Het verhaal van de strategiegame draait om de geheime paramilitaire organisatie Xcom. Als leidinggevende is het aan jou om de verdediging te leiden tegen een globale alien-invasie. Wat direct opvalt is de cartoony stijl van de graphics. Het zet een duidelijke sfeer neer die soms wat koddig doet denken aan personages uit De Sims 2 en een andere keer weer het best te vergelijken is met de personages uit Team Fortre 2. Producent Pete Murray zelf refereerde naar de actiefiguren van G.I. Joe, een vergelijking die niet geheel onterecht is. De opgepompte soldaten met enorme geweren doen erg denken aan actiefiguren.
De originaliteitsprijs wint Xcom zeker niet met deze personages. Ze spelen (bewust) erg in op de clichés betreffende stoere paramilitairen en hoe zij aankijken tegen buitenaards uitschot. Het spel speelt met zijn eigen identiteit, maakt een grote knipoog naar het verleden en weet zo een welkome sfeer te creëren, die je zin geeft om met het spel te beginnen.
Deze sfeer betekent niet dat het spel een lieflijk geheel is. Xcom: Enemy Unknown kan emotioneel zijn. Het gebrek aan echt sterke complexe personages wordt namelijk goed gemaakt door de personalisering van de squad-leden. Je geeft iedere soldaat z’n eigen naam en outfit en samen werk je de meest dodelijke mi ies af. Niets bijzonders zou je mi chien zeggen. Maar als de soldaat genoemd naar je beste vriend na vijf keer jouw steun en toeverlaat te zijn geweest in de zesde mi ie het loodje legt, dan hoef je niet te verwachten dat hij in mi ie zeven weer voor je klaarstaat. Dood is dood.
Schaken tegen aliens
Tijdens jouw beurt kun je jouw teamleden telkens twee acties laten uitvoeren. Bijvoorbeeld een stukje lopen en schieten of een stukje lopen en dekking zoeken. Ook is het mogelijk een uitgebreidere actie uitvoeren die als één actie telt. Het gebruiken van een raketlanceerder of een sprintje over een langere afstand zijn daar voorbeelden van. Nadat je al je teamleden een actie hebt laten uitvoeren, is het de beurt aan de tegenstander, mits deze onthuld is uit de ‘fog of war’.
Dit geheel lijkt mi chien wat statisch, maar niets is minder waar. Firaxis heeft jarenlange ervaring met turn-based strategie en dat blijkt. De tegenstanders bewegen slim, waardoor elke ronde een enorm dynamisch schaakspel is. De toevoeging van mini-cinematics bij het verplaatsen van een personage zorgen er daarnaast voor dat je in de actie gezogen wordt. Xcom combineert hierdoor de solide strategie-aspecten van een spel als Civilization met strakke alien-actie.
In de mi ies die ons werden voorgeschoteld moesten we enkele aliens uit de weg ruimen, een vip vinden en vervolgens de vip escorteren naar het begin van het level. Het spel belooft meerdere soorten mi ies te brengen, die elk erg herspeelbaar moeten zijn. De kunstmatige intelligentie past zich constant aan de speler aan en maakt keuzes op basis van jouw keuzes. Daarnaast moet de speler ook constant kiezen welke mi ies hij aangaat. Een mi ie in China kan bijvoorbeeld een mi ie in de Verenigde Staten uitsluiten. Hierdoor is het volgens producent Murray mogelijk om het spel tweemaal te spelen en op een aantal sleutelmi ies na, nooit dezelfde mi ies te spelen.
Een stukje management
Nadat je in een level succesvol de opdrachten hebt voltooid, ga je terug naar de basis. Op dat moment komt het strategie-aspect wederom naar voren. Als leidinggevende moet je keuzes maken betreft de technieken die onderzocht moeten worden, de gebouwen die je wel of niet gebouwd wil zien worden en het al dan niet promoveren van soldaten. Bij het promoveren moet de speler ook keuzes maken welke vaardigheden door te ontwikkelen en welke niet. Dit zijn besli ingen die van levensbelang zijn en duidelijk van invloed zijn op de manier waarop je de gevechten aangaat.
Het intere ante van Xcom is de eerdergenoemde sterfelijkheid van de personages. Behalve dat het een emotionele aanslag is om je soldaten dood te zien gaan, is het tegelijkertijd ook een aanslag op je strategie in het geheel. Als je jezelf volledig focuste op het trainen van twee soldaten om ze in topconditie te krijgen en ze vervolgens na enkele mi tappen het loodje leggen, dan kun je gerust spreken van een lastige situatie. Het uitgekiend balanceren van een team waarin soldaten van verschillende kla en, allemaal een vergelijkbare rang hebben is dus erg van belang.
Wat na een eerste speelse ie vooral opvalt, is dat Xcom goed in elkaar zit. De besturing met een controller werkt verra end goed, de spelelementen sluiten goed op elkaar aan en de algehele feel klopt. Bovenal, het spel is gewoon leuk om te spelen. Volgens producent Pete Murray heeft het spel ongeveer dezelfde speelduur als het origineel en mikt het team nu op een ervaring van zo’n 20 uur. Hoewel we deze keer alleen het begin van het spel konden spelen en hier en daar nog wat bugs opspeelden, zijn de voortekenen goed. Xcom: Enemy Unknown lijkt zijn naam eer aan te gaan doen.