M.2: wat is het en wat heb je eraan?

Bekijk hier de beste SSD's voor de PlayStation 5. 

De termen M.2 en NVMe (Non-Volatile Memory Express) worden veel door elkaar heen gebruikt, wat tot nogal wat verwarring leidt bij consumenten. Deze twee zaken staan namelijk los van elkaar: een M.2-SSD kan ook het oudere SATA-protocol gebruiken, terwijl een NVMe-SSD een andere fysieke standaard kan gebruiken dan M.2. Daarom leggen we eerst uit wat we verstaan onder M.2 in de context van SSD’s.

Wat is M.2?

Kort gezegd: M.2 is een fysieke standaard die de vorm en aansluiting van M.2-insteekkaarten, zoals SSD’s, bepaalt. SSD’s die voldoen aan de M.2-standaard kunnen de NVMe- en SATA-protocollen gebruiken. SATA is de oudere en langzamere van de twee, terwijl NVMe nieuwe en sneller is.

Het lange verhaal is zoals altijd iets gecompliceerder: M.2 is een standaard voor insteekkaarten zoals wifi-adapters, SSD’s en BlueTooth-ontvangers. Het is de opvolger van de mini-SATA-standaard (mSATA), die nagenoeg exclusief werd gebruikt voor laptops en andere apparaten waar de ruimte beperkt is. M.2 vindt daarentegen gretig aftrek bij zowel laptops als desktops vanwege zijn veelzijdigere standaard die hogere overdrachtssnelheden ondersteunt dan mSATA.

De meeste consumenten zullen M.2 alleen kennen van SSD’s, omdat wifi-adapters en andere M.2-kaarten vaak geïntegreerd in een laptop worden verkocht zonder dat de koper daar erg in heeft. De ene M.2-SSD is echter de andere niet, omdat de standaard toestaat dat SSD’s zowel op de oudere SATA-interface kunnen draaien als de veel nieuwere en snellere NVMe-interface.

SATA is een oudere interface die stamt uit de tijd dat harde schijven de enige vorm van vaste opslag waren voor desktops. Het is daarom, ondanks meerdere upgrades over de jaren, niet bijzonder geschikt voor het vele malen snellere flashgeheugen dat in SSD’s zit. De eerste versie van de NVMe-standaard komt uit 2013 en is ontworpen om zo goed mogelijk gebruik te maken van de voordelen van flashgeheugen.

De theoretische maximumsnelheid van NVMe is daarom 3,94 GB/s, terwijl die van SATA3 (de laatste SATA-standaard) blijft steken op 600MB/s. In de praktijk zijn NVMe-schijven vaak beperkt tot iets meer dan 3 GB/s, afhankelijk van het model en de toepassing. De meest recente iteratie van Samsungs V-NAND haalt met de 970 Evo Plus bijvoorbeeld een sequentiële leessnelheid van 3500 MB/s, pakweg zes keer meer dan zelfs de snelste SATA-SSD’s.

De M.2-standaard biedt vanwege zijn ondersteuning voor NVMe met name voordelen voor SSD’s en niet zozeer wifi-adapters of andere insteekkaarten. In de rest van het artikel zullen we het dan ook alleen hebben over de voordelen van M.2 voor SSD’s en dan met name de NVMe-varianten.

Waarom zou je het willen?

Of je nu een SATA- of NVMe-M.2-SSD te pakken hebt, er zijn een paar voordelen die voor beide interfaces gelden. Een daarvan is de makkelijke installatie ten opzichte van 2,5”-SSD’s: je hoeft geen enkele kabel te leggen van het moederbord of de voeding naar de SSD. Dat is voor grotere kasten en meer ervaren pc-bouwers wellicht geen overweging, maar voor kleinere chassis waar minder ruimte is voor kabels is de makkelijke installatie absoluut een zegen.

Het vermogen van M.2-SSD’s om via de NVMe-interface overdrachtssnelheden te halen van 3 GB/s is voor de meeste kopers de belangrijkste overweging. De voordelen van hogere snelheden laten zich raden: het besturingssysteem start sneller op, games hoeven minder lang te laden en applicaties laden sneller in. Bovendien zorgt de kortere vertraging bij het benaderen van bestanden voor een veel snellere en soepelere ervaring – al helemaal vergeleken met harde schijven. Met name spelers van openwereldgames kunnen veel voordeel ondervinden van een M.2 NVMe-SSD, omdat dit soort games vaak dynamisch textures, geluiden en modellen moeten inladen van nieuwe delen van de spelwereld. Tot slot is de betrouwbaarheid van M.2-SSD’s een uitstekende reden om een upgrade te overwegen. Zo krijg je bij de meeste Samsung M.2-SSD’s vijf jaar garantie. In alle waarschijnlijkheid gaan die schijven veel langer mee dan die vijf jaar. De 970 Pro-schijven zijn bijvoorbeeld gewaardeerd voor bijna 1200 keer hun capaciteit in weggeschreven bytes. Zo is de 512GB-uitvoering goed voor 600 weggeschreven terabytes. Zelfs als je elke dag vier games installeert van 50GB zou deze SSD makkelijk acht jaar mee moeten gaan.

De excellente betrouwbaarheid van M.2-SSD’s betekent daarom ook dat je zelden een schijf hoeft te vernieuwen. Dat is natuurlijk fijn voor je portemonnee, maar het gunt je ook de zekerheid dat je data in ieder geval vijf jaar veilig is.

M.2-SSD's voor PS5

De PlayStation 5-opslag is uit te breiden met behulp van een NVMe-ssd, soms ook een M.2-ssd genoemd, in verwijzing naar de aansluiting. Deze kant-en-klare schijfjes zagen we eerder al in onder meer desktops en laptops, maar ook de PS5 heeft een uitsparing op het moederbord voor precies hetzelfde type opslagchip.

M.2-schijven komen in een aantal verschillende afmetingen, waarvan de PlayStation 5 het gros ondersteunt. De meest voorkomende M.2-vorm is die van de 2280-grootte: 22 millimeter breed en 80 millimeter in lengte. Momenteel loont het zelden om specifiek een andere vorm op te zoeken, maar de PS5 blijft desalniettemin compatibel met veel alternatieve lengtes: ook 2230, 2242, 2260 en 22110 zijn veilig in de console te schroeven. In hoogte mag de ssd maximaal 11,25 millimeter meten; grote heatsinks dienen dus vermeden te worden.

Tevens relevant is Sony’s minimale vereiste wat betreft snelheid: de ssd dient op minimaal 5.500 MB/s sequentieel te lezen. Iets lager kán, maar dat gaat mogelijk wel ten koste van stabiliteit in zwaardere games. Wel dient de schijf compatibel te zijn met minimaal PCIe 4.0 (ook wel PCIe Gen 4); doorgaans zijn dat vrijwel alle NVMe-schijven met leessnelheden boven de 3.500 MB/s.

De schrijfsnelheid, die meestal net wat lager ligt dan de leessnelheid, doet er in veel gevallen minder toe. Games hebben vooral baat bij het sneller inladen van data. Sneller data weg kunnen zetten leidt hoogstens tot ietwat vlottere saves of updates.