Twintig jaar geleden stuiterde ik van anticipatie voor Halo 2. De previews in de Power Unlimited had ik helemaal stukgelezen, de aankondigingstrailer (die ik om een of andere reden op dvd had) bekeek ik haast dagelijks, en mijn schoolagenda werd louter nog gebruikt om de dagen tot de release af te tellen. Toch heb ik pas deze maand eindelijk het level kunnen spelen dat ik altijd al wou spelen.
Even terug in de tijd. Twintig jaar geleden bestond YouTube nog niet, dus video’s vonden op andere manieren hun weg naar het publiek. Meestal zat er een journalistieke filter tussen dat de beelden van duiding voorzag. Een gamejournalist kon dan bijvoorbeeld proberen te achterhalen of een demo wel op echte hardware draaide. Maar toen Microsoft zijn E3-persconferentie afsloot met de inmiddels roemruchte demonstratie van Halo 2, tuinden we er collectief met boter en suiker in.
Echt, maar toch niet
Er waren heus wel wat kritische geluiden. Sommigen vonden dat de demo er té goed uitzag om waar te zijn. Maar Microsoft snoerde iedereen de mond door de demo (weliswaar achter gesloten deuren) nog een aantal keren live te spelen. Een journalist van IGN schreef bijvoorbeeld dat ze zelfs suggesties mochten doen tijdens het spelen, waarop er uiteraard een hoop Marines werden opgeblazen. De demo was écht. Hij draaide alleen niet op een echte Xbox.
Bungie gaf in 2010 tegenover Eurogamer toe dat de demo inderdaad niks te maken had met een werkend, speelbaar spel. Met veel pijn en moeite was deze acht minuten durende demo in elkaar geknutseld, draaiend op een engine die in de praktijk onbruikbaar was. De realiteit was dat consoles toentertijd zulke uitgebreide omgevingen domweg niet aan konden.
Er zaten natuurlijk wel elementen in die terugkwamen in de uiteindelijke versie van Halo 2, zoals ‘dual wielden’, de introductie van Brutes, en vechten op Aarde. In zekere zin was de E3-demo dus een prima dwarsdoorsnede van Bungies ambities, maar dat werd destijds niet als zodanig gecommuniceerd. Het eindproduct moest aan alle kanten geknipt en geschoren worden om werkend te krijgen en de releasedatum te halen.
Topgame met een wrang smaakje
Toch was Halo 2 een monumentale release. Gekatapulteerd door die E3-demo ontstond er een ongekende hype, die Microsoft maar wat graag aangreep. Halo 2 verscheen immers op een moment dat Xbox Live twee jaar oud was, en de Xbox 360 al voor de deur stond. Halo 2 moest daarom dé killer-app voor Xbox (Live) worden. Er ontstond een perfecte storm waarin Master Chief de cover van talloze gamebladen sierde, winkels nachtopeningen hielden, en Xbox-topman Peter Moore de releasedatum op zijn rechterbovenarm liet tatoeëren.
Dat de game uiteindelijk weinig meer leek op de demo van anderhalf jaar eerder, deerde vrijwel niemand. Onder de streep was Halo 2 immers een hele goede game. Grafisch scoorde het spel nog steeds bijzonder goed, het duale verhaal met Master Chief en Arbiter was gedurfd, en de multiplayer via Xbox Live was een instant hit. Toch heb ik persoonlijk Halo 2 altijd een beetje vervloekt, omdat ik het hele spel zat te wachten op dat ene level uit die demo. Dat Halo 2 ook nog eens eindigde met een cliffhanger, hielp ook niet echt.
Bet you can’t stick it
Twee decennia later is mijn wens dan eindelijk in vervulling gegaan. Dankzij de modders van Digsite is ‘Earth City’ nu in volle glorie speelbaar, opnieuw opgebouwd met zoveel mogelijk originele assets. Of ja, speelbaar? Nu we daadwerkelijk zelf aan de knoppen zitten (en een paar jaartjes wijzer zijn), zien we overal de spiegels en rookmachines zitten. Er is geen hud, bepaalde interacties zijn volledig gescript, en de SMG’s hoef je nooit te herladen. Toch kan ik niet beschrijven hoe helend het voelt om dit level éindelijk te spelen. Een gapend gat in mijn Halo-hart is eindelijk gevuld.
Vergis je niet: deze demo is veel meer dan een remedie voor midlifecrisislijdende millennials. Het is ook een venster naar het verleden, naar een tijd dat Bungie grenzeloos ambitieus was. Die ambitie kon weliswaar niet gerealiseerd worden met Halo 2 op de oorspronkelijke Xbox, maar wel later op de krachtigere Xbox 360. Vooral in Halo 3 en ODST zie je sporen terug van Earth City. Jarenlang wist Halo grenzen te verleggen. Daarmee groeide niet alleen Halo als reeks, maar ook Xbox als merk. Met Master Chief als voornaamste boegbeeld.
Frisse start
Zo anders is de situatie nu. Bungie zwaaide na Halo: Reach in 2010 af. Ontwikkelaar 343 Industries nam het stokje over, maar heeft altijd geworsteld met de erfenis van zijn voorganger. Halo 4 en 5 worden vaak omschreven als goede games, maar niet als goede Halo’s. Met Halo Infinite leken de puzzelstukjes eindelijk op hun plek te vallen. Toch bleek het nog een hele uitdaging om Infinite te ondersteunen als een game as a service, waardoor ook Infinite ondanks een sterke start veel momentum is verloren.
Een frisse start volgde afgelopen oktober, toen 343 Industries werd omgedoopt tot Halo Studios. Voor toekomstige projecten is de ontwikkelaar overgeschakeld op de Unreal Engine. Volgens art director Chris Matthews kan de Unreal Engine namelijk dingen die niet mogelijk zijn in de huidige Slipspace Engine. Noem me een nerd, maar ik geniet ervan als ontwikkelaars praten over de (on)mogelijkheden van een engine. Zien we daar dan eindelijk weer een sprankje van die oorspronkelijke Bungie-ambitie? Meer willen dan de engine aankan, de techniek tot het uiterste pushen? Laten we hopen dat we niet weer twintig jaar moeten wachten om die visie daadwerkelijk te kunnen spelen.
