af en toe componeert hij nog een nummer, maar laat dat vooral over aan zijn collega’s.
Erfenis
Eén daarvan is Mahito Yokota, een nieuweling die krap tien jaar in dienst is bij Nintendo en beschouwd kan worden als de spirituele opvolger van Kondo. Dat weet hij zelf ook, want na zijn sterke debuut met werd hij aan het roer gezet van de soundtrack voor . Worstelend met de Kondos muzikale erfenis, speelde Yokota het op zeker door zoveel mogelijk de Latin-achtige muziek van Kondo na te bootsen. Kondo keurde deze imitatie af omdat de muziek niet “cool” genoeg was en stelde dat Yokota de e entie van Mario-muziek niet begreep. Yokota zette door - hij overwoog namelijk om ontslag te nemen - en schreef uiteindelijk een dertigtal orkestrale werken voor Super Mario Galaxy. Yokotas weergaloze composities sloten zo perfect aan op de ruimtelijke setting van de game, dat hij ook de muziek voor mocht schrijven. Ook het merendeel van Mario’s meest recente avontuur, , komt van Yokotas hand, dus het lijkt alsof Nintendo in hem een geschikte opvolger van Kondo heeft gevonden.
Aanvankelijk werkte componist Kazuma Totaka in de schaduw van Kondo; hij componeerde muziek voor de Nintendo-titels waar Kondo niet aan toe kwam, zoals en . Hierin blijft Totaka grotendeels trouw aan de sound van respectievelijk Super Mario Land en A Link To The Past, waardoor zijn unieke stijl pas echt hoorbaar wordt nadat hij binnen Nintendo aan het begin van het Nintendo 64-tijdperk wordt overgeplaatst naar de afdeling Entertainment & Development. Hier componeert hij onder andere de opzwepende en de schattige muziek achter , inclusief de stem die sindsdien voor Yoshi gebruikt wordt. Zijn doorbraak volgde ten tijde van de GameCube, nog na het subtiele en eigenzinnige , met . Animal Cro ing telt in totaal meer dan 200 verschillende riedeltjes, inclusief het complete oeuvre van de op Totaka geïnspireerde K.K. Slider. Sinds de lancering van de Wii, waarvoor hij de schreef, is Totaka samen met Kondo actief als afdelingshoofd.
Percu ie
Tegen de tijd dat Kondo werd aangenomen als componist bij Nintendo, had Hirokazu “Hip” Tanaka al ruim tien ‘soundtracks’ voor de Japanse ontwikkelaar gemaakt. Soundtracks tu en aanhalingstekens, want eigenlijk was Tanaka meer een muzikaal programmeur dan een daadwerkelijke componist. Desondanks is hij verantwoordelijk voor de muziek van , , en, als oprichter van studio Creatures Inc., . Ook de soundtrack van de eerste is van Tanakas hand, maar werd vanaf overgenomen door Kenji Yamamoto. Zijn abstracte composities werden zo belangrijk voor Metroid dat hij acht jaar later opnieuw werd ingezet voor de om de consistentie van het universum te waarborgen. Yamamotos nadruk op percu ie is niet alleen hoorbaar in Metroid-titels, maar ook in zijn arrangementen voor .
Composities kunnen we het namelijk niet noemen; vrijwel alle muziek in Returns is gebaseerd op het werk van David Wise voor de oorspronkelijke . Wise schreef al jarenlang muziek voor de toen zijn demo-opname’s van jungle-muziek leidden tot een aanstelling als componist van Donkey Kong Country bij Rare. Samen vormen deze demo’s de , dat samen met de eerste nummers zijn die Wise schreef. Na het succes van het eerste deel kreeg Wise de volledige vrijheid voor , wat resulteerde in een soundtrack van ongeëvenaarde ambities. De lange radiostilte na werd verbroken met het nieuws dat Wise het inmiddels door Microsoft overgenomen Rare zou inruilen voor een carrière als freelancer. Zonder die wijze zet, zouden wij nooit hebben mogen genieten van Wises ongelofelijke muzikale prestaties in .
Wise is echter niet de enige prominente gamecomponist uit de Westerse wereld. In het volgende deel van onze vijfdelige feature over gamemuziek brengen we dan ook de focus wat dichter bij huis.
Dit artikel is geschreven door Guan van Zoggel, afgestudeerd Japanoloog. Hij heeft een half jaar in Japan gewoond en heeft een fascinatie voor alles uit het land van de rijzende zon.
Games in Concert vindt plaats op 14 mei in Koninklijk Theater Carré in Amsterdam en begint om 20.00 uur. Op de website van Carré zijn nog kaarten te bestellen.