De 100 beste games van het decennium – nummers 25 t/m 1

Als de klok op 31 december 12 uur slaat, zwaaien we niet alleen 2019 uit, maar nemen we ook afscheid van de jaren tien, het tweede decennium van de 21ste eeuw. Met nog iets meer dan een maand te gaan – en met ook nog de top 25 van 2019 én de top 100 van 2020 voor de boeg op Gamer.nl – is het hoog tijd om terug te kijken: wat waren de beste games van de afgelopen tien jaar?

Om antwoord op die vraag te geven stelde de meer dan dertigkoppige redactie van Gamer.nl een lijst met bijna 350 toptitels samen. Vervolgens werd er gestemd, gediscussieerd en hielden we honderd games over, in deze volgorde.

De regels? Simpel: elke game moet ergens in de jaren 2010 tot en met 2019 zijn verschenen. Remaster en remakes tellen niet, reboots uiteraard wel. Meerdere delen uit één serie mogen, als ze maar geweldig zijn.

Het gaat behalve kwaliteit ook om de impact die een game heeft gehad. Games gaan er technisch ieder jaar op vooruit, maar dat betekent niet per se dat nieuwe spellen ook daadwerkelijk beter worden – en een game die de wereld op zijn kop zette in 2012 kan veel relevanter zijn dan een soortgelijke game die zes jaar later precies hetzelfde trucje doet, maar dan net iets beter.

25. Undertale (2015)

Hoe krijgt een game met de 8-bit-graphics van Undertale het voor elkaar om hedendaags miljoenen keren verkocht te worden? Simpel: door ondanks zijn gedateerde uiterlijk een van de meest vooruitstrevende games van zijn generatie te zijn. Undertale won zijn publiek voor zich door het een spiegel voor te houden: waarom doe je eigenlijk wat je altijd doet in games? Het hilarische schrijfwerk, de optie om monsters te sparen of zelfs met ze te flirten, de gameplaymix van jrpg en bullet-hell shooter, de gevechten die stuk voor stuk uniek zijn en het verhaal waar je als speler alle invloed op hebt dragen allemaal bij aan de cultstatus van wat misschien wel de (post-)modernste game van de jaren tien is.

Lees hier de review.

24. Dark Souls (2011)

Met Dark Souls opende From Software de deuren voor andere ontwikkelaars om te zeggen: fuck it, een game hoeft niet toegankelijk te zijn. Gamers hebben geen toegestoken hand nodig, maar een klap in het gezicht. Zowel in z’n gameplay als verhaalvertelling eiste Dark Souls toewijding van zijn spelers. Die kreeg het, omdat de beloning zo groot was. Élk gevecht, zelfs tegen de slapste vijanden, was een puzzel waarvan jij de oplossing moest zien te vinden. En geen grotere voldoening dan een baas te verslaan waar je letterlijk een hele dag over hebt gedaan. Niet voor niets is ‘soulslike’ een begrip geworden.

Lees hier de review.

23. Hotline Miami (2012)

Onder de met liters bloed en kilo’s stijl overgoten top-down shooter Hotline Miami zit een ritmegame verstopt. De soundtrack, de dierenmaskers, de shotguns, knuppels en vlindermessen; het is allemaal aankleding voor een game waarin je weinig meer doet dan je flow vinden in elk drugshol dat je moet uitmoorden. De lol zit ‘m dan ook in het uitvogelen van je route, tempo en volgorde van wie het loodje gaat leggen – en vervolgens in één perfecte run je planning waarheid te zien worden. Hotline Miami was de game die gamelabel Devolver Digital definitief op de kaart zette; inmiddels is het bedrijf uitgegroeid tot de indiekoning van de game-industrie.

Lees hier de review.

22. PlayerUnknown’s Battlegrounds (2017)

Er bestaat een wereld vóór en een wereld ná ‘PUBG’. Zoals Call of Duty de online shooter herdefinieerde in 2007, zo zette PlayerUnknown’s Battlegrounds tien jaar later de nieuwe standaard. Battle royale werd de norm – notabene Call of Duty volgde snel met een soortgelijke modus. Het concept is even simpel als geniaal: zet tientallen spelers samen op één map en laat ze vechten tot er één overblijft. Overigens begon PUBG al veel eerder, in 2013 als mod voor DayZ, wat weer een mod was voor Arma 2. Nu, jaren later, wordt de game nog altijd kapot gespeeld. Letterlijk een game changer.

Lees hier de review.

21. The Witness (2016)

Puzzelgame The Witness is er een van extremen. Geen andere game laat je ervaren hoe Albert Einstein zich moet hebben gevoeld toen hij op de relativiteitstheorie kwam. Of hoe Isaac Newton zichzelf moet hebben verbaasd toen hij de zwaartekracht bij de kraag vatte. Ook laat geen andere game je zo dom voelen als The Witness: bijna hoorbaar komen de raderen in je schedel tot stilstand omdat je écht geen idee hebt wat de game nu weer van je verwacht bij een van de honderden lijntjespuzzels. Na een paar uur spelen heeft The Witness je totaal overmeesterd, en ga je ook in de echte wereld overal puzzels zien. Bizar, magisch, geschift en geweldig.

Lees hier de review.

20. Mario Kart 8 Deluxe (2017)

Mario Kart 8 Deluxe is de meest complete versie van de beste kartracer ooit gemaakt. Dat zit ‘m bijvoorbeeld in de tientallen (!) banen, gebaseerd op zowel het Mario-universum als andere Nintendo-spellen, die stuk voor stuk even memorabel zijn. Of in hoe simpel het is om de game te leren, hoe goed je uiteindelijk kunt worden door te trainen, maar hoe eerlijk elke race toch blijft, niveauverschillen ten spijt. Of in de replays, die er bij wijlen zo Pixar-prachtig uitzien dat je ze linea recta op YouTube wilt slingeren. Misschien bestaat de perfecte game niet, maar op Mario Kart 8 Deluxe is angstaanjagend weinig aan te merken.

Lees hier de review.

19. Super Mario Galaxy 2 (2010)

Water is nat, Mario-platformers zijn goed. Zelfs wanneer het gaat om een direct vervolg op een toch al perfecte game, weet Nintendo nog te verrassen. Super Mario Galaxy 2 stuurt ‘s werelds bekendste gamemascotte wederom op ruimtereis, waarbij elk level bestaat uit een zonnestelsel met een paar miniplaneten. Het concept alleen is al geniaal, maar wat Nintendo ermee doet is bizar: elk level is een les in gamedesign, elke spelmechaniek een schot in de roos en elk pakje waarin Mario zich hijst zet de game weer op z’n kop. De subliem gevonden ideeën volgen elkaar in een nauwelijks bij te benen tempo op.

Lees hier de review.

18. Pokémon Go (2016)

Augmented reality was al jaren een grote belofte, maar had een schop onder de kont nodig van een bekende franchise om te laten zien wat er echt mogelijk is. Pokémon was die bekende naam. Een paar maanden lang was de hele wereld in de ban van Pokémon Go. Op straat wemelde het van spelers, jong en oud, die speurden naar de bekende monsters. Een Squirtle achter de kerk? Een Pikachu bij de visboer? Een gym battle in het park om de hoek? De game spoorde mensen aan om erop uit te gaan, de omgeving te verkennen en – yikes – sociale interacties aan te gaan. Een revolutie.

Lees hier de review.

17. Celeste (2018)

Waarschijnlijk de meest onverwachte game-van-het-jaar-prijs die Gamer.nl in zijn twintigjarige bestaan heeft uitgedeeld. Celeste volgt in de voetsporen van Braid, in dat het ook een inventieve indieplatformer is met net zo’n aangrijpend verhaal. In de vijf uur die het duurt vergt Celeste het uiterste van je vaardigheden, maar beloont het de duizenden doden die je sterft met een volwassen vertelling over hoe het is om te leven met depressies en paniekaanvallen. Het koddige pixel-uiterlijk doet anders vermoeden, maar Celeste is een van de meest volwassen games van de afgelopen jaren.

Lees hier de review.

16. Spelunky (2012)

Technisch gezien verscheen Spelunky in 2008, maar als de wereld het over Spelunky heeft, gaat het over deze soort-van-remake-slash-ultieme-versie. De roguelite platformer met zijn willekeurig gegenereerde levels is een genadeloze oefening in doorzettingsvermogen. Voor je het einde bereikt loopt je teller met game-overs waarschijnlijk in de honderden. “Je wordt als een jong vogeltje het nest uitgeduwd en moet maar leren vliegen tijdens je val naar beneden”, schreven we in de review. 99 keer resulteert zo’n vlucht in een dodelijke smakkerd en een tripje helemaal terug naar het begin van de game. Maar die honderdste keer dat het wel lukt, is het gevoel van voldoening groter dan in elke andere game.

Lees hier de review.

15. Fortnite (2017)

Naast openwereldgames, Minecraft en Pokémon Go is het grootste gamefenomeen van de jaren tien de battle royale. Of beter gezegd: Fortnite. Iedereen speelt het, iedereen kent het, iedereen schrijft erover. Geen game presteerde het om zo vaak de voorpagina’s van mainstreammedia te halen. De gratis game is de grootste cashcow voor oudgediende Epic Games en dat is niet zo vreemd: Fortnite is een shooter voor alle leeftijden, die lekker draait op alle platformen, waar iedereen een mening over heeft. Absoluut niet de beste game van het decennium, maar wel eentje die de ogen van de hele wereld op de game-industrie gericht heeft weten te krijgen.

Lees hier de review.

14. The Witcher 3: Wild Hunt (2015)

De Poolse ontwikkelaar CD Projekt Red had een gemakzuchtige, interactieve versie van de Witcher-boekenreeks kunnen maken, maar pakte het ambitieuzer aan. Actie-rpg The Witcher 3: Wild Hunt bracht protagonist Geralt van Rivia tot leven door een combinatie van goed schrijfwerk, zinvolle interactie met de wereld om hem heen en gameplay die je het gevoel gaf echt een witcher te zijn. Tel daarbij op een zinderende open spelwereld met oog voor de kleinste details en een spannend verhaal waarin al jouw keuzes ertoe doen, en we kunnen niet anders concluderen dan wat we in de recensie ook al deden: “Hiervoor zijn games uitgevonden.”

Lees hier de review.

13. Red Dead Redemption 2 (2018)

Dat Rockstar meer kan dan lollige geweldsfantasieën bouwen, bewees het al met het fenomenale Red Dead Redemption – maar met het vervolg toonde de ontwikkelaar zich nog comfortabeler met zijn serieuze kant. Qua verhaal haalt deel 2 het net niet bij zijn voorganger, maar in Arthur Morgan heeft Red Dead 2 een betere protagonist, in de spelwereld een (veel) mooier decor en in zijn gameplay-arsenaal zo’n totaalpakket aan bezigheden dat je je als speler geen seconde hoeft te vervelen. Maar Red Dead Redemption 2 is vooral een triomf in geduld. Het is een blockbustergame op laag tempo, waardoor je gedwongen wordt om elke vierkante centimeter van de levende spelwereld in te ademen – tot je longen het begeven.

Lees hier de review.

12. God of War (2018)

Er waren twijfels, ook op de Gamer.nl-redactie: was de emo-dadification van God of War nou zo nodig? De oude formule – hakken, beuken, schreeuwen op volumestandje elf ¬– was juist wat God of War zo tof maakte. Alle twijfels konden bij release meteen in de prullenbak: de wederopstanding van Kratos is misschien wel de indrukwekkendste reboot van een gameserie ooit. Openwereldgame, Souls-invloeden, laag tempo, prachtig verhaal, diepgaande combat; allemaal dingen die we nooit associeerden met God of War, maar die deze actiegame juist een van de beste in zijn soort maakt.

Lees hier de review.

11. Super Mario Odyssey (2017)

Super Mario Odyssey is wat je krijgt als je al het beste van de belangrijkste gameserie aller tijden samenvoegt in één game – én daar nog een berg geweldige nieuwe mechanics aan toevoegt. De belangrijkste: Mario die z’n pet naar ieder levend wezen kan smijten om diens gedaante over te nemen. De wereldreis die de besnorde loodgieter in deze game onderneemt zorgt daarbij voor enorm veel variatie tussen de verschillende levels. Super Mario Odyssey onderstreept andermaal dat Nintendo het creatiefste gamebedrijf op aarde is – en het is de beste platformgame van het afgelopen decennium.

Lees hier de review.

10. Mass Effect 2 (2010)

Wat Mass Effect 2 zo bijzonder maakte, was dat de game het grote verhaal opzijschoof om ruimte te maken voor zijn personages. In feite ben je in heel Mass Effect 2 alleen maar bezig om een team te rekruteren voor één simpele verhaalmissie aan het einde: stop de mensen-kidnappende aliens. Het concept bracht het beste in het schrijfteam van BioWare naar boven. In weinig games bouw je zo’n persoonlijke band op met je virtuele metgezellen, en de Suicide Mission is het fundament voor een van de beste game-eindes ooit gemaakt.

Daarnaast is Mass Effect 2 op gameplayvlak lichtjaren verder dan zijn voorganger. De elementen die van Mass Effect een charmante, maar ongebalanceerde bende maken –cover-based actie, tactische gevechten, lichte rpg-elementen – vallen hier als puzzelsstukjes op hun plek. Mass Effect 2 is hoe de wereld zich BioWare graag herinnert.

Lees hier de review.

9. The Elder Scrolls 5: Skyrim (2011)

Aan Skyrim hoeven we eigenlijk geen woorden vuil te maken, want zijn er nog mensen die de game niet gespeeld hebben? De vijfde Elder Scrolls is op ongeveer ieder platform verschenen, staat in de top 20 met bestverkochte games ooit en, als je ‘m niet hebt gespeeld, ken je op z’n minst de memes (voor wie het toch heeft gemist: Fus Ro Dah! en iets met een pijl en een knie).

Hoe kwam Skyrim zo populair? Simpel: lange tijd was het de beste openwereldgame ooit gemaakt. Geen spel gaf zijn spelers zóveel vrijheid in zó’n grote gamewereld waar zóveel te doen is, en vertelden tegelijkertijd zó’n groots en tof verhaal. En zelfs acht jaar later staat Skyrim nog overeind als een weergaloze first-person actie-rpg. Het was, zoals we in de review destijds schreven, Bethesda’s magnum opus. For better or for worse: na een paar flaters heeft de reputatie van het bedrijf sindsdien een flinke knauw opgelopen.

Lees hier de review.

8. Portal 2 (2011)

Behalve een geweldig spel is Portal 2 vooral een bitterzoete herinnering aan de tijd dat Valve nog regelmatig games maakte. In de jaren tien transformeerde het bedrijf van gerenommeerd spellenmaker tot exclusief uitbater van Steam, de succesvolste online gamewinkel ter wereld. Uit zakelijk oogpunt misschien een voor de hand liggende keuze, maar voor gamers blijft het moeilijk te verkroppen – zelfs nu Valve met een nieuwe Half-Life komt, die dan weer alleen met een kostbare vr-bril te spelen is.

Portal 2 onderstreepte in 2011 nog maar eens hoe ongelofelijk creatief Valve is/was als studio. De game bouwde verder op het toch al perfecte origineel, verzon méér en betere puzzels, voegde er veel meer verhaal aan toe, en gaf spelers vooral veel meer ruimte om te gaan klooien met de portal-gun – een van de beste game-mechanics ooit bedacht. Ook mooi: antagonist GlaDOS die terugkeert als pratende aardappel.

Lees hier de review.

7. Journey (2012)

Vergeet gameplay. Journey toonde aan dat games net zo goed kunnen zijn zonder gevechten, scores en winnaars. Samen met Dear Esther ontketende Journey zo een revolutie: bevrijd van de gameplaydoctrine, begonnen gamemakers te experimenten en de grenzen op te zoeken van hun medium. Geweldloze virtuele ervaringen, persoonlijke expressie, kunstprojecten; er vond in de jaren tien een explosie plaats van games die we tien jaar geleden niet voor mogelijk hadden gehouden. Zo maakte het aloude computerspelletje een groeispurt richting volwassenheid.

Maar Journey is meer dan zijn erfenis. Start de game nu op en de golvende woestijn glinstert nog even mooi als in 2012. Hoe je weer, wind en wolken trotseert om uiteindelijk de top van de berg te bereiken die jou al de hele game vanuit de verte aanstaart – het is onversneden magie waar geen game of kunstwerk bij in de buurt komt.

Lees hier de review.

6. Bloodborne (2015)

De aanval is de beste verdediging in Bloodborne. De game pakte voorzichtige Dark Souls-spelers hun schild af en dwong hen om vol in de aanval te gaan. Dat is eng wanneer een zekere dood je in de ogen staart – maar oh, wat levert het een fantastische game op. Bloodborne is sneller en agressiever dan Dark Souls, zonder de diepgang op te offeren. Meer dan in de Souls-games, vloei je door de gevechten. Je combineert wapens, neemt risico’s met de rally-mechanic, pareert en gaat weer in de tegenaanval. Je gaat vijftig keer dood, maar zet met alle liefde nóg een keer de aanval in om die ene fantastische eindbaas te verslaan.

Over eng gesproken: de Japanse ontwikkelaar From Software ruilde de fantasy van de Souls-games in voor gothische Lovecraft-horror. Het bleek een gouden greep. De stad Yharnam is een prachtig, akelig, gruwelijk decor voor de actie van Bloodborne, en nog een reden om telkens weer terug te keren, verder te spelen en de kastijding van de game te ondergaan. From Software was de meest consistente ontwikkelaar van de jaren tien, en Bloodborne is hun kroonjuweel.

Lees hier de review.

5. Nier: Automata (2017)

Ontoegankelijk? Complex? Raar? Nier: Automata is het allemaal. De actie-rpg vliegt alle kanten op qua gameplay – alleen al in de proloog gaat het van hack-and-slasher naar topdown-shooter naar rondvliegen met een mech – en tackelt onderwerpen waar andere games niet in de buurt durven te komen. Wat is bewustzijn? Angst? Begeerte? En waaruit bestaat een identiteit?

Maar het werkt. Waar voorganger Nier nog een houterige cultgame was, is Nier: Automata mede dankzij werk van Platinum Games een parel die niet alleen conceptueel interessant is, maar ook daadwerkelijk geweldig om te spelen. De unieke soundtrack maakt het geheel af. Nier: Automata is zo’n game die je gespeeld moet hebben om het te begrijpen. En als je het gespeeld hebt, ben je het met ons eens: dit is een van de beste games van dit decennium.

Lees hier de review.

4. Grand Theft Auto 5 (2013)

Het zegt veel dat de release van een nieuwe GTA inmiddels een grotere culturele happening is dan een nieuwe Star Wars-film. Niet eerder keek de wereld zó lang zó watertandend uit naar een game als bij Grand Theft Auto 5. Vervolgens presteerde Rockstar het onmogelijke: het loste alle verwachtingen in.

GTA 5 is de optelsom van alle GTA’s die ervoor kwamen, maar dan nog beter, mooier en groter. De nieuwe besturing die Rockstar al had getest in Max Payne 3 was een sprong vooruit voor de serie, de keuze voor niet één maar drie hoofdpersonages bleek een schot in de roos en het virtuele Los Santos was amper te onderscheiden van het echte Los Angeles. Misschien wel het mooiste compliment: GNL-redacteur Marcel Vroegrijk pakte in GTA 5 de verkeerde afslag op precies dezelfde plek als waar hij op de snelweg in LA ook meerdere malen verkeerd was gereden. En dan zouden we bijna de multiplayer vergeten: GTA Online wordt tot op de dag van vandaag nog helemaal kapot gespeeld.

GTA 5 was de perfecte GTA. Je vraagt je af: waar moet de serie nu in vredesnaam nog heen?

Lees hier de review.

3. Minecraft (2011)

De populairste game van het decennium is er een die alle vooroordelen over computerspellen onderuithaalt. Ouders kunnen hun kind gerust urenlang voor de pc zetten om Minecraft te spelen, daar leert-ie alleen maar van. In plaats van gewelddadig, dom of verslavend, is Minecraft een speeltuin voor de creatieve geest: met de bekende blokken bouw je huizen, hele steden, werelden of zelfs werkende computers.

Het simpele concept sloeg aan. Al vóór de officiële release in 2011 was Minecraft een enorme hype: gamers begonnen naar lieverlee de levels te delen die ze hadden gebouwd. Er verschenen talloze mods, bijvoorbeeld om de kenmerkende hotseknots-graphics op te fleuren. Minecraft werd zo’n fenomeen dat scholen en musea de game als educatieve tool begonnen te gebruiken. Eigenlijk is het een wonder dat het nog tot 2014 duurde tot Microsoft het bedrijfje achter de game voor 2,5 miljard dollar opkocht. Minecraft is een goudmijn die nog lang niet is uitgeput. Het is de Lego van deze generatie.

Lees hier de review.

2. The Last of Us (2013)

Zombies, de post-apocalyps, extreem geweld – het was al zo vaak gedaan. Toch verraste The Last of Us, van het hartverscheurende begin tot het inmiddels legendarische einde. De game vertelt over een man en een meisje. Hij is zijn dochter verloren, zij is waarschijnlijk als enige immuun voor het zombievirus waaraan bijna de hele mensheid verloren is gegaan. Samen reizen ze door een Amerika dat is heroverd door de natuur: kantoorgebouwen zijn overwoekerd door groen en giraffen lopen door de straten.

Het is een klein, simpel verhaal, dat Naughty Dog als startpunt gebruikt om dingen te zeggen over ouderschap, verlies en de aard van de mens. Waar de gamestudio met Uncharted een vrolijk beeld van de wereld schetst, houdt het in The Last of Us de mensheid een spiegel voor. Het is geen fraai beeld, maar levert wel een prachtige game op. Eén die ook knap de val ontwijkt waar Uncharted keer op keer in trapte: spel en verhaal staan niet los van elkaar, maar versterken elkaar – vooral op de helse Grounded-moeilijkheidsgraad. Daarmee is The Last of Us de beste verhalende game van de jaren tien.

Lees hier de review.

1. The Legend of Zelda: Breath of the Wild (2017)

In een decennium gedomineerd door openwereldgames was Breath of the Wild de beste openwereldgame. En in een decennium waar Nintendo het spoor bijster leek – de Wii sprak vooral gezinnen aan, de Wii U was keihard geflopt – gaf Breath of the Wild, als lanceringsgame voor de Switch, het startschot voor de wederopstanding van het bedrijf. De game liet zien: Nintendo heeft het nog steeds, loopt nog steeds voorop – en weet als geen ander jong, oud, hardcore en casual tegelijk te bedienen.

Breath of the Wild fikste alles wat mis is met moderne openwereldgames. Waar veel games voelen als werk, wist Nintendo craften, sidequests en routineus torens beklimmen leuk te maken. In Hyrule was je reis de bestemming: alleen al van A naar B zien te komen was goed voor vermaak, niet in de laatste plaats doordat je praktisch overal op kon klimmen.

En de grootste verdienste: Breath of the Wild loste de belofte van de allereerste Zelda in. Jij, je fantasie, en de absolute vrijheid om in een wereld zonder grenzen jouw eigen avontuur te beleven. Het is niet alleen het summum van het gamedecennium, maar een van de allerbeste games ooit gemaakt.

Lees hier de review.

Deze lijst is samengesteld door de gehele redactie van Gamer.nl. De artikelen zijn geschreven door Tom Kerkhof, Michel Musters, Arthur van Vliet en Ron Vorstermans.