Monument Valley is een van die zeldzame games die echt voor een touchscreen gemaakt is. Je houdt je iPhone of iPad tijdens het spelen rechtop: dan komen de ontzettend knap vormgegeven spelwerelden volgens de maker het beste tot hun recht. Begeleid door dromerige muziek moet je de minimalistisch vormgegeven Ida in haar witte jurkje door levels leiden die je schuin van boven ziet. Het perspectief van de camera staat vast, en daarom kunnen de makers van de game allemaal optische trucs uithalen met de speler.
Zo sta je het ene moment op de grond, maar wanneer je een dwarsbalk op de juiste manier draait kun je opeens doorlopen naar een hoger gelegen niveau. In ieder level is het de bedoeling de top van een monument te bereiken; meestal een kwestie van goed kijken en slim nadenken. Het spelconcept van Monument Valley is het beste te vergelijken met dat van Fez, al wordt de optische truc hier heel anders gebruikt. Waar je in Fez echt aan het platformen bent, kan Ida niet springen. Je tikt waar je haar wilt hebben en zolang jij het pad vrij hebt gemaakt, loopt ze er naartoe. Het is een kwestie van draaien, duwen en vegen om ogenschijnlijk onmogelijke paden plots begaanbaar te maken.
Optische trucs
Ieder level leunt op een andere truc, alsof het één grote puzzel is. Soms moet je het hele level draaien om een brug die doodloopt plotseling perfect te laten aansluiten op een ander gebroken deel. In een ander level loop je over de zijden van een penrose-driehoek, een onmogelijk figuur. De driehoek kwam vaak voor in het werk van Escher en de optische illusie is mi chien nog overtuigender wanneer die in een game wordt gebruikt.
Het helpt daarbij enorm dat elk level bloedmooi is. "We wilden bereiken dat ieder beeld van het spel een kunstwerk op zich is", zegt Momument Valley-hoofdontwerper Ken Wong in een making-of video. "Elk screenshot moet je zo kunnen uitprinten en aan de muur kunnen hangen." De game gebruikt vrijwel nergens textures. De meeste oppervlakken in Monument Valley zijn voorzien van een subtiele gradient, iets wat de dromerige sfeer die de muziek al opwekt alleen maar versterkt. Het gebrek aan al te veel diepte in de polygonen helpt bovendien bij de optische trucs.
Op die manier is eigenlijk alles in Monument Valley met elkaar verweven: het leveldesign ís de gameplay en de rustgevende muziek en prettige vormgeving brengen je haast in hogere sferen zodat je dingen probeert die niet horen te kunnen. Je gaat out-of-the-box denken, neemt de onmogelijke logica van M.C. Escher aan en voor je het weet is een doodlopende weg niet meer dan een kwestie van perspectief.
Licht maar meeslepend
De visuele stijl maakt Monument Valley voor vrijwel iedereen aantrekkelijk. Voor mij als gamer riep Monuments Valley warme herinneringen aan games als Ico, Journey en Fez op, maar vrijwel iedereen die ik Monument Valley liet zien werd direct verliefd. De game is uitdagend maar niet veeleisend, complex maar niet ingewikkeld. In eerste instantie ben je benieuwd wat er gaat gebeuren waneer je ergens op drukt of ergens aan draait, verderop in de game denk je het al te weten en wil je zien of je vermoeden klopt.
Monuments Valley weet constant te boeien met verra ende levelontwerpen die naarmate het spel vordert steeds meer natuurwetten overtreden. Niet eerder was ik zo gegrepen door een spel waarbij de enige opdracht eigenlijk is om van A naar B te lopen, zonder dat je daarbij vijanden of andere gevaren tegenkomt. Monument Valley is kunst die je mag aanraken, een sprookje dat met minimale middelen je wereld op zijn kop zet. Het is dan ook balen als de koek na tien stuk voor stuk unieke levels alweer op is.
Monument Valley is voor 3,59 euro beschikbaar voor iPhone en iPad, aan een Android-versie wordt gewerkt.