XCOM is een gameserie die al vrij lang meegaat. Het origineel, UFO: Enemy Unknown, werd in 1994 uitgebracht en sindsdien is er een aantal vervolgdelen gemaakt. Deze werden vrijwel allemaal goed ontvangen. Het origineel staat niet bekend om zijn briljante verhaallijn - buitenaardse wezens komen de aarde veroveren en de elite legereenheid XCOM moet dit voorkomen - maar des te meer om de diepgaande en extreem pittige turn-based gameplay.

Het laatste deel dateert van voor de millenniumwi eling en inmiddels is de licentie in handen van uitgever 2K Games. Dit bedrijf kondigde eerder een schietspel in het universum van XCOM aan, maar liet lange tijd niets los over een vervolg op het strategiespel. Begin dit jaar werd uiteindelijk toch bekendgemaakt dat UFO: Enemy Unknown een remake krijgt. Hoewel we zelf nog niet mochten spelen, heeft ontwikkelaar Firaxis ons rondgeleid door een van de eerste mi ies in de game.

Modern maar vanouds

Wat het eerste opvalt is dat de tweedimensionale levels volledig zijn vervangen door een 3D-wereld. XCOM: Enemy Unknown heeft bovendien een wat meer volwa en uitstraling gekregen met vrij donkere omgevingen en realistische ontwerpen. De kleurrijke, getekende levels uit het origineel, met de haast koddige soldaten en aliens, zijn niet aanwezig waardoor het mi chien niet meteen doet denken aan een XCOM-spel. Ook de uitgebreide interface, met tientallen knopjes, zijn verleden tijd en is vervangen door een vrij minimalistische en moderne variant. Het is mi chien niet iets wat de fans van vroeger zullen waarderen, maar het zorgt er wel voor dat het spel goed aansluit bij de stijl van hedendaagse games.

Hoewel het spel er visueel anders uitziet, is het turn-based strategiesysteem wel direct herkenbaar. Je bekijkt de levels van bovenaf en hebt de controle over een kleine groep soldaten. In de demo waren dit er vier, maar uiteindelijk heb je de beschikking over meereenheden. De soldaten worden op een bepaald punt in het level gedropt en vervolgens moet je hen een voor een naar zelfgekozen strategische punten wijzen en een actie laten uitvoeren. Na elke beurt doet de vijand hetzelfde, zodat een ingewikkeld schaakspel ontstaat. Alleen met de juiste strategische keuzes en een goed gebalanceerd team win je mi ies.

Kla es

Er zijn vier soorten soldaten: één voor aanvallen van dichtbij, een sluipschutter voor veraf, een Rambo met zwaar geschut en ten slotte een ondersteunende soldaat. Mogelijk zijn er bij de lancering van het spel meer kla es aanwezig, maar daar is nu nog niets over bekend. Wel werd getoond dat soldaten nieuwe uitrustingen krijgen en levelen.

In de mi ie die wij zagen werden alle vier de kla es gebruikt. De sluipschutter schoot vanaf daken op vijanden. De Rambo werd ingezet om bepantserde aliens neer te krijgen en de twee andere kla es moesten de vijand onderdrukken. Je kunt schuilen achter alles wat los en vast zit en moet verschillende type vijanden op specifieke manieren benaderen. Zo zijn sommige aliens in groepsverband heel sterk en moet je zorgen dat ze niet bij elkaar in de buurt komen. Andere vijanden waren van dichtbij dodelijk en moesten van afstand al verzwakt worden. Firaxis belooft alle vijanden uit het origineel en een aantal nieuwe aliens.

De gevechten in het origineel waren vrij statisch en onduidelijk. Firaxis heeft dit veranderd en voor een meer filmische insteek gekozen. Zodra een soldaat een actie verricht, wordt er ingezoomd en krijg je een tof filmpje te zien in een zwaar overdreven stijl. Ook hier zie je weer de moderne aanpak die verder geen afbreuk doet aan de diepgaande gameplay. We vragen ons wel af hoe lang dergelijke filmische aspecten leuk blijven en in hoeverre het de vaart uit het spel haalt.

Destructie en dynamische mi ies

XCOM gaat nog iets verder dan alleen schieten en schuilen. Door omgevingen die je kapot maakt en zogenoemde dynamische mi ies ontstaat meer diepgang op het tactische niveau. . De destructie in levels is wel duidelijk. Kapotgeschoten muren en omgevallen bomen bieden minder bescherming dan voorwerpen die nog wel overeind staan. Daar moet je rekening mee houden en je voordeel uit halen wanneer het mogelijk is.

De dynamische mi ies zijn iets waziger. Zo zijn de levels wel allemaal van tevoren ontworpen, maar is de volgorde van mi ies willekeurig en staat niet vast welke levels je vrijspeelt. In twee speelse ies kom je volgens de ontwikkelaars niet meerdere keren hetzelfde level tegen.

Hierdoor is de voorbereiding van een mi ie moeilijker, maar het houdt je tegelijkertijd scherp en het spel fris. Je weet nooit precies in welke situatie je soldaten belanden en het zal niet altijd even goed aflopen. XCOM is bekend om zijn onvergeeflijke gameplay en bestraft slecht spelen zoals alleen een retrogame dat doet.

Onverbiddelijk

Soldaten gaan in XCOM bijvoorbeeld permanent dood. Dat betekent dat ze de volgende mi ie niet meer bruikbaar zijn en nooit meer terugkeren. Omdat je de soldaten levelt, een bepaalde uitrusting geeft en waarde aan hen zult hechten is dit een onderdeel van het spel wat een intensere ervaring oplevert en tevens nostalgie oproept.

Basis en upgraden

Je zult moeten anticiperen en dat doe je meestal van tevoren in de basis. Na elke geslaagde mi ie komt je team terug naar deze nederzetting, die nog het meest lijkt op de binnenkant van een enorme bijenkorf. Hier verbeter je wapens, uitrustingen, verzorg je gewonden en krijg je nieuwe mi ies. Ook leer je steeds meer over de alieninvasie en hoe je bepaalde vijanden verslaat. Via eenvoudige menuutjes kun je selecties maken en je basis uitbreiden of acties uitvoeren.

Het upgraden van je uitrusting is een e entieel onderdeel van het spel en nodig voor latere mi ies. Je betaalt de experimenten met een maandinkomen dat afhankelijk is van het succes tijdens mi ies. Ook wapens van aliens worden gebruikt voor nieuwe uitrustingen. Het goed of slecht spelen heeft hier dus ook weer zijn doorwerking en bepaalt indirect het succes van latere mi ies.

Aanpa ingen voor meer toegankelijkheid

Het lijkt er dus op dat XCOM: Enemy Unknown trouw aan het extreem pittige en diepgaande origineel blijft, maar tegelijkertijd ook intere ant wil zijn voor een minder hardcore publiek. Dat probeert ontwikkelaar Firaxis vooral met een moderne vormgeving, maar ook met subtiele aanpa ingen. Zo is het niet meer mogelijk om soldaten onbeperkt in een bepaald tijdbestek te verplaatsen, maar heb je maximaal twee acties. Dat maakt het schaakspel wat beperkter, maar tegelijkertijd overzichtelijker. Tijdens de presentatie werd duidelijk dat de ontwikkelaar zich in principe richt op de oudere spelers die het origineel nog hebben gespeeld, maar ze begrijpen ook dat deze groep mi chien niet heel groot is.

XCOM is een strategiespel dat valt of staat met gebalanceerde gameplay en genoeg variatie in zowel de mi ies als de vijanden. Over de balans kunnen we op het moment nog te weinig zeggen, maar de ontwikkelaar moet zichzelf behoeden voor een te hippe stijl. Dit zou uiteindelijk ten koste kunnen gaan van de diepgang. Met de variatie komt het waarschijnlijk wel goed. Naast de gewone mi ies werd ook gehint naar ruimtemi ies waarbij je met je ruimteschip in gevecht gaat met ufo’s. Over de multiplayer was men nog angstvallig stil, maar wij verwachten zowel een co-op als versusmode.