De Sint Annendwar traat is een constante doorloop van toeristen, stoned pendelend tu en betaalde seks, toeristische attracties (de Oude Kerk ligt op een halve steenworpafstand), Amsterdamse grachten en sloten bier. Wil je stereotypes bevestigd zien worden, dan zit je hier op de goede plek. Tegenover de prostituees en het gloednieuwe Anti Hangover Center, midden in het meest toeristische gedeelte van onze hoofdstad, vind je de TonTon Club. Veel mensen lopen het speelpaleis achteloos voorbij, sommigen blijven hangen. Het oog valt dan meestal op de Mortal Kombat-kast, zegt Serdar Tonkas.
Tonkas is een van de twee bedenkers en initiatiefnemers achter de TonTon Club. De ander, Tony Michiels (Tonkas en Tony), hield het eerder dit jaar voor gezien. De TonTon Club dreef steeds verder weg van het concept dat de twee voor ogen hadden toen ze aan hun onderneming begonnen: “Het was niet een platform waar hij zich kon manifesteren.” Wat is de TonTon Club dan wel, anno 2014? Tonkas kijkt terug en vooruit. Naar bizarre verhalen, prachtige arcadekasten en de houdbaarheid van de speelhal in zijn huidige vorm.
“Ik blijf arcadekasten kopen”
Voor wie er nog nooit geweest is: in de TonTon Club vind je een verzameling kla ieke arcadekasten, bordspellen, airhockey, een ballenbak, een bar met 25 verschillende biersoorten, een restaurant en regelmatig bijzondere interactieve projecten in samenwerking met jonge (game-)designers. Die verzameling van vermaak en gezelligheid spreekt aan. Het is ‘kneiterdruk’ volgens Tonkas, zo druk dat er alleen al negen man barpersoneel in dienst is. De meeste mensen spelen airhockey en duiken in de ballenbak, maar Mortal Kombat is de grote publiekstrekker. “Als je vanaf buiten kijkt zie je altijd direct de Mortal Kombat-kast staan. Je hoort mensen van buiten al schreeuwen: wow, Mortal Kombat! Hoe dichterbij de ingang we Mortal Kombat zetten, hoe meer mensen binnenkomen.”
De TonTon Club staat vol met oudere kasten zoals Daytona USA, The Simpsons en Street Fighter II. De collectie is nooit voltooid, als het aan Tonkas ligt: “Ik mag niet meer, maar ik blijf kopen.” Hij wil meer moderne kasten uit Japan met LCD-schermen, om de simpele reden dat ze een stuk minder onderhoud nodig hebben. Tonkas wijst naar een gemoderniseerde Metal Slug kast: “Die gaat echt niet stuk.” En als hij nog maar één kast voor de TonTon Club zou mogen kopen? “Dance Dance Revolution. Ik kon ‘m laatst krijgen, maar ik hoorde van iedereen dat die dance pads wekelijks stuk gaan. Zeker hier, wanneer honderd mensen op een avond losgaan.”
Huidige favoriet is niet een videogame, maar de Junkyard-grijpmachine. Van de kast uit 1967 zijn er nog maar tien op de wereld; het is een museumstuk waar Tonkas vaak biedingen op krijgt. Hij schroeft de Junkyard open en toont het ingebouwde tapedeck waar de muziek uit moet komen. Prachtig, net als de belachelijk verslavende tafelbasketbalgame even verderop die nog een paar jaar ouder is.
Mortal Kombat, Spa blauw en een jointje
Met zo’n gevarieerd aanbod aan spel en vermaak trekt de TonTon Club een breed publiek: van echte Amsterdammers tot dronken toeristen en van vaders met zonen tot bedrijfsuitjes voor mannen in pak. In combinatie met de bijzondere locatie – een voormalige seksclub midden in het Red Light District – levert dat bizarre verhalen op. Tonkas vertelt: “We waren in het begin best makkelijk met mensen binnenlaten, tot we twee dingen hoorden. Dat de hoekdealer zei tegen klanten dat ze hier wel konden gebruiken. Oké. Maar ook dat mannen hier naar de wc gaan om te masturberen voordat ze naar de meisjes aan de overkant gaan, zodat ze het langer volhouden.”
Masturberende toeristen vereisen een strenge aanpak; toeristen aan de paddo’s leveren beduidend minder kopzorgen op. Deze maand nog plaatste de TonTon Club een foto op hun Facebook-pagina van twee bezoekers die lagen te trippen in de ballenbak. “Ze mailden: of we die foto wilden sturen. Ze zijn donderdag, vrijdag en zaterdagochtend gewoon weer teruggekomen.” Wanneer toeristen eenmaal binnen zijn geweest, willen ze sowieso graag nog eens langskomen. Zoals een Italiaans stelletje dat, telkens wanneer ze in Nederland zijn, even richting de Sint Annendwar traat loopt.
“Maar mijn mooiste verhaal is het volgende”, vertelt Tonkas. “Er is een jonge man, hij heet Nick, die kwam hier een weekend nadat we open gingen. Hij liep langs en zag de Mortal Kombat-kast. Hij kwam binnen en zei: “wow wow wow”. Kocht twintig euro aan tokens, zei verder niks, ging even naar buiten. Ik denk even een dikke joint roken. Hij kwam terug; spelen spelen spelen. Volgende dag was hij er weer. Hij pendelde voor zijn werk tu en Londen en Amsterdam. Hij zei: “Ik heb mijn vlucht uitgesteld om Mortal Kombat te spelen.” Nu werkt hij in San Francisco en boekt hij elke keer als hij in Europa moet zijn – vorige week was hij nog in Zürich – een vlucht via Amsterdam om hier te spelen. Mortal Kombat, Spa Blauw en een jointje.”
Geen platte arcade
De TonTon Club van nu lijkt op de TonTon Club die de oprichters een jaar geleden voor ogen hadden, maar niet lang geleden dreigde het anders te lopen. Wat een combinatie van speelhal en plek voor artistieke en vooruitstrevende projecten moest worden, groeide uit tot bar. In de kranten werd de TonTon Club een ‘barcade’ genoemd; de publieke opinie volgde. Bezoekers bezochten de TonTon Club om bier te drinken en een spelletje te spelen. Dus waren Serdar Tonkas, Tony Michiels, Sam van Doorn en Jelle Oostra (die we vorig jaar spraken; “nu werkt hij op een booreiland”) vooral bezig met bardiensten draaien en arcadekasten repareren.
“Wat we niet hadden verwacht is een succes geworden en wat we wel hadden verwacht konden we niet meer organiseren, omdat het andere een succes werd. Je houdt bijna geen tijd meer over voor het ontwikkelen van nieuwe dingen.” Dus vertrok één van de twee Tons en sloeg ook Oostra zijn vleugels uit. Tonkas zelf was het eveneens zat: “Ik ben dit niet begonnen om een platte arcade te hebben. In april zaten we hier en zei ik tegen Sam: ik ben er klaar mee. Er was verkeerd publiek, er kwamen steeds meer foute Engelsen binnen, het werd plat.”
Eén project bracht de TonTon Club weer op het goede pad. Vier weken lang stond er de Sputnic Racer, een houten racebaan die je bestuurde vanuit een arcadekabinet. Om ruimte te maken werden alle arcadekasten naar achterin het pand verschoven (die opstelling is gebleven) en het nieuwe project kwam op de voorgrond te staan. “En plots was iedereen weer trots; het was te gek. Toen zagen we weer: dit is de weg waar we naartoe wilden.”
Die weg wordt nu doorgezet. Deze week werkt de TonTon Club samen met het Amsterdam Dance Event. Er wordt vinyl geprint, er is een muziek makende spirograaf en er komt een producer geluiden van de arcadekasten samplen en remixen om er vervolgens muziek van te maken. Die samenwerking van ADE is het begin van een reeks interactieve installaties, die Tonkas en co periodiek willen programmeren in de TonTon Club. Er komt bijvoorbeeld een 3D-booth, waar bezoekers dingen kunnen laten 3D-printen. “Iedereen wil zien hoe dat 3D-printen werkt en wij zijn daarvoor precies de goede brug. Mensen zijn hier voor vermaak maar komen tegelijk in aanraking met toffe nieuwe projecten. We willen genoeg aanbod hebben en mensen niet teleurstellen. Elke keer dat je terugkomt moeten we iets nieuws hebben.”
Het einde van de TonTon Club
Over een jaar bestaat de TonTon Club mi chien helemaal niet meer. Het huurcontract van het pand loopt tot 1 juli 2015, daarna moet worden verlengd met vijf jaar. Tonkas is stellig: “Ik ga sowieso niet voor vijf jaar tekenen. Ik weet helemaal niet of ik dit over vijf jaar nog zo wil doen. Liever heb ik dat TonTon doorgaat als een gek, interactief, speels bureau en dat we met de TonTon Club hooguit een maandje open gaan in Rotterdam, of zo. Ik ga het niet verkopen; ik doe het liever als pop-up, op festivals bijvoorbeeld.”
Het bedrijf TonTon gaat dus verder en zoekt het vooral in de samenwerking. Zo deden Tonkas en collega’s opdrachten voor Warsteiner en GameKings, waarvoor ze respectievelijk een ‘blacklight airhockey beerpong-tafel’ en een collage van arcadekasten (“we hebben allemaal arcadekasten in repen gesneden en daar één grote nieuwe arcadekast van gemaakt”) in elkaar zetten. Ze benaderden verschillende designers om hun t-shirts in de grijpmachine te etaleren, zodat bezoekers op speelse wijze hun waar leerden kennen. En TonTon krijgt een eigen kanaal op 22tracks en gaat samenwerken met Red Light Radio, waar het op basis van maandelijkse thema’s playlists samenstelt van gamemuziek. Als eerste aan de beurt: een selectie uit de beste GTA-soundtracks.
Mocht de TonTon Club per 1 juli 2015 dus ophouden met bestaan, dan vindt Serdar Tonkas dat niet zo erg. Toch gaat hij proberen het huurcontract met één jaar te verlengen onder dezelfde huuromstandigheden. Want waarom ook niet? De TonTon Club is in zijn eerste jaar een succes gebleken. Een succes waar de medewerkers ook echt achter kunnen staan. Tonkas vindt dat hij “met trots kan zeggen dat we mensen hebben verrast afgelopen jaar.” Niet alle wilde plannen zijn uitgekomen, maar daarvoor zijn andere in de plaats gekomen. Hoe de Sint Annendwar traat 6 er over een jaar bijligt is nog een raadsel, maar de voormalige hoerentent is op zijn minst een aantal mooie verhalen rijker.
De TonTon Club is van woensdag tot en met zondag geopend van 12:00 tot 00:15 uur en op dinsdag van 17:00 tot 00:15 uur. Lees ook ons eerdere artikel ‘TonTon Club: Amsterdamse speelhal voor hardcore gamers, hipsters en hoerenlopers’.