Het valt te beargumenteren dat een aantal games van Ubisoft steeds meer op elkaar beginnen te lijken. Niet alleen omdat bijna elke grote titel van de Franse uitgever zich afspeelt in een open spelwereld, maar ook omdat voor elementen leentjebuur gespeeld wordt bij andere succesvolle games uit hetzelfde nest. Wie genoeg uren in Far Cry 3 heeft geïnvesteerd, zal tijdens het spelen van A a in's Creed IV: Black Flag af en toe een déjà vu-moment ervaren. Strategische punten in een tropisch eilandgebied veroveren om nieuwe activiteiten te ontdekken, bijvoorbeeld. Of knokken met roofvi en. En niet te vergeten: piraten!
Nederlandse slavenhandelaar
De allereerste A a in's Creed moest bij het debuut in 2007 een revolutionaire actiegame worden met de nadruk op aanwezige platform- en sluipelementen, maar wist niet gelijk iedereen overtuigen. Gelukkig werd de uitwerking van het concept met een viertal opvolgers steeds verder verfijnd. De editie van vorig jaar, A a in's Creed III, deed een dappere poging de formule daadwerkelijk te vernieuwen met een verder uitgebouwd verhaal in een achttiende-eeuws Amerika, dieper uitgewerkte natuurgebieden en momenten waarop je met een fraai zeilschip het ruime sop verkoos. Niet iedereen was even gecharmeerd van de nieuwe aanpak, maar laatstgenoemde feature bleek wel een schot in de roos.
A a in's Creed IV: Black Flag borduurt in de eerste plaats voort op het vaarelement uit zijn voorganger. Sterker nog, in de huid van piraat Edward Kenway (voor wie het nu nóg niet weet: de grootvader van A a in's Creed III-protagonist Connor) waan je jezelf al snel de schrik van de zeven zeeën – pardon, het Caribische gebied. Mede dankzij Hollywood en ‘het internet’ is de piratensetting de laatste jaren verworden tot één van de meest clichématige die je kunt bedenken, maar desondanks kun je hier rekenen op een verfri end en meeslepend avontuur, waarin het eens een keer niet draait om schouderpapegaaien, enorme octopu en of Johnny Depp.
Bovendien is er echt een spannend verhaal te beleven, dat een semirealistisch beeld geeft van het leven op zee in West-Indië anno 1716 – mede dankzij de voor de franchise bekende, uitgebreide beschrijvingen van locaties, personen en gebeurteni en. Het feit dat de enige in de game aanwezige “yarrr” op spottende wijze wordt uitgesproken door een personage in het heden, is sprekend voor de manier waarop de game het piratenthema bijna net zo serieus presenteert als Red Dead Redemption het wilde westen portreteerde. (Saillant actueel detail: Laurens Prins, de meest prominent in het spel aanwezige Nederlander, is een inhalige bejaarde slavenhandelaar die zijn medemens graag wijst op de inferioriteit van zijn negroïde slaven.)
Opspringende zeedieren
Waar zelf varen in A a in's Creed III eigenlijk alleen mogelijk was op gezette momenten, kun je ditmaal zelf bepalen wanneer je achter het roer stapt. De besturing van je schip (de Jackdaw) komt grotendeels overeen met die in deel drie, al zijn er meer mogelijkheden om vijandelijke boten en forten te bestoken – iets dat je met grote regelmaat zult doen, vaak om vracht en geld buit te maken of belagers af te weren. Naast het gebruik van kanonnen en explosieve tonnen kan een fort of ander schip bij genoeg aangebrachte schade geënterd worden, waarna je de overgebleven bemanning eigenhandig aan je zwaard mag rijgen. Verder is het virtuele Caribische gebied al snel vrij te verkennen en op elk moment kan Edward het schip verlaten om op land verder te gaan. Alleen bij prominente locaties komt hier een laadscherm bij kijken, maar het overgrote deel van de eilanden maakt onderdeel van één grote, naadloze spelwereld, compleet met tegen elkaar strijdende schepen, uit het water opspringende zeedieren en dynamische weersomstandigheden – inclusief tornado's!
Hoewel het vaargedeelte het waarschijnlijk ook uitstekend was geweest als opzichzelfstaand spel, is dit in de kern nog altijd een A a in's Creed-game. Iets meer dan de helft van de tijd bestuur je Edward als sluipmoordenaar met gevorderde klimvaardigheid in stedelijke en landelijke omgevingen. Meestal in open omgevingen, soms in een achtervolging of tijdens een stiekeme infiltratie van een vijandige locatie. Zijn vaardigheden en wapenarsenaal komen globaal overeen met die van z'n voorgangers, evenals zijn soorten doelstellingen (volg iemand, luister dit gesprek af, vermoord een ander en zorg dat je niet gezien wordt). Het lijkt er ook sterk op dat Ubisoft weinig moeite heeft genomen om aan deze onderdelen te sleutelen.
Op zich is dat prima, ware het niet dat uit eerdere delen herkenbare frustraties ook in Black Flag de kop opsteken: van tijd tot tijd zul je vloeken omdat Edward tijdens een klauterpartij net niet de juiste steen of boomtak vastpakt – net als Altaïr, Ezio en Connor voor hem. Ook de kunstmatige intelligentie laat nog wel eens te wensen over: opgemerkt worden door een sprintje over vijandig terrein is volkomen logisch, het feit dat vijanden dit na vijf seconden alweer vergeten kunnen zijn, totaal niet. Knokken met tegenstanders geschiedt grotendeels op dezelfde manier als voorheen (met een sterke nadruk op counters), al is het ditmaal gelukkig ook mogelijk om met een druk op de knop zelf vuurwapens te richten, waardoor ze gelijk een stuk nuttiger zijn.
Meer geld verdienen
Vergelijkbaar met eerdere A a in's Creeds maakt het doorlopen van het verhaal slechts een deel uit van Black Flag. Hoewel je al bovengemiddeld lang bezig kunt zijn met hoofdavontuur en enkele vertakkingen daarvan, kun je ook zeeën (ha!) van tijd besteden aan tal van nevenactiviteiten – te land, ter zee of allebei. Zo zijn er zeemansliederen en andere objecten te verzamelen, aparte huurmoordopdrachten om uit te voeren, schier ontelbaar veel schatkisten en -kaarten te vinden (al dan niet onderwater!) en kunnen loodsen en grotten geplunderd worden. Het jagen op land keert terug uit A a in's Creed III, terwijl je nu ook op het water verschillende soorten haaien en walvi en kunt belagen met harpoenen. En dat alles met maar één doel: meer geld, grondstoffen en ontwerpen voor upgrades bemachtigen.
Het verbeteren van de wapenrusting en garderobe van Edward, zijn schip de Jackdaw of je thuisbasis wordt namelijk al snel prioriteit, om een betere kans te maken in de moeilijkere gevechten van het spel. Vooral voor zeeslagen ontkom je er niet aan met enige regelmaat meer pantser en bewapening aan te schaffen om de oorlog chepen van later in het spel de baas te kunnen zijn. Mocht je bepaalde grondstoffen niet zelf kunnen bemachtigen, dan zijn ze door middel van Edwards vloot ook via ruilhandel te verkrijgen. Zeer aangenaam is dat deze feature via de gratis verkrijgbare Companion App voor tablets te benutten is – evenals de wereldkaart, de documentendatabase en enkele andere opties. Dit is zowel leuk voor een tweede speler op de bank als voor eigen gebruik buiten het spelen van de reguliere game.
OCD-updatesysteem
Omdat er zo ontzettend veel te doen en te verzamelen is, zou je zomaar iets over het hoofd kunnen zien. Jammer genoeg lijkt het spel daar zo bang voor, dat je bij vrijwel elke activiteit door een OCD-updatesysteem aan de hand genomen worden. Kistje gevonden? Dat is je derde van alle twintig. Hamerhaai vangen? Dat kan precies hier, hier en hier. Ook in mi ies heeft de game soms teveel de neiging je te sturen, waardoor de gevorderde gamer zich soms moeilijk serieus genomen kan voelen. Daarnaast lijkt het narratieve aspect van Black Flag niet helemaal verzorgd, bijvoorbeeld wanneer Edward in tu enfilmpjes wordt aangesproken op kleding die hij op dat moment niet draagt, of het spel plotseling wi elt van nacht naar dag.
Daartegenover staat dat de secties in het heden (buiten de computersimulatie Animus, waardoor je de avonturen van Edward eigenlijk beleeft) best geinig zijn: als anonieme medewerker van het dubieuze bedrijf Abstergo poog je stap voor stap de 'waarheid' te achterhalen in een prachtig ontworpen maar levensloos aandoend kantoor. Telkens verlang je terug te keren naar het historische Caribische gebied, dat bruist van de sfeer en sensatie.
Je zou je kunnen storen aan het feit dat A a in's Creed IV: Black Flag veel elementen leent van Far Cry 3 en zijn voorgangers, maar omdat ze eigenlijk alleen maar zorgen voor een rijke, gevarieerde en alom aangename ervaring, is dat nauwelijks een minpunt te noemen. Bovendien kent Black Flag zijn eigen sensationele hoogtepunten: bijvoorbeeld wanneer je vanaf de top van een palmboom een half dozijn computergestuurde slagschepen wrakhout van elkaar ziet maken terwijl er in de achtergrond een orkaan opsteekt – om vervolgens zelf naar je schip te rennen, de verzwakten af te maken en hun lading te plunderen. Ja, we waren er eigenlijk wel weer eens aan toe om zo uitgebreid piraatje te spelen.
Gespeeld op Xbox 360. Deze recensie is gebaseerd op de singleplayerstand van Black Flag. In een later artikel wordt gekeken naar de multiplayerstand.