4K, oled: welke tv moet jij kopen?

Eigenlijk hadden we dit artikel ook gewoon 'Checklist: televisies’ kunnen noemen, want een televisie die niet hd is, kom je maar heel zelden tegen. Dikke beeldschermen hebben we tien jaar geleden al vaarwel gezegd en het aantal pixels en de beeldkwaliteit van je nieuwe televisie is sowieso erg goed; echt slechte modellen zijn simpelweg niet meer verkrijgbaar. De prijzen van een flatscreen-televisie zijn de afgelopen jaren enorm gedaald en voor een paar honderd euro heb je een geweldige hd-televisie die je op je blu-ray-speler, PlayStation, pc of Apple TV kunt aansluiten. De ene fullHD-televisie is echter de andere niet en er zijn veel dingen waar je op moet letten bij de aanschaf van je nieuwe breedbeeld-tv. Vooral wat betreft aansluitingen, want als je er bijvoorbeeld een satelliet-tuner of oude videoconsole op wilt aansluiten, heb je een beperktere keuze.

Voordat je naar de winkel rent, is het belangrijk dat je precies weet hoe groot je tv mag zijn. Pak het meetlint er dus bij en kijk wat de maximale grootte voor je wand kan zijn. De televisie moet natuurlijk niet te klein zijn, want dan lees je de ondertiteling niet meer. Te groot is ook niet goed, want dan krijg je nekpijn van het heen en weer bewegen van je hoofd. Het is ook handig om te kijken hoe ver je van je nieuwe televisie af gaat zitten. Kun je maximaal twee meter van de wand zitten, dan is een kleinere televisie natuurlijk veel handiger dan wanneer je zes of zeven meter van het apparaat gaat zitten. De grootte wordt aangegeven in inch. De standaardgrootte van een televisie is tegenwoordig 32 inch: dit betekent dat het van de hoek linksonder tot de hoek rechtsboven precies 32 inch is. Dit komt neer op zo’n 80 centimeter. De uiteindelijke grootte van de televisie is een beetje meer, omdat er nog een rand om de tv zit. Naast de beelddiagonaal is het formaat ook belangrijk. Eigenlijk hebben de meeste televisies een verhouding van 16:9, dit betekent dat de hoogte 9/16e van de breedte is. Sommige beeldschermen zijn ultra wide en hebben bijvoorbeeld een verhouding van 21:9.

Als je weet hoe groot de televisie mag zijn, is het tijd om te kijken naar de beeldresolutie. De resolutie wordt uitgedrukt in pixels, net als bij je pc-monitor. Des te meer pixels je televisie heeft, des te gedetailleerder je beeld zal zijn. Je beeldresolutie hangt ook samen met de beelddiagonaal. Een kleinere televisie van 32 inch met een resolutie van 1280 x 720 pixels kijkt misschien wel beter dan een grote tv van 50 inch met een resolutie van 1920 x 1080 pixels. De meeste televisies hebben tegenwoordig een beeldresolutie van 1920 x 1080 pixels, dit wordt ook wel full hd genoemd. Staat er op een tv dat het full hd is, dan heeft het scherm dus minstens dit aantal pixels. Een stapje kleiner is hd ready: voor deze optie moet een televisie minstens een resolutie van 1280 x 720 pixels hebben. Veel kleinere televisies zijn hd ready. Een andere term voor hd ready is ook wel 720p, genoemd naar het aantal verticale pixels. Voor een full-hd-televisie is dit 1080 pixels; dit wordt ook wel 1080p genoemd.

Full hd was een aantal jaren geleden nog het summum, maar tegenwoordig moet je voor een briljante kijkervaring naar de termen 4K of 5K kijken. Officieel betekent 4K dat er minstens 4096 horizontale pixels op het scherm moeten zitten, maar voor televisies komt dit vaak neer op 3840 pixels. 4K kan ook uhd or ultra high definition heten. Wil je helemaal een perfecte resolutie en heb je net een zak geld gekregen, ga dan voor een 5K-televisie. Dergelijke toestellen, met een resolutie van ten minste 5120 horizontale pixels, zijn nog wel zeldzaam. En duur: reken al snel op enkele duizenden euro’s.

Een standaard televisie werkt met led, precies gezegd kleine led-lampjes die het beeldscherm van achteren verlichten. Zonder led-lampjes zou je geen beeld zien. Niet elke pixel heeft zijn eigen ledverlichting: meerdere pixels worden door één led-lampje verlicht. In een standaard televisie zitten een paar honderd leds. Bij een oled-televisie is dit anders. Oled staat voor organic led en dat betekent dat elke pixel individueel licht geeft. De zwartwaarden zijn daarom een stuk beter, omdat elke pixel afzonderlijk uitgezet kan worden. Omdat er zoveel led-lampjes in een oled-tv zitten, zijn deze apparaten een stuk duurder dan normale led-televisies. Een oled-televisie kan wel een stuk minder diep zijn dan een normale led-televisie omdat er geen led-lampjes achter het beeldscherm hoeven worden geplaatst. Ook het energieverbruik kan lager liggen dan bij een normale led-tv. Een qled-televisie werkt met zogenaamde quantom dots. Kort gezegd kan één pixel alle kleuren van de regenboog individueel weergeven. Dit zorgt voor extreem realistische kleuren. Een nadeel ten opzichte van oled is dat pixels niet aan- of uitgezet kunnen worden; daardoor zijn de zwartwaarden iets minder dan bij een oled-televisie.