Er was eens een magisch mannetje zonder armen en benen. Met alleen een hoofd, twee handjes en evenveel voeten wist hij zich staande te houden in een industrie waar spieren nog wel eens gelijk gesteld willen worden aan commercieel succes. En die heeft hij niet. Maar het mannetje bedacht een plan. Hij ontvluchtte de derde dimensie en zorgde ervoor dat iedereen hem alleen nog maar van de zijkant zou zien. Zo viel het niemand op dat hij niet heel breed is – of überhaupt geen torso heeft – en kon hij zich richten op waar hij in uitblinkt: platformen.
Rayman: Origins gaf eind 2011 de perfecte voorzet. Maar daarna kwam het makke inkoppertje – nog geen jaar later verscheen Rayman: Jungle Run voor mobiele platformen. Doei zelf lopen, hallo miljoenen euro’s en dollars. Even leek het erop alsof Rayman zijn kleine beetje motoriek in had moeten leveren voor financiële bewegingsruimte. Nu, weer amper een jaar verder, komen we tot het inzicht dat Jungle Run het beste is wat Rayman kon overkomen, juist omdat het zichzelf beperkingen oplegde.
Mix van Origins en Jungle Run
En toen was er ineens Rayman: Legends, zij het na zeven maanden uitstel. In het nieuwe deel durft Ubisoft Montpellier nog meer te experimenteren. ‘Wat gebeurt er met de gameplay als we steeds één element als gegeven beschouwen?’ Haal alle vormen van tijdsdruk weg en ineens biedt een level ruimte voor meerdere verdiepingen, paden en zelfs een klein verhaaltje. Dwing Rayman om te rennen en zie hoe spelers bijna instinctief obstakels blijken ontwijken. Zet er een opzwepend muziekje onder en je beseft dat je ze dit ritme ook kunt aanleren.
Legends is een fusie van Origins, zijn Vita-port en Jungle Run. Er zijn de traditionele verkenningslevels, muzikale stukken en nog een hoop speciale uitdagingen waarin het puur om snelheid draait. Ze worden regelmatig afgewi eld en zitten elkaar nooit in de weg. Juist omdat de verschillende manieren om Rayman: Legends te spelen gescheiden gehouden worden, komen ze elk tot bloei. Moet je zo snel mogelijk de finish halen, dan liggen alle collectibles voor het oprapen. Je hoeft nooit van het ideale pad af te wijken om ze te pakken. En als dat wel nodig blijkt, had je de snelste route nog niet gevonden. Het is daarna enkel nog een kwestie van timing.
Zodra het om verzamelen gaat, ontstaat er een ander beeld. Het is alsof je tegen de ideeën van de levelontwerpers in moet druisen. Laat jezelf eens vallen wanneer je moet springen, slinger naar rechts als links een lichtgevende ‘lum’ lonkt. Loop wanneer je moet rennen en sprint wanneer je ook kunt kruipen. Pas wanneer je het natuurlijke verloop van een level negeert, stuit je op de beste geheimen. Het mooie hieraan is dat het niet oogt alsof een level met één doel ontworpen is. Een raceparkoers is niet slechts een kale weg naar de finish. Een verkenningslevel heeft ook gewoon een ideale lijn om als snelheidsduivel aan te houden.
Geforceerde willekeur
Rayman: Origins kende ook de nodige variatie, maar durfde nog niet af te stappen van het typische wereldje-afronden-nieuwe-vrijspelen-principe. Bovendien moest bijna de helft van het spel nog ontgrendeld worden, zonder dat je hier ooit een indicatie van had gekregen. Legends pakt het gelukkig stukken beter aan en maakt vrijwel al zijn werelden direct beschikbaar. Zo kun je meteen vanaf het begin kiezen uit de verschillende thema’s. Dit houdt de variatie erin en laat je ook afwi elen tu en makkelijke en wat lastigere levels. Wat nog wel is afgesloten, staat duidelijk aangegeven. Inclusief de hoeveelheid zogeheten ‘Teensies’ die je moet redden om de content vrij te spelen.
En content is er genoeg. Gestaag doch continu ontvouwen zich steeds meer mogelijke levels, speelbare personages en spelopties. Met ieder level dat je voltooit, krijg je wel weer iets nieuws erbij. Of dat nu het eerstvolgende level is, of een kraskaart waarmee je wellicht een Origins-level ontgrendelt. Dankzij verschillende mijlpalen en bijbehorende beloningen gebeurt het zelden dat je met lege handen achterblijft. Bovendien is er altijd wel iets dat je nog niet gedaan hebt. Dankzij de willekeur van de kraskaarten voelt dit niet geforceerd. En dankzij de soms geforceerde voortgang ook niet als willekeur.
Perfecte evolutie
Rayman: Legends is desondanks geen revolutie. Het blijft nog altijd braaf binnen de perken van platformers. Maar omdat het die zo duidelijk afkadert, maakt het vrijwel geen fouten. Je kunt allerlei dingen doen (een potje voetbal op zijn Raymans, dagelijkse online uitdagingen) en alles is net zo goed uitgewerkt. Of je nu racet, verzamelt of voor de hoogste score gaat, niets staat je in de weg om precies te spelen zoals jij dat wilt. Het enige wat stoort is dat de Rayman: Origins-levels meegenomen worden in de algehele voortgang. Heb je deze al eens gezien en geen behoefte om ze weer te spelen, dan moet je plotseling gaan schrapen in de nieuwe levels om alsnog genoeg Teensies te bevrijden. En dat is jammer als je bedenkt dat de Origins-hommage wordt gepromoot als extraatje.
Veel frustratie zal het je niet opleveren. Dankzij een slimme hub loop je haast gedachteloos door het spel heen. Iedere keer dat je iets vrijspeelt, komt het met veel spektakel in beeld en kun je er gelijk naartoe. En als dat nog niet genoeg motivatie is, dan blijft er een uitroepteken boven pronken totdat je de verleiding niet langer kunt weerstaan. De Wii U-versie verdient daarbij nog een speciale vermelding. Via de Gamepad zie je te allen tijde het menu met daarin alle nieuwe dingen die voor je klaarstaan. Met een tik of veeg op het scherm navigeer je er doorheen. En voor een spel dat je toch al uitnodigt om continu verschillende spelelementen af te wi elen, zet dat de deur nog een stukje verder open.