Handige tips voor het omgaan met geruchten

Te beginnen bij wat de definitie van een gerucht is, en hoe het verschilt van speculatie. Volgens Van Dale is een gerucht een “bericht dat rondgaat maar waarvan de waarheid onzeker is”. Een gerucht verspreidt zich dan ook vaak van persoon tot persoon, waardoor informatie niet rechtstreeks van de originele bron komt, en daardoor wellicht onjuist is. Denk aan een ingewijde die banden heeft met game-ontwikkelaars en via via hoort dat er deze week een Nintendo Direct verschijnt.

Speculatie is daarentegen niet gebaseerd op een bron, maar meer een soort kansoverweging of overdenking van een bepaald onderwerp. Het is een theorie zonder duidelijk fundament. Speculatie gebeurt vaak in analyses van bepaalde onderwerpen als een vorm van interpretatie, zoals in achtergrondartikelen. Dat is ook de reden dat speculatie regelmatig wordt aangezien voor een gerucht: als een ingewijde oppert dat het wel weer tijd wordt voor een Nintendo Direct, dan wordt dat soms aangezien voor de waarheid. De subreddit r/GamingLeaksAndRumours is een ander voorbeeld van hoe speculatie wordt aangezien voor geruchten.

Hoe ontstaat een gerucht?

In de game-industrie ontstaan geruchten op verschillende manieren. Vanwege de aard van de industrie bestaat een groot deel van de informatie uit lekken van promotiemateriaal door retailers of andere externe partijen. Zo lekte nieuwe delen in de Assassin’s Creed-reeks meer dan eens vanwege sleutelhangers of stickers, kwam de trailer voor Call of Duty: Modern Warfare te vroeg online in het menu van Black Ops 4 en hangen Japanse winkels soms voortijdig posters op van een nieuw Super Smash Bros.-personage.

Winkels zijn dan ook regelmatig de bron van geruchten, hoewel deze ook vaak berust zijn op speculatie. Het komt regelmatig voor dat een keten als Amazon een releasedatum aan een grote game plakt die achteraf willekeurig blijkt te zijn. Een enkele keer is het echter raak, zoals de grote Walmart Canada-lek, waarbij games als Rage 2, Borderlands 3, Just Cause 4 en Gears 5 lekten, hoewel ook een deel niet waar bleek te zijn.

Het grootste gedeelte van geruchten is afkomstig van ingewijden die op de een of andere manier betrokken zijn of waren bij de ontwikkeling of marketing van een game. Het gebeurt regelmatig dat journalisten die bronnen hebben binnen de industrie een game voortijdig onthullen of een hint geven dat er iets aan zit te komen. Anderzijds is de betrouwbaarheid van deze bronnen vaak ook niet duidelijk, waardoor informatie in een grijs gebied komt en eigenlijk niet de moeite waard is om te delen. Tussen de honderden 4Chan-berichten over de nieuwe Pokémon-game van zogenaamde vertalers of gametesters blijken er achteraf slechts één of twee correct te zijn.

Tot slot verspreiden ontwikkelaars regelmatig zelf geruchten. Denk maar aan de hint naar een Noordse setting voor Assassin’s Creed in een schilderij in The Division 2, of de runen die ‘Ragnarok’ spellen in een PS4-thema van God of War. Soms doen ontwikkelaars dit expres om gamers op het verkeerde been te zetten en ze te verrassen met iets anders.

De geloofwaardigheid van een gerucht bepalen

Omdat zelfs de grootste websites ter wereld schuldig zijn aan het plaatsen van geruchten met twijfelachtige bronnen, is het handig om ze zelf te kunnen beoordelen. Hieronder gaan we een aantal bepalende aspecten af.

Bron

De bron is veruit de meest bepalende factor bij het bepalen van de geloofwaardigheid van geruchten. Een goed nieuwsbericht geeft ten eerste duidelijk aan dat het gaat om een gerucht en ten tweede wat de originele bron ervan is. Het is daarbij ook belangrijk dat de - vaak anonieme - bron is geverifieerd door een andere partij die het nieuws brengt, zoals gerenommeerde websites. Je kunt immers niet uitgaan van een bron waarvan niemand weet of hij of zij betrouwbaar is, zoals het gros van de berichten op websites als 4Chan. Zelf een bron verifiëren is meestal onmogelijk, maar dit gratis handboek van journalisten van onder andere de BBC beschrijft hoe nieuwsmedia dit normaliter doen.

Daarnaast is de vraag hoeveel bronnen er zijn, want één bron is geen bron, zo luidt het gezegde. Informatie die met meerdere onafhankelijke bronnen is gecheckt, is een stuk betrouwbaarder dan van een enkele bron. Soms gebeurt het dat afzonderlijke platformen elkaars informatie bevestigen of zelfs aanvullen met nieuwe informatie. Zo heb je dus niet alleen een completer beeld, maar is het ook aannemelijker dat een bericht klopt.

Tot slot speelt reputatie een rol. Zo zijn er journalisten of ingewijden die er (haast) nooit naast zitten, zoals Kotaku-journalist Jason Schreier en analist Daniel Ahmad. Sommige personen bewijzen keer op keer de juiste bronnen te hebben en zijn daarom vaak een relatief betrouwbare bron van informatie. Veel van deze mensen zouden dan ook nooit hun reputatie te grabbel gooien voor eenmalige publiciteit. Even opzoeken hoe vaak een persoon in het verleden correcte informatie verstrekte, is een eenvoudige manier om daarachter te komen.

Ook hierbij zijn echter valkuilen, want soms wordt speculatie van dergelijke personen opgevat als gospel. Een retweet levert soms al nieuwsberichten op, die vaak nergens op gebaseerd zijn. Ook duiken er regelmatig anonieme social media- of forumgebruikers op die eenmaal een goede voorspelling doen, en daarna worden beschouwd als betrouwbaar.

Complexiteit en inhoud

De complexiteit van een gerucht is ook enigszins van belang, want het is eenvoudig om een zeer algemene voorspelling te presenteren als gerucht. Dat een game een skill tree, open wereld of coöperatieve modus krijgt is tegenwoordig geen noviteit weer. Bevat de informatie daadwerkelijk iets potentieel waardevols, of zegt het eigenlijk niet zoveel? Dat laatste is vaak genoeg het geval.

Dat wil overigens niet zeggen dat gedetailleerdere geruchten betrouwbaarder zijn. Soms lijken geruchten betrouwbaar vanwege uitgebreide beschrijvingen van games, maar de fantasie van sommigen is verrijkend. Een enkele keer gebeurt het dat een deel van een gerucht al wordt bevestigd, waardoor het aannemelijker is dat de rest ook klopt. Echt zeker is dat echter nooit: tijdens het ontwikkelproces van een game verandert er een hoop. Zo lekte de plot van Red Dead Redemption 2, maar bleek jaren later dat het verhaal deels was herschreven en namen van personages niet klopten.

Dat geldt ook voor datamines, die soms toekomstige features van games lijken te onthullen, maar eigenlijk juist overblijfselen van geschrapte elementen zijn. Een update die een nieuwe feature aan de broncode van de game toevoegt is vaak wel een voorbode van dat de ontwikkelaar zich opmaakt voor iets.

Uiterlijk

Gelekte beelden zijn een categorie op zichzelf, want het is vaak lastig te beoordelen of een afbeelding of video echt is of niet. In de praktijk zijn de beelden die vluchtig zijn gemaakt in een donkere kamer van een studio juist minder waarheidsgetrouw dan afbeeldingen en video’s met een hogere resolutie. Zo lekten diverse Assassin’s Creed-games aan de hand van een screenshot, al bleek de van een scherm genomen foto van Assassin’s Creed Origins ook de setting van de volgende game te verklappen. Er zijn dus ook uitzonderingen.

Timing

Tot slot is de timing van een gerucht van belang. Op het internet verschijnen regelmatig uit de lucht gegrepen berichten over de wereldgrootte en speelduur van Grand Theft Auto 6, maar met gezond verstand kun je al oordelen dat deze geruchten natuurlijk niet waar kunnen zijn. Games zijn jaren in ontwikkeling en dat soort details komen pas in de laatste fase bovendrijven. Bij een gerucht over een nieuwe game is het daarom waardevol om jezelf af te vragen: is de tijd al rijp? Werkt deze ontwikkelaar niet aan een andere game? Komt er binnenkort een evenement als E3 aan? Dat zijn handvatten om een oordeel te vellen over een gerucht, hoewel het lang niet altijd wat zegt.

Een korrel zout

Zoals gezegd zijn geruchten nog geen waarheid, dus enkel wanneer een officiële aankondiging of bevestiging volgt, kan de waarheid van een gerucht worden ingeschat. Uiteindelijk blijft het lastig om een gerucht te beoordelen, maar aan de hand van de bron is het mogelijk om er enigszins een oordeel over te vellen. Dat betekent echter niet dat we ze niet kunnen bespreken: oreren over nieuwe aankondigingen is onderdeel van het plezier.