Ron Gilbert die weer eens adventure-game maakt met Tim Schafer als creative producer, daar gaat het hart van de kenner sneller van kloppen. Schafer behoeft waarschijnlijk geen uitleg meer (en als dat wel zo is, dan hebben we aan twee woorden genoeg: Grim en Fandango). Gilbert is een minstens even grote invloed geweest in het traditionele point-‘n-click-adventure-genre. Het was Gilbert die Monkey Island het leven schonk,al zien we daar maar weinig van terug in The Cave. Gilbert omschrijft dit project waarschijnlijk liever als zielgenoot van zijn eigen culthit Maniac Mansion, terwijl bij ons meerdere Lost Vikings 2-belletjes gingen rinkelen tijdens het spelen. Ongeacht waar de inspiratie vandaan komt, The Cave is iets bijzonders geworden.
De zeven van Gilbert
Een groep bestaande uit zeven compleet verschillende individuen (of acht, als je de speelbare tweeling als twee wilt rekenen) staat op het punt om The Cave te verkennen, op zoek naar hetgeen dat ze het meest begeren. Je hebt de boerenpummel die onder water kan ademen, de ridder die een ondoordringbare aura om zich heen kan creëren, de tijdreiziger die teleporteert, de wetenschapper die hackt, de tweeling die een beeld van zichzelf kan achterlaten, de Tibetaanse monnik die telekinese gebruikt en de avonturierster met haar grijphaak. The Cave dwingt je er aan het begin drie te kiezen . En dan begint een op maat gemaakt avontuur dat de mooie dingen van vervlogen tijden in een nieuw jasje steekt.
Het mag geen geheim heten dat dit een humoristische game is geworden. Kom op, Gilbert en Schafer samen? Kan niet anders. Vooral The Cave zelf als verteller (ja, ja, een grot die praat, daar gaan we al) laat een ijzersterke indruk achter, terwijl de echte lachers voornamelijk op het conto komen van de zeldzame personages die we tegenkomen. Toch is het verra end hoe sinister en zwartgallig de ondertoon van dit verder bijzonder luchtige vermaak is, met de grot zelf als metafoor voor de meest duistere krochten en donkere geheimen van de menselijke ziel.
De zeven personages hebben allemaal hun eigen, lo e verhaallijntjes en puzzelsegmenten, terwijl een overkoepelend verhaal ontbreekt. Best jammer, want hoezeer we de achtergrond van de duistere tweeling ook waardeerden of meeleefden met de simpele boerenpummel, aan het einde van de rit raken we eerder geïntrigeerd dan daadwerkelijk betrokken. Ach ja, dan maar nog een keer doorspelen, eens kijken wat die andere personages met zich meebrengen. Eén ritje door The Cave (dat een paar uurtjes duurt) is namelijk bij lange na niet de complete ervaring.
Nog een keer, en nog een keer, en nog een keer
Het spel is gebaseerd op een vernuftig spelsysteem met twee verschillende type gebieden. Enerzijds zijn er de standaard locaties waar je – ongeacht de samenstelling van je team – doorheen moet, anderzijds heeft elk personage een eigen gebied, waar je dus alleen doorheen komt als je dat personage bij je hebt. Geen ridder bij je? Dan spring je over de kuil vol vlammen door naar het volgende gebied. Wel die ridder bij je? Dan kan hij zich dankzij zijn specialiteit tu en de vlammen door laten vallen. Bovendien was het volgende gebied dan niet eens toegankelijk geweest.
Dit systeem heeft zowel voor- als nadelen. Het voordeel is dat je pas met (minimaal) drie playtroughs alle gebieden gezien hebt die het verder geheel lineaire The Cave te bieden heeft. Die specifieke gebieden die op maat gemaakt zijn vereisen bovendien meer denkwerk van de speler. Ze spreken tot de verbeelding, nemen je mee op een reisje door het leven van je personage en spelen beter in op de unieke skill van dat personage.
Daartegenover staan de gebieden waar je sowieso doorheen moet. Tu enstukken die je – ongeacht de samenstelling van je team – moet doorlopen en die de op maat gemaakte gebieden aan elkaar schakelen. En daar moet je tijdens die tweede playtrough dus weer doorheen. En tijdens die derde playtrough wéér. Dat voelt als werk, want dat heerlijke gevoel van het oplo en van een goede puzzel krijg je alleen de eerste keer. Bovendien is het niveau van de puzzels van de algemene tu enstukken niet bijster indrukwekkend, aangezien de ontwikkelaars rekening moeten houden met alle mogelijke samenstellingen.
Via-via-via-via
Voor je aan een derde of überhaupt tweede playtrough begint, moet je eerst maar eens een eerste keer door de hinderni en van The Cave zien komen. En dat is een genot. De drie personages die je meeneemt bestuur je (mits je alleen speelt, je kunt ook met drie spelers aan de slag) alle drie afzonderlijk van elkaar. Met een druk op de knop schakel je direct naar een van de twee andere personages, wat regelmatig een onmisbaar stukje gameplay is voor het oplo en van de diverse puzzels.
Wat te denken van die keer dat personage A een ruk aan een bel geeft om een slapend monster wakker te maken, waarna de speler snel naar personage B moet schakelen zodat die meteen daarnaop een hoger gelegen platform een grijphaak kan laten vallen? Om nog maar te zwijgen over de intikkertjes waarbij twee of drie personages bij verschillende hendels geplaatst moeten worden om deuren of hekken open te laten gaan.
Op dat punt zien we de invloeden vanManiac Mansion en Lost Vikings duidelijk terug. Lost Vikings had meer diepgang en stelde meer randvoorwaarden aan het wi elen van spelers (zoals het dragen van de zorg over de veiligheid en levensbalk van je pa ieve teamgenoten), maar de momenten dat The Cave zijn puzzels zo opzet dat je drie personages tegelijk gebruikt, maken indruk. Sowieso is het niveau van de puzzels constant hoog, met name als er van je personages gevraagd wordt dat ze hun specifieke skills aanwenden, waardoor de puzzel direct een stuk minder algemeen aanvoelt.
Niet zelden liggen ze in de lijn van de traditionele point-‘n-click-adventure, waarbij je via-via-via-via precies het juiste item overhoudt voor die ene oplo ing die je eigenlijk nooit zag aankomen. Maar veel vaker is het gepuzzel gebaseerd op slim platformen, meer in de stijl van bijvoorbeeld de Oddworld-games. Beide varianten mogen zich meten met het betere werk in hun respectievelijke genres en de uitdaging zit ‘m vaker in de uitvoering dan in het daadwerkelijke denkwerk. Minpunt is wel dat als het denkwerk eenmaal gedaan is, de uitvoering iets te langdradig kan aanvoelen omdat je dus drie personages door al dat gepuzzel heen moet loodsen.
Kleine glimlachjes
The Cave is noch een wederopstanding van het genre, noch een absoluut hoogtepunt. Maar er zijn hier talloze kleine glimlachjes te vinden, in een titel die bijzonder goed doordacht is en bol staat van karakter en tientallen bevredigende momenten. Heel veel anders hadden van we Schafer en Gilbert niet verwacht. Mi chien is dit het moment om te pleiten voor meer van dit. Meer puzzelwerk in een jasje van 2013 met de ziel van de jaren ’90. Maar dat pleidooi laten we over aan de verkoopcijfers. Wij zijn allang blij dat we weer een creatieve en goed geproduceerde titel als The Cave voorbij zien komen. Waarvan akte.
Getest op Xbox 360.