Ontwikkelaar Croteam kun je kennen van de Serious Sam-serie, maar laat dat idee even los. The Talos Principle, de nieuwste game van het team, kan namelijk niet verder van dat verleden af staan. Deze keer geen enorme geweren, explosies of kamikazewezens die zonder hoofd nog schreeuwend op je af rennen. Dit is een game waarin je op je gemak puzzels oplost en die je daarnaast zelfs de tijd geeft om na te denken over het leven.
Portal
The Talos Principle is het makkelijkst te vergelijken met de Portal-games. Vanuit een eerstepersoonsperspectief loop je afgebakende ruimtes in waar een puzzel klaar ligt om opgelost te worden. Terwijl je met die puzzels bezig bent, of door de wereld loopt, spreekt een alziende entiteit je toe. In plaats van de oneindige stroom aan beledigingen van GLaDOS, zijn het hier de vaderlijke woorden van ELOHIM, die je vriendelijk uitnodigt om in zijn tuin te wandelen.
Door glitches in de omgeving is het al snel duidelijk dat deze met ruïnes gevulde tuin niet echt is, maar virtueel. En jij bent geen mens, want als je naar je armen kijkt zie je metaal en draden. Je bent een kunstmatige intelligentie die niets anders te doen heeft dan het oplo en van puzzels. Aan de slag dan maar.
Puzzelen
Het puzzelen start simpel. Leg een doos op een knop om een poort open te houden, stuur gekleurde stralen naar hun juiste plek en ontwijk vooral de rondzwevende mijnen. Door nieuwe elementen en extra obstakels is elk probleem net weer wat moeilijker dan de vorige. Dus je kunt die twee punten via een straal met elkaar verbinden? Prima. Doe het nu eens met een muurtje ertu en. Dit stapelt zich op tot waanzinnige puzzels die stilletjes wachten op je aha-erlebnis. Door de grote hoeveelheid puzzels kan de groei in moeilijkheid soms wat traag aanvoelen. Dan ren je er doorheen, omdat je een bepaald trucje nu wel snapt. Toch gebeurt dat niet vaak en weet de game op de juiste momenten te verra en.
Bij elke puzzel krijg je een bepaald aantal hulpmiddelen. Soms heb je maar een paar objecten voorhanden en moet je deze slim gebruiken, terwijl je andere keren complexe constructies moet neerzetten met ventilatoren en virtuele opnames van jezelf. De levels zijn voorzichtig ontworpen en de oplo ingen komen bijna nooit aan op precisie. Het gaat om logica, niet die ene extra centimeter die je denkt nodig te hebben om je doel te bereiken.
Rust
In die zin zijn het prettige puzzels om op te lo en. Hoewel steeds moeilijker, en je steeds meer tijd nodig hebt om door te krijgen wat het spel in ELOHIMs naam van je wil, draaien de puzzels nooit om snelheid, handigheid en vingervlugheid. Neem de tijd om te kijken, te denken en vooral te proberen. Soms slaat een experiment nergens op, maar de andere keer is het juist de oplo ing. Het is daardoor een wereld waar je graag wilt zijn. Het is prettig om met alle puzzelstukken te spelen en je tijd te nemen om rustig na te denken.
Dat betekent niet dat je het makkelijk krijgt. De game gaat qua puzzels op meerdere punten verder dan Portal ooit is gegaan. De game is moeilijker en weet het je in de verplichte puzzels al behoorlijk pittig te maken. Maar zoek je meer uitdaging, dan zijn er sterren door de wereld verstopt om te verzamelen. Deze sterren heb je niet nodig om het verhaal uit te spelen, maar zijn er puur voor de uitdaging. Neem je die uitdaging aan, dan gaat er bijna letterlijk een (nieuwe) wereld voor je open. Dan zijn die afgesloten puzzelruimtes helemaal niet meer zo afgesloten, maar steeds meer onderdeel van een groter geheel.
Wie ben ik?
Naast een puzzelspel is The Talos Principle ook een filosofische game die je hoofd op een andere manier aan het werk zet. Tu en het puzzelen door word je namelijk aan denken gezet over wat het betekent om een mens te zijn, intelligent te zijn, religieus te zijn en te sterven. Een computerprogramma stelt je via terminals regelmatig filosofische vragen en via stukken tekst wordt er steeds meer duidelijk over het overkoepelende verhaal. Dit zou snel vervelend en pretentieus over kunnen komen, maar het is erg goed geschreven.
Mocht je dit niet liggen dan kun je die teksten ook grotendeels negeren en de vele gesprekken met de computer niet serieus voeren. Gewoon de puzzels spelen. Toch voelt de combinatie zo goed, dat het zonde zou zijn om het over te slaan. Wordt je brein eerst aan het denken gezet over hoe je toch die deur open krijgt, krijgt het daarna een existentiële crisis voorgeschoteld. Uiteindelijk zijn we er nog niet helemaal over uit wat bewustzijn precies is, maar over de kwaliteit van The Talos Principle bestaat geen twijfel.
Geschreven door Erwin Vogelaar.
The Talos Principle is verkrijgbaar op Steam en kost 39,99 euro.