Rare kon het niet vaak genoeg zeggen: de nieuwe Banjo Kazooie isgeen platformgame. Het is zelfs geen platformgame met een grote nadrukop voertuigen of een voertuiggame met platformelementen. Nee, BanjoKazooie: Boutjes en Moertjes is echt wat anders. Hoe we het wel moetennoemen weten we niet. Zelf geven we de voorkeur aan 'Een platformgamewaar de platformgame uitgehaald is, om er vervolgens met veel pijn enmoeite een ander spel in te proppen'. En dat zit niet helemaal lekker.

BanjoKazooie kent niet echt een serieus verhaal. Het is een van de weinigespellen die gewoonweg erkent een spel te zijn met als doel je tot heteinde bezig te houden met een aantal bijzonder onlogische uitdagingen.Het brein achter dit alles is de G.S.M., een televisie met een jurk,die in de prachtige Speelstad en de achterliggende werelden, tal vanuitdagingen voor je klaar heeft staan. Speelstad is de centrale locatievan waaruit je de verschillende andere werelden, met elk hun eigenthema, bezoekt. Speelstad is de meest levendige en coherente locatiewaarin vreemd ogende beesten over de straten waggelen, waar de politiede wacht houdt en waarin je portalen vindt naar de spelwerelden waarinje de daadwerkelijke progre ie mag boeken.

Centraalin Banjo Kazooie: Boutjes en Moertjes staan de voertuigen, waarin jemeer dan negentig procent van de tijd door zult brengen. Dezevoertuigen mag je zelf bouwen met behulp van de lo e onderdelen die jegedurende het spel bij elkaar scharrelt. Sommige verdien jeautomatisch, andere zijn op vaak lastig te bereiken plaatsen inSpeelstad verborgen.

De vrijheid in het bouwen van voertuigen is enorm. Je hoeft je niet aan bepaalde regels te houden, de slimme physics engine bepaaltof het ding kan rijden of niet. Twee wielen zijn normaal gesprokenvoldoende, behalve wanneer je een te breed of zwaar voertuig maakt; danzal hij kantelen. Bouw je een vliegtuig, dan zul je bij de zwaardereexemplaren ook wat extra vleugels en motoren moeten monteren om hetding in de lucht te houden. Het risico was aanwezig dat het bouwen vaneen werkend voertuig een ware crime zou worden, maar Rare heeft hetvoor elkaar gekregen dat elk plausibel voertuig ook gewoon doet wat jezou verwachten. Dit maakt het bouwen een uitermate leuke enbevredigende bezigheid.

Metbehulp van deze voertuigen mag je mi ies gaan doen in de spelwereldendie via de Speelstad toegankelijk zijn. Met die mi ies verdien jepuzzelstukjes die weer nieuwe werelden en bedrijven (als in: het tweedebedrijf van een toneelstuk) binnen eerdere werelden vrijspelen. Helaasvormen die mi ies, waarin de voertuigen juist tot hun recht haddenmoeten komen, het zwakste punt van Boutjes en Moertjes. Hoewel demi ies telkens ogenschijnlijk anders zijn, komen ze vaak op hetzelfdeneer. Of je mag een aantal objecten bij elkaar rapen, of iemand van Anaar B brengen, of racen langs een serie checkpoints, of iets vooruitduwen naar een bepaalde locatie. Soms dien je vijandige wezentjes af teschieten of een bepaalde topsnelheid te halen, maar echt diepgaandwordt het nooit. De meeste mi ies overstijgen nauwelijks het niveauvan een gemiddelde minigame. Ze worden nooit echt spannend en nooitecht leuk. En het meest teleurstellende is wel dat ze de kracht van hetspel, het bouwen van een eigen voertuig, onderbenut laten.

Demeeste mi ies zijn namelijk prima te volbrengen met een aantalbasisvoertuigen waar je in Speelstad de blauwdrukken van kunt kopen.Soms helpt het om een bepaald basisvoertuig een kleine upgrade tegeven, zoals een wat betere motor of een boordkanon, maar echtecreativiteit wordt zelden vereist. Die paar keer dat zoiets wel van jegevraagd wordt, merk je pas wat voor kans Banjo Kazooie hier laatliggen. Zo moest ik op een gegeven moment een aantal ballen halen endie op hooggelegen schavotjes plaatsen. Daar kon ik niet goed bijkomen,en om de ballen te kunnen pakken had ik eigenlijk een snel, vliegendvoertuig nodig. Mijn creatieve oplo ing bestond uit een vliegendetrap. Wanneer ik hem naast het schavotje parkeerde, kon ik zo omhooglopen en de bal er neerleggen, terwijl ik er ook supersnel mee door deomgeving kon vliegen. Op dit soort momenten laat Banjo Kazooie zich vanzijn intelligentste kant zien en komt het gemiste potentieel in de restvan het spel, juist bijzonder hard aan. Zeker wanneer je ontdekt datbovenstaande oplo ing niet nodig was geweest. Had ik namelijk eenandere mi ie eerder gedaan, dan had ik een onderdeel verkregen waarmeeik die mi ie moeiteloos had volbracht.

Demi ies hadden krachtiger kunnen zijn wanneer Rare wat minder ijverigwas geweest om alle platformelementen die we van Banjo gewend zijn, uithet spel te halen. Buiten je voertuigen zijn je mogelijkheden bijzondersummier. Je kunt een enkele sprong maken en aan randjes hangen enenkele objecten zijn te beklimmen, maar dat is het zo'n beetje. Jammer,want juist de mix tu en platformen en voertuigen had voor wat meerdiepgang in de mi ies kunnen zorgen. Het had ook kunnen voorkomen datje basisvoertuigen praktisch alles kunnen, waardoor je wat meergemotiveerd wordt om creatieve bouwsels uit de mouw te schudden.Het zijn dan ook niet zozeer de mi ies, maar alles eromheen wat BanjoKazooie zo leuk maakt. De spelwerelden zijn met een bijzonder oog voordetail ontworpen en kennen talloze verwijzingen naar de eerdereavonturen van Banjo en naar andere games van Rare. Zo is er de wereldGSMBOX720, die de binnenkant van een spelcomputer moet voorstellen.Binnenin draaien CD'tjes rond met de opdruk van eerdere Rare-games,maar ook een aantal fictieve. Ook vind je er enkele onderdelen diebijvoorbeeld de grafische chip of de proce or voorstellen. Grappig:wanneer je er tegenaan mept, zal het beeld even knipperen en wat rarepatronen laten zien.

Ookvoor mensen met een chronische verzamelwoede biedt Banjo uitkomst. Wilje alle muzieknoten, onderdelen en trofeeën in dit spel veroveren, danben je flink wat uurtjes zoet. Speelstad wordt bevolkt door behulpzamepersonages en zijmi ies. Je zult aardig wat moeten rondkijken enmoeten experimenteren om alle extraatjes te kunnen benutten, maar debeloning is er vaak wel naar.

In de afwerking schiet BanjoKazooie ook nog wat tekort. Er is al veel over geschreven, maar ik wilhet toch nog eens herhalen: de ondertiteling is veel te klein. Zelfs opeen HD-tv zijn de priegellettertjes lastig te lezen vanaf de bank.Daarbij staan er veel te ingewikkelde, lange zinnen die veel te kort inbeeld zijn en is er geen spraak die de tekst ondersteunt. Vooral met deNederlandse vertaling, die toch wat langer uitpakt dan het kortereEngels, is dit vervelend. Zeker wanneer je met personages praat met eenspraakgebrek. Mumbo openen krat voor beer! Sowieso werkt de humor inhet Nederlands voor geen meter meer. De eigen stijl en persoonlijkheidvan de personages gaat geheel verloren, en daarmee ook deels de charmevan het spel. Extra bijkomstigheid: de schermteksten in het Engels zijnin hoofdletters, terwijl de Nederlandse vertaling wel kleine lettersgebruikt. Dat verergert de leesbaarheid alleen maar. En uiteraard is detaal niet simpel te wijzigen via een ingame menu. Microsoft, luisternou eens!

Andereafwerkingsfoutjes vinden we terug in de besturing. De voertuigenbedienen prima, totdat je ergens tegenaan botst. Je stuitert danwerkelijk alle kanten op en hebt je vehikel niet meer onder controle.Botsingen met andere voertuigen tijdens de races zijn nog erger. Jeblijft als het ware aan het andere voertuig 'plakken' en verliest elkevorm van controle. Wanneer je samen door een nauw checkpoint moet, isdat uiterst vervelend. Ook het platformen, voor wat er nog in zit,werkt niet ideaal. Het spel is erg inconsistent in de richeltjes waarje aan mag hangen en soms is het mogelijk op manieren die 'niet zobedoeld zijn' toch ergens te komen, wat vaak bijzonder slordig oogt.Als je foutjes zoekt, dan zul je ze vinden. Maar des te vaker toontBanjo Kazooie zich bijzonder sympathiek, vrolijk en humoristisch. Hetis een onderhoudende game voor mensen die een mooie, kleurrijke wereldwillen verkennen en daarbij niet te hoge eisen stellen aan dedaadwerkelijke spelmechanieken.