Koopgids: De beste videokaarten van het moment

De informatie in de koopgids van vorig jaar is nog steeds relevant, dus vandaag kijken we naar ray tracing, overklokken en de puinhoop bij de modelnummers.

Real-time ray tracing

De grootste grafische hype van 2018 was ongetwijfeld ray tracing. Nvidia’s nieuwe RTX-serie van videokaarten beschikt namelijk over speciale RT-cores die het mogelijk maken om verlichting en reflecties vele malen realistischer te laten ogen dan wat mogelijk was met traditionele technieken.

Normaal gesproken wordt de verlichting van een ruimte in een spel gebaseerd op vele fantoomlampen en grove schattingen van het effect daarvan op de muren en objecten. Bij ray tracing is dat anders. Van een aantal echte lichtbronnen (zoals de zon, een lamp of een vuurtje) wordt berekend hoe de lichtstralen geabsorbeerd of gereflecteerd worden door de verschillende texturen om zo een realistische simulatie te maken van de werkelijkheid. Die techniek wordt al een lange tijd toegepast in films en realistische renders van objecten, maar dat kostte tot voor kort nog zoveel rekenkracht, dat een enkel plaatje soms meer dan een uur op zich laat wachten. Voor een productafbeelding is dat geen ramp, maar niemand zit natuurlijk te wachten op een game die draait op één frame per uur.

Nvidia’s ray tracing techniek (RTX) werkt iets anders en geeft niet het fotorealistische effect van ray tracing zoals gebruikt in films, maar is een uitstekende benadering die veel sneller is. In plaats van het volgen van alle stralen van een lichtbron naar een eventuele camera, volgt RTX de stralen van de camera naar de lichtbronnen. Om de prestaties hoog te houden, is er een maximaal aantal reflecties dat een lichtstraal mag maken en is er tevens een maximaal aantal lichtstralen dat gevolgd wordt. Hierdoor zijn traditionele rendertechnieken nog steeds nodig om het plaatje af te maken, maar zijn games als Battlefield 5 en Metro Exodus wel speelbaar met 60 fps.

Daarmee belanden we ook gelijk bij het grootste probleem van RTX: veel meer grote titels met RTX-ondersteuning zijn er niet. De technologie vereist een hoop ruimte op de grafische chip en is daardoor erg duur, maar zonder uitgebreide ondersteuning in games is het niet snel de meerprijs waard.

Overklokken

Videokaarten krijgen in de fabriek een bepaalde klokfrequentie mee waarvan de fabrikant zeker weet dat alle chips er stabiel mee zullen draaien. Omdat de fabrikant hierbij uitgaat van de stabiliteit van de zwakste chip, betekent dit dat alle andere chips eigenlijk nog een tikje sneller kunnen draaien. Programma’s als MSI Afterburner en EVGA Precision maken het mogelijk om de frequentie van jouw videokaart op te voeren, iets dat in de hardware-community ‘overklokken’ genoemd wordt. Door te spelen met het voltage en maximale vermogen kan een videokaart tot wel 50 procent sneller worden gemaakt, maar in de meeste gevallen mag je al heel blij zijn met 15 procent meer fps.

Een kleine kanttekening is hier wel op zijn plaats, want overklokken is niet zonder risico. Hogere voltages en snellere frequenties zorgen voor een hoger verbruik en daardoor hogere temperaturen. Dit kan de levensduur van de chip verlagen en in extreme gevallen kan de chip zelfs helemaal worden vernield. Nvidia blokkeert daarom het aanpassen van het voltage bij de laatste generaties, maar dat gaat ook ten kosten van eventuele overklokmogelijkheden. AMD is wat flexibeler en geeft je meer vrijheid, maar dus niet zonder risico.

Mocht je geïnteresseerd zijn in het overklokken van je videokaart, zoek dan op het internet naar tutorials voor jouw merk (AMD of Nvidia) en generatie. Vragen mogen natuurlijk ook in de comments. Tot slot zijn er handige beginnersguides op Gamer.nl te vinden voor het overklokken van een processor en de GPU.

Verschillende modellen

Vroeger was het uitzoeken van een videokaart een eitje. Je koos je merk en kocht het hoogste modelnummer van de nieuwste generatie die je kon betalen. De Nvidia GeForce GTX 690 was dus de snelste kaart uit de GTX 600-generatie en de AMD Radeon HD 7990 was de snelste kaart uit de HD 7000-generatie. Tegenwoordig lijken AMD en Nvidia echter af te willen van deze simpele modelnummers en moet je goed opletten voor je geld uit geeft aan een nieuwe videokaart.

We beginnen bij Nvidia. De RTX 2000-serie is de reeks videokaarten met speciale cores voor ray tracing en is de opvolger van de GTX 1000-serie. De RTX 2060 is de langzaamste uit de serie en de RTX 2080 Ti de snelste. In februari heeft Nvidia ook de goedkopere GTX 1600-serie geïntroduceerd. Deze reeks videokaarten beschikt niet over ray tracing-technologie en bestaat op moment van schrijven uit de GTX 1660 en GTX 1660 Ti.

De afgelopen jaren bracht Nvidia ook een paradepaardje uit onder de naam GTX Titan, maar door de komst van de RTX-serie is het nog onduidelijk of dat dit jaar weer het geval is.

Bij AMD ligt het tegenwoordig allemaal nog iets lastiger. In eerste instantie lijkt er alleen een AMD Radeon RX-serie te zijn, maar binnen die serie worden er twee verschillende standaarden gehanteerd. De reguliere RX-serie is nu bij de 500-generatie, met de RX 590 als snelste videokaart. Daarboven staat echter de RX Vega-serie, met de Vega 56 en Vega 64. Sinds kort heeft AMD daar nog een videokaart aan toegevoegd zonder de ‘Vega’-prefix: de AMD Radeon VII. De VII valt officieel onder de Vega-serie, maar dat is in de naam niet direct duidelijk. De Radeon VII is de snelste AMD-videokaart van het moment en kan vergeleken worden met de Titans van Nvidia.

Het verhaal van AMD is daarmee nog niet helemaal af. De RX 500-serie is namelijk niet echt nieuw en bestaat uit rebrands van de vorige generaties, die ook weer uit rebrands bestaan. Daarnaast zijn niet alle videokaarten met hetzelfde typenummer ook daadwerkelijk hetzelfde. Zo zijn er maar liefst vier verschillende RX 560-modellen met verschillende hoeveelheden geheugenchips en/of rekenkernen. De ene RX 560 kan daardoor tot 50 procent sneller zijn dan de ander. Let dus goed op de specificaties voor je overgaat tot een aankoop.

Koopadvies maart 2019

Kijken we naar de prijzen van videokaarten, dan is het een stuk beter vertoeven dan een jaar geleden. De prijs wordt niet meer opgedreven door cryptocurrency-mijners en de kosten van geheugenchips zijn hard gedaald. Dat wil helaas niet zeggen dat videokaarten nu goedkoop zijn. Hoewel de nieuwe generaties voor meer fps per euro zorgen, is het verschil nog niet zo groot als men had gehoopt. De prijzen van de topmodellen zijn zelfs flink gestegen: een Nvidia GeForce RTX 2080 Ti kan 1100 tot 1500 euro kosten!

Net als vorig jaar kijken we alleen naar videokaarten die in Nederland op voorraad zijn. Met name de AMD Radeon VII is extreem beperkt op voorraad. Vraag daarom eerst aan de (web)winkel of ze daadwerkelijk een exemplaar in het magazijn hebben liggen.

Budget: 150 euro

In dit segment is er behoorlijk wat veranderd door de gigantische prijsdalingen bij AMD. De Radeon RX 570 kostte een jaar geleden nog een dikke 400 euro, maar is nu met een beetje zoeken al te vinden voor 140 euro. De duurdere Nvidia GTX 1050 (Ti) is daardoor niet meer aan te bevelen en het is wachten tot Nvidia met een nieuwe budgettopper komt. Een AMD Radeon RX 570 doet het geweldig op 1080p-resoluties, maar ook 1440p is absoluut geen probleem. Voor monitoren met hoge refresh rates en resoluties, zoals 144Hz op 1440p, is de RX 570 voor de nieuwste games niet altijd voldoende.

XFX RX 570 RS XXX Edition 8GB

Opvallend genoeg vinden we tussen alle RX 570’s met 4GB GDDR5 ook een variant met 8GB GDDR5 voor nog geen 140 euro. Dit model van XFX zet de ventilatoren stil als de chip weinig te doen heeft, heeft een uitstekende koeler en heeft ook nog eens twee BIOS-chips voor de fanatieke overklokkers. Het is een heus pareltje voor een extreem lage prijs.

Budget: 300 euro

Met dit budget heb je nog niet genoeg voor een kaart met ray tracing-technologie, maar wel voor de hagelnieuwe Nvidia GeForce GTX 1660 Ti. De chip is een uitstekende keuze voor hoge refresh rates bij 1440p-resoluties, maar ook voldoende voor 4K als je genoegen neemt met wat lagere instellingen in de nieuwste games.

MSI GTX 1660 Ti Ventus XS 6G OC

Zoals je mag verwachten van een moderne videokaart heeft ook de MSI Ventus een zero noise-functie waarbij de ventilatoren helemaal stil gaan staan als de chip niks te doen heeft. De videokaart is zelf wel behoorlijk groot, waardoor je even op moet letten of hij wel in je behuizing past. Vooral de hoogte kan nog wel eens voor problemen zorgen.

Budget: 800 euro

Ook met dit budget is de keuze weer redelijk vanzelfsprekend. De Nvidia RTX 2080 doet het qua prestaties net iets beter dan de AMD Radeon VII en biedt daarnaast features zoals real-time ray tracing. Ook loopt Nvidia nog altijd een beetje voor met software en is het stroomverbruik van de RTX 2080 behoorlijk veel lager. Zelfs als de Radeon VII een aanrader was geweest, is hij zeer moeilijk te verkrijgen door zeer kleine voorraden bij (web)winkels. De RTX 2080 en Radeon VII zijn snel genoeg voor hoge resoluties als 4K, maar je moet nog altijd af en toe opletten met de grafische instellingen.

Gigabyte GeForce RTX 2080 Windforce 8G

Onder de 800 euro is er een hoop keuze als het gaat om RTX 2080’s. Ze beginnen al onder de 700 euro, maar dan heb je een zeer beperkte koeler die met behulp van GPU-boost 3.0 al snel de chip terugklokt. De Gigabyte Windforce is officieel nog een instapper, maar biedt uitstekende koelprestaties voor zijn prijs. Hij is namelijk al te vinden voor 730 euro. Heb je liever wat meer RGB-verlichting en wil je veel gaan overklokken, dan kun je ook eens kijken naar de Inno3D RTX 2080 iChill X3 Jekyll.

Budget: onbeperkt

Wanneer geld geen rol speelt kom je weer bij Nvidia uit. De GeForce RTX 2080 Ti is het ultieme gamingmonster en geeft je alle prestaties die je je maar kunt wensen. Ook een 4K-resolutie is geen probleem, zelfs niet met hoge framerates.

MSI GeForce RTX 2080 Ti Gaming X Trio

Er hoeft niet veel gezegd te worden over deze videokaart. Hij is voorzien van alles dat je je maar kunt wensen en meer. Het is werkelijk het meest ultieme stukje silicium dat je in huis kunt halen, maar dat kost je wel 1350 euro. Oef.

0

Rampzalig

Conclusie

Plus- minpunten