Gamehistorie wordt geschreven naar de chronologie van technologische vooruitgang, schreef Erik Fredner onlangs op Kill Screen. Ja, games ogen, klinken en voelen anders dan ze deden in de jaren tachtig, en technologie heeft die verandering beïnvloed – maar maakt het games ook per se beter? Is technologie de determinant voor gamekwaliteit? Fredner trekt de vergelijking met literatuur: “King Lear werd niet geschreven door de veer; Infinite Jest werd niet geschreven door Microsoft Word.”
Wat zegt dat over remasters en remakes? Voor Day of the Tentacle had je in 1993 een sterke pc nodig. Het was vooruitgang: waar dialogen in de Monkey Island-games nog enkel tekst waren, kwam Day of the Tentacle (en in hetzelfde jaar Sam & Max Hit the Road) tot leven door ingesproken stemmen. Inmiddels zijn we 23 jaar verder en is de game – ironisch genoeg – door de tijd ingehaald. Op technisch vlak dan in ieder geval. Remasters ruimen technische barrières uit de weg zodat wij antwoord kunnen geven op de vraag: was het origineel echt zo goed?
Duw George Washington
Het antwoord is ja, Day of the Tentacle is fenomenaal. De game verscheen in de tijd dat LucasArts een adventure-fabriek was. Jaarlijks pompte het één of meerdere point-and-click-games de markt op die werden opgevreten door de fans. Het was een succesformule geschreven op basis van de SCUMM-engine. Monkey Island, Sam & Max Hit the Road, de Indiana Jones-games en, in 1993, Day of the Tentacle, het vervolg op Maniac Mansion.
Met zijn voorganger had Day of the Tentacle weinig meer te maken, met zijn tijdgenoten des te meer. Werkwoorden selecteren en vervolgens op onderdelen van de omgeving of je inventory klikken was wederom de modus operandi. Pak gebit. Duw die hobbelclown. Praat met George Washington.
Wat Day of the Tentacle uniek maakte was zijn tijdreisconcept. De game speelt zich af in heden, verleden en toekomst – in elke periode heb je een personage en tu en de drie personages kun je vrij schakelen. Voorwerpen die je vindt in het verleden kun je via een tijdmachine in de vorm van een mobiel toilet (de Cron-o-John) doorsluizen naar de toekomst en vice versa. De puzzels spelen bij tijd en wijle hilarisch in op die mechaniek, al zijn sommige wel erg vergezocht. Het hoort bij de LucasArts-adventures waar we allemaal nog steeds zo van houden.
Om het geheel af te maken zit Day of the Tentacle vol met bizarre humor. Drie kolderieke hoofdpersonages – een vadsige surfdude, een verstrooid meisje met een blik in de ogen die geen enkel bewustzijn verraadt, een übersullige Woody Allen-karikatuur – belanden in kolderieke situaties en hebben kolderieke dialogen met kolderieke interpretaties van de voorvaderen der Verenigde Staten en machtsbeluste tentakels. De game had niet mi taan in het aanbod aan absurde tekenfilmseries van Cartoon Network.
Dat alles blijft overeind, ook 23 jaar later. Einde recensie, een 9,5. Toch?
Die andere remake
Het zou te makkelijk zijn. Voor ons ligt een Remastered-editie van een game die behalve een kleine visuele update weinig nodig heeft. Double Fine heeft desondanks zijn best gedaan. Het maakte Day of the Tentacle klaar voor het heden. Dat wil zeggen: een nieuwe contextgevoelige interface, verbeteringen aan de audiokwaliteit en volledig opnieuw getekende graphics. De game werpt zijn oorspronkelijke technologische beperkingen van zich af en gebruikt hedendaagse technologie om dichter bij de oorspronkelijke visie van artist Peter Chan te komen.
Daarom is de vraag: maken alle ingrepen Day of the Tentacle Remastered beter dan zijn bronmateriaal? Laten we hier even de vergelijking trekken met een genregenoot die nog voor de huidige remake-hau e een renovatie kreeg. Monkey Island 2: LeChuck’s Revenge profiteerde (veel meer dan de volledig uitbesteedde haastklus rondom het eerste deel) duidelijk van de nieuwe liefde die het kreeg. Er was een nieuw hintsysteem, er werden stemmen toegevoegd en de interface van de eerste speciale editie van Monkey Island werd geperfectioneerd. De game was niet alleen speelbaar op pc, maar vond zijn weg volledig terecht naar console en smartphone.
Het was vooral de sfeer die de renovatieoperatie van Monkey Island 2: LeChuck’s Revenge rechtvaardigde. Alsof de prachtige boxart van de oorspronkelijke Monkey Island-games tot leven kwam, zo oogde de ‘update’ die de game kreeg. Het eindproduct was een game die volledig recht deed aan zijn inspiratie, maar toch op zijn eigen benen kon (en kan) staan. Een tijdloze verbetering op Monkey Island 2.
Dezelfde mi ie
Day of the Tentacle Remastered slaagt beduidend minder in dezelfde mi ie, en ook dat komt met name door zijn uiterlijk. In tegenstelling tot de povere update die Grim Fandango vorig jaar kreeg, is Day of the Tentacle volledig opnieuw vormgegeven. Daarbij wordt de oorspronkelijke art in eer gehouden (pak de boxart uit 1993 er maar bij) en worden de grove pixels gladgestreken tot cartooneske beelden.
Maar er mist iets. Waar Monkey Island 2 droop van de sfeer, is het hier moeilijk om de indruk van een veredelde flashgame los te laten. Natuurlijk, Day of the Tentacle is altijd cartoonesk geweest, veel meer dan Monkey Island. Toen laatstgenoemde serie met zijn derde deel in 1997 alsnog koos voor een tekenfilmstijl, slaagde het echter grandioos in zijn aanpak.
19 jaar later lukt Day of the Tentacle Remastered dat niet. De decors overleven de sprong naar het heden, de vlak getekende personages minder. OK, kun je counteren, maar Monkey Island kreeg een remake terwijl dit slechts een remaster is. Klopt, maar ook deze game is volledig opnieuw getekend – het verschil is enkel dat DOTT geen getrapt hintsysteem heeft gekregen (wat overigens prima op zijn plek zou zijn hier) en dat er geen stemmen opgenomen hoefden te worden. Bovendien kost deze remaster 5 euro meer dan de volledige remake van Monkey Island 2.
De mensen maken de game
Day of the Tentacle Remastered bewijst twee argumenten van Fredner. Als eerste: betere technologie betekent nog niet automatisch een betere game. In de originele pixelbeelden sprong Day of the Tentacle van het scherm, nu niet meer zo. En daarop volgend: de mensen maken de game. Het Double Fine-team blijkt, ondanks de aanwezigheid en consultatie van mensen uit het originele team, minder capabel in het verhedendaagsen van een kla ieke adventure dan het LucasArts-team dat destijds aan de slag ging met hun bronmateriaal. Ook het feit dat Day of the Tentacle in originele vorm overeind blijft bewijst het gelijk van Fredner. Juist de originele kwaliteit maakt Day of the Tentacle tijdloos.
Voeg daarbij het commentaar van de originele makers aan toe en de nodige concept art, en Day of the Tentacle Remastered is een prima ode aan een van de hoogste hoogtepunten van de gamegeschiedenis. Het is het product van de gouden LucasArts-generatie. Ron Gilbert, Dave Gro man, Tim Schafer, Peter Chan – zij schreven historie, ondanks de technologische beperkingen van toen.
Day of the Tentacle Remastered is beschikbaar voor PlayStation 4, PlayStation Vita, pc en Mac. Over een eventuele mobiele versie is niets bekend. Gamer.nl speelde de pc-versie.