Van Michelangelo’s plafondschildering van de Sixtijnse Kapel tot Mullisch’ Ontdekking van de Hemel, er zijn kunstwerken waarvoor zelfs het woord meesterwerk niet genoeg is. Het zijn kunstwerken die niet alleen als het beste werk van de betreffende artiest worden gezien, maar ook als het grootste; het meest ontzagwekkende. Dat kunstwerk heet een magnum opus. Na ruim veertig uur te hebben rondgezworven door het barre virtuele landschap van Skyrim, vol sneeuw en bergen, durven we te stellen dat Bethesda het zijne heeft afgeleverd. Tenminste, als de technologie vanaf nu volledig stil blijft staan.
Draken
Skyrim volgt trouw de kern van Bethesda’s vorige games. Net als in Morrowind, Oblivion en Fallout 3 word je als speler in een gigantische open wereld gezet zonder overdreven veel instructies. Er is een verhaallijn te volgen, maar je kunt net zo goed de andere kant op lopen en je niet bekommeren om zoiets onbenulligs als het redden van de wereld. Toch kan de wereld van Skyrim wel wat redding gebruiken. De meest noordelijke provincie van het keizerrijk Tamriel is in een diepe burgeroorlog verwikkeld en alsof dat nog niet genoeg is, duiken er na eeuwen van afwezigheid ineens weer draken op.
Toch mag je niet klagen over de aanwezigheid van de vuurspuwende monsters. Niet alleen voorkomt een aanval van een draak dat je in de eerste minuten van Skyrim geëxecuteerd wordt, het verslaan van de beesten levert je ook nog eens speciale krachten op. Je bent in Skyrim namelijk een Dragonborn, de enige persoon ter wereld die de ziel van de draken kan absorberen om ze zo definitief te doden. Dat je daardoor de magie van de draken leert, is alleen maar mooi meegenomen in de vele avonturen die je in Skyrim beleeft. Deze lopen uiteen van het uitzoeken van de herkomst van de draken tot het leiden van verschillende gildes in Skyrim. En natuurlijk de vele lo e mi ies of gewoon het verkennen van het gigantische aantal grotten en kastelen dat Skyrim herbergt.
Manusje van alles
Voordat het zover is, ben je echter al wel een aantal uurtjes verder. De open opzet gecombineerd met een robuust RPG-systeem zorgt daar wel voor. Eerst moet je kiezen tu en de tien ra en die je al van eerdere Elder Scrolls-games kent en vervolgens ben je, als je niet oppast, zo een uur verder met het perfectioneren van je virtuele gezicht. In tegenstelling tot de voorgangers houden de keuzes over je personage daarna op. Niet langer kies je aan het begin een sterrenbeeld en een aantal favoriete vaardigheden die voor de rest van de game vastliggen. Skyrim laat je je personage samenstellen tijdens het spelen van de game, in plaats van ervoor.
Dat is een erg slimme zet want het leidt ertoe dat Skyrim veel makkelijker als manusje van alles te spelen is. Waar je level in vorige delen alleen omhoog ging als je beter werd in je favoriete vaardigheden, daar kun je nu in level stijgen door beter te worden in iedere willekeurige vaardigheid. En in plaats het kiezen van bepaalde vaardigheden, krijg je nu à la Fallout een perk ter beschikking, die je kunt investeren in aan de vaardigheden gekoppelde bonu en. Je kunt zo bijvoorbeeld leren inzoomen met je pijl en boog of de kans vergroten dat je een tegenstander onthoofdt. Wat je ook kiest, als je halverwege Skyrim van zwaardvechter naar magiër wilt wi elen, kun je daar ook daadwerkelijk nog beter in worden.
Bandieten in gouden harnas
In termen van gameplay is dit levelingsysteem het enige echt nieuwe aan Skyrim. De titel vindt niet opnieuw het wiel uit en dat is helemaal niet erg. In plaats daarvan heeft Bethesda zich gericht op het combineren van de beste elementen van de vorige twee Elders Scrolls-games. En de studio doet dat met verve. Morrowind had een fantastische wereld vol verra ingen, maar een ontoegankelijk vechtsysteem dat sterk was gebaseerd op statistiek. Daardoor kon je in het begin door zelfs de zwakste uit de kluiten gegroeide rat gedood worden omdat je zwaard deze op wonderbaarlijke wijze consequent wist te mi en. Opvolger Oblivion maakte op zijn beurt twee grandioze fouten. De door de computer gegenereerde wereld was vaak eentonig en de game ging slecht om met het niveau van de vijanden. Hierdoor had je als speler altijd gelijkwaardige tegenstanders in plaats van een gezonde, onvoorspelbare variatie. Bovendien droegen zelfs de meest ordinaire bandieten op een gegeven moment peperdure gouden harna en, wat de geloofwaardigheid en de uitdaging van de game behoorlijk ondermijnde.
Gelukkig leert Skyrim van al deze fouten en dat is mi chien nog wel de grootste prestatie van de game. Het efficiëntere vechtsysteem van Oblivion is weer van de partij, waardoor je directe invloed over je zwaardslagen lijkt te hebben. Waar je op richt daar raakt je spreuk of pijl en als er een vijand in de buurt van je wapens staat zal iedere slag raken. Het ontbreken van onzichtbare statistieken maakt de actie een stuk beter behapbaar. Skyrim voegt bovendien de mogelijkheid toe om zowel je linker als rechter hand apart te bewapenen. En dus kun je nu niet alleen een zwaard en schild meedragen, maar ook twee enkelhandige wapens of een wapen en een spreuk.
Gillende keukenmeid
In tegenstelling tot Oblivion speel je ditmaal in een volledig handgemaakte wereld. En zo reis je van dwergenruïnes tot besneeuwde bergtoppen en van steden gebouwd in watervallen tot verdwenen mythische tombes. Iedere locatie van Skyrim brengt iets nieuws met zich mee en ziet er vaak fantastisch uit. De paar honderd trekpleisters lijken ieder hun eigen verhaal te willen vertellen, wat goed versterkt wordt door de tientallen zijmi ies die je gedurende de game zoet zullen houden. Niet dat je die mi ies ooit afrondt, want telkens is er weer een andere complex dat je afleidt van waar je mee bezig was. De zoektocht naar mooie wapens in de vele grotten houdt nooit op. En dat is maar goed ook, want van de bandieten hoef je het qua wapens in Skyrim niet te hebben. Op level vijfentwintig werden we in de vrije natuur nog steeds aangevallen door criminelen in enigszins amateuristisch ogende ijzeren harna en en zijn we de luxere wapens (die willekeurig in schatkisten opduiken) nog amper tegengekomen.
Bovendien is niet iedere omgeving even gemakkelijk te verkennen, want Skyrim is een pittige game geworden. De ene grot kan een stel spinnen bevatten die met een enkele klap door hun poten zakken, de andere kan vol zitten met monsters die je met geen mogelijkheid lijkt te kunnen doden. En als je door de bo en van Skyrim loopt en een beer je besluit te achtervolgen kun je het beter als een gillende keukenmeid op een lopen zetten, wil je niet als berenvoer eindigen.
Om uitdagend te blijven lijken de vijanden overigens, met name in de grotten, wel degelijk geleidelijk sterker te worden.
Hoewel we vermoeden dat er nog steeds een lichte vorm van meeschaling is, verschillende de vijanden per gebied in ieder geval in niveau. En dat maakt het soms wat lastig om in te schatten hoe gevaarlijk een omgeving is. Zo kan een zombie in de ene locatie nog door een enkele vuurbal in zijn gezicht in elkaar storten, terwijl deze even later op een andere plek stug overeind blijft staan. Die onduidelijkheid in de uitdaging nemen we echter voor lief, want het is stukken beter dan de eentonigheid die we van Oblivion moesten dulden.
Eerstepersoons chaos
Skyrim is wat ons betreft de ideale Elder Scrolls-game. Maar daarmee zijn de (kleine) problemen die verbonden zijn aan de serie nog niet opgelost. De belangrijkste daarvan is en blijft het eerstepersoons perspectief. Bethesda kiest er logischerwijs voor om de speler vanuit de ogen van zijn personage te laten kijken, daar dit de beleving van de game flink verhoogt. Maar dat neemt niet weg dat zwaardgevechten vanuit dit perspectief chaotisch en onoverzichtelijk kunnen zijn. Je ziet vijanden achter je niet en als je een stroom vuur in je gezicht krijgt, heb je geen idee wat er nu eigenlijk gebeurt. En er is weliswaar een derdepersoons perspectief maar deze blijft ondanks wat kleine verbeteringen een zweverig gevoel geven. De actie mist hierdoor net dat beetje pit dat je op het puntje van de stoel krijgt.
Maar niet alleen de chaos doet wat af aan de spanning, ook technische beperkingen spelen een rol. De open wereld van Skyrim wordt volledig gesimuleerd en dat zorgt soms voor een gemis aan scripting. Menselijke personages, hoewel ingevuld met dialogen en een dagpatroon, voelen nog altijd levenloos aan.. En de actie mist een beetje de impact die je van meer gescripte games gewend bent. Zelfs gevechten met draken zijn niet heel bijzonder, aangezien het gewoon grote monsters zijn waarop je je pijlen kunt afschieten of met je zwaard op inhakt.
Skyrim hier op afrekenen zou echter ontzettend flauw zijn. De techniek, met name op het gebied van kunstmatige intelligentie, is gewoon nog niet op het niveau dat hiervoor nodig is en dat zal tot The Elder Scrolls VIII ook wel zo blijven. Skyrim doet het uiterste dat momenteel mogelijk is op het gebied van dynamische open werelden en dat we daardoor niet altijd spektakel van het kaliber Uncharted voor onze kiezen krijgen, is daar een logisch gevolg van.
Vastlopers
Over het uiterste wat technisch mogelijk is gesproken, het is duidelijk dat Skyrim alles uit de Xbox 360 moet persen om te draaien. Zo levert de game wat betreft anti-aliasing en met name de resolutie van textures flink wat in. De virtuele wereld van Skyrim ziet er van een afstand prachtig uit maar bekijk objecten van dichtbij en het valt op dat echt scherp beeld er niet meer in zit. Zelfs de handen van je personage ogen geregeld pixelachtig. En hoewel de game vermoedelijk de meest bug-vrije Elder Scrolls-game ooit is, kampt de oude Xbox met een opvallend technisch mankement. Na enkele uren spelen loopt het geheugen van de console namelijk behoorlijk vol en het is niet zeldzaam dat Skyrim als gevolg hiervan vastloopt. Gelukkig wordt er geregeld automatisch opgeslagen, maar het blijft een smet op een verder technisch indrukwekkende game.
Eigenlijk brengt Skyrim weinig echt nieuws onder de zon. Aan het concept van de open wereld-RPG is nauwelijks gesleuteld en de game doet dan ook vooral wat je er van verwacht: veel. Skyrim maakt dit allemaal waar en laat zien dat Bethesda de juiste balans tu en Morrowind en Oblivion heeft weten te vinden. De hoeveelheid dingen om te doen is ongekend en we twijfelen er dan ook niet aan dat dit Bethesda’s meest complete game ooit is. Totdat de techniek klaar is voor een nog indrukwekkendere dynamische wereld, is dit zijn meesterwerk.
The Elder Scrolls V: Skyrim is getest op de Xbox 360. Op vrijdag 11 november verschijnt een patch die volgens Bethesda stabiliteitsproblemen en quest progre ion i ues verhelpt. De game is door Gamer.nl getest zonder deze patch.