Intel kondigt gestapelde 7nm cpu’s aan voor 2023

Intel kondigt gestapelde 7nm cpu’s aan voor 2023

Met inmiddels bijna een jaar aan hardware-tekorten achter de rug, kijken we hoopvol vooruit naar betere tijden. Het mag nog even duren, maar ook Intel bereidt zich voor op de komst van een eigen 7nm cpu-architectuur, die ‘ergens in 2023’ voor de consumentenmarkt beschikbaar moet komen. Bij concurrent AMD lijkt er wat meer vaart achter hun ambities te liggen, al zijn de ogen vooral gericht op meer en vooral mobielere grafische chipsets. In deze Hardware Update praten we je in een klap bij over al het interessantste nieuws van afgelopen week.

Intel 7nm 'Meteor Lake' moet anno 2023 verschijnen

Als het aan Intel-voorzitter Pat Gelsinger ligt, moet Intel de grootste chipbakker van de Westerse wereld worden. In een online uitgezonden persconferentie kondigde de topman aan ruim 20 miljard dollar te investeren om twee geheel nieuwe chipfabrieken te bouwen in het Amerikaanse Arizona. Aldaar moeten onder meer nieuwe 10nm procedés gebakken worden, terwijl Intel ook rap dichterbij een eigen 7nm architectuur voor consumenten stevent.

Momenteel is het vooral concurrent AMD die met 7nm procedés te koop loopt in evenals door Intel bezette sectoren. Verschillende generaties AMD Ryzen-processoren presteren op diezelfde transistordichtheid, maar ook de laatste twee generaties Radeon-videokaarten, alsmede de PlayStation 5 en Xbox Series X/S draaien op dit kaliber chipsets. 

Het grote verschil zit in AMD’s afhankelijkheid van het Taiwanese TSMC — die het merendeel van transistoren op dit formaat afbakt — waar Intel een geheel eigen 7nm proces wil opstellen. 

Naast de eerste stappen op deze dichtheid, moet deze nieuwe generatie ook de herintroductie van Intels Foveros-techniek kenmerken. Door procedés op elkaar te stapelen, levert Intel effectief een soort chiplet-opbouw, zij het dan met de potentie op snellere communicatie tussen verschillende onderdelen van de hybride chip. Vorig jaar werd Foveros al voorzichtig getest in de minuscule en vooral zuinige Lakefield-processoren. Deze generatie draaide in de basis echter nog op 22nm architectuur en was bedoeld als 'deels pc, deels smartphone' chip, met weinig vooruitstrevende resultaten.

Intel beoogt in het volgende kwartaal langzaamaan de tape-in van 7nm chips op te starten. Mocht alles dan volgens planning verlopen, dan kan deze ‘Meteor Lake’-generatie in 2023 aftrappen. Eerst volgen nog Rocket Lake-S (14nm), Alder Lake-S (10nm) en Raptor Lake-S (10nm). Het daaropvolgende Meteor Lake-S zou daarmee de veertiende Intel Core-generatie voor consumenten kunnen worden.

Sfeerbeeld van Intel, waarop een hele printplaat van hun nieuwe processor-procedé te zien is.

Het zal nog even duren voordat Meteor Lake daadwerkelijk inslaat. Onduidelijk is dan ook welke technologieën Intel ermee wil ondersteunen, maar de kans is groot dat de 7nm cpu’s tegen die tijd overstappen op de LGA1700-socket, met ondersteuning voor PCIe 5.0 en DDR5-geheugen in het verschiet.

Radeon RX 6800M voor notebooks gespot; zou Navi 22-gpu gebruiken

Hoewel AMD’s grafische prestaties in mondjesmaat nog meegenomen wordt in gamelaptops, is het vooral concurrent Nvidia die het hogere segment van mobiele videokaarten voorziet. Sinds begin dit jaar worden notebooks rijkelijk uitgedost met RTX 30-serie chipsets, waar het AMD-alternatief nog geen draagbare varianten kent. Het rode kamp had al aangegeven mobiele Navi 2x-chipsets op de roadmap te hebben, maar recente driver updates lichtten alvast een tipje van de sluier op.

Hardware-twitteraar @Komachi zag een nog onbekende Radeon RX 6800 in de lijst met AMD-componenten opduiken, die volgens de ingewijde zou slaan op een Radeon RX 6800M. Later werd daaraan toegevoegd dat de mobiele kaart zou moeten draaien op de Navi 22-chipset. 

Ter referentie: de desktop-varianten van AMD’s topsegment (Radeon RX 6800 en hoger) draaien op grotere Navi 21-gpu’s. De Navi 22-chip zien we in desktops dan weer terug in de nieuwe Radeon RX 6700 XT.

De plaatsing van deze Radeon RX 6800(M) valt in het driver-overzicht precies tussen de RX 6800 XT en RX 6700 XT. Beide kaarten hebben het aantal van 2560 stream-processoren overeen, wat de verwachting wekt dat de mobiele RX 6800 ook over die hoeveelheid rekenkernen beschikt. 

Onduidelijker is de hoeveelheid ingebakken videogeheugen, al lijkt het vrij zeker dat deze 10 of 12 GB GDDR6 zal betreffen, afhankelijk van welke geheugenbus AMD prefereert.

Volgens eerdere geruchten zou de mobiele Navi 22-chips afgesteld kunnen worden met een reeks verschillende TGP-waardes (total graphics power), net zoals fabrikanten de mobiele Nvidia-gpu's kunnen tweaken. Deze zouden respectievelijk 145 watt, 135 watt, 100 watt en 90 watt betreffen — een kleiner aanbod dan Nvidia nu mogelijk maakt. 

Teaser-afbeelding van AMD, welke aangeeft dat de Radeon RX 6000-chipsets binnenkort ook richting de notebook-markt optuigen.

Officieel is het allemaal allerminst, maar het zal niet lang duren voordat AMD zelf uitspraak doet over hun eerste mobiele RX 6000-kaarten. Mochten die op het niveau van Nvidia’s mobiele RTX 30-aanbod presteren, dan heeft het groene kamp voor het eerst in járen weer wat degelijke concurrentie. 

Gerucht: AMD’s Navi 23-chipset volgt in april

Nu de Navi 22-chipset in desktopkaarten te vinden is — en mogelijk naar notebooks aftuigt — is het tijd voor AMD om de Navi 2x-generatie verder aan te sterken. Over een mogelijk Navi 23-chipset werd eind vorig jaar al gesmiespeld, maar deze week leek ook daarover meer uit te lekken. Twitter-ingewijde @KittyYYuko barstte plots los met een hele rits specificaties, leuzen en details die AMD intern zou opperen. De eerste kaart(en) met de gpu zouden in april al moeten verschijnen, aldus de lekker van dienst. 

De zogenaamde ‘Dimgray Cavefish’ slaat op de codenaam die AMD intern aan de Navi 23 had gegeven. Waar Navi 22 zich richt tot het 1440p-segment, is deze kleinere chipset gericht op 1080p-prestaties. Niet gek ook, gezien de vermoedelijke Radeon RX 6600 (XT) met 32 compute units ook weer op rekenkracht bezuinigd, tegenover eerdere midden- en hoogvliegers van AMD.

Ten opzichte van AMD’s topsegment zouden Navi 23-gpu’s niet alleen het videogeheugen en busbreedte halveren (respectievelijk 8 GB GDDR6 en 128-bit), maar ook de Infinity Cache. Volgens @KittyYYuko bedraagt de slimme cache nog maar 64 MB, tegenover de 128 MB van de 4k-gerichte kaarten. 

 

Omgerekend vanuit de Chinese valuta, zou de kaart ongeveer 325 euro moeten bedragen. De daadwerkelijk prijs en omrekening kunnen nog hevig verschillen, maar vooralsnog lijkt het een bittere pil om te slikken. Videokaarten die ‘een lekker potje 1080p’ kunnen draaien, zouden anno 2021 voor minder op de kop mogen, zo doet het sentiment online de ronde.

Aan de andere kant: wie heeft er sinds deze generatie überhaupt een videokaart voor een ‘schappelijk prijsje’ kunnen bemachtigen? En, nog belangrijker: wat wil die persoon er eventueel voor vangen? Ik vraag dit voor een vriend...

Hoe vond je dit artikel?

Gemiddeld krijgt dit artikel 0.00 van de 5 sterren.
Artikel als favoriet toevoegen

Weet je zeker dat je de comment van wilt verwijderen?

""

Reacties

Meeste likesNieuwsteOudste
Login of maak een account en praat mee!
test

Intel had beter in 3nm of kleiner kunnen investeren.. amd zit al op 7nm en Intel loopt maar 3jaar achter

0
test

@Inforza Dit staat ook in het artikel. Denk dat het ook belangrijker is om te zien dat Intel het zélf afbakt en dat ze daarom dik investeren in nieuwe fabrieken. AMD zit nog altijd vast aan TSMC. Juist nu chipfabrikanten wereldwijd een gigantisch tekort ervaren, lijken twee nieuwe monsterfabrieken me geen slecht plan — ongeacht welk procedé het precies is.

0

@TomKauw Dat AMD het outsourced bij TSMC is niks mis mee. Daarnaast is er vooral een tekort aan grafische kaarten, omdat al die cryptominers ethereum muntjes moeten minen. CPU is goed aan te komen hoor.. Daarnaast is het chiptekort niet alleen aan tekorten van materialen te danken hoor, verre van dat. Grondstof leveringen zijn al paar maanden op niveau. Dit komt nu vooral door verkeerde verkoop prognoses van het hoger management en sales afdelingen. Die hadden geschat dat door Covid er veel minder chips verkocht zouden worden, waardoor er veelste weinig productie capaciteit bij TSMC was ingekocht. Die op hun beurt weer minder grondstoffen is gaan inkopen, waardoor de producenten van die grondstoffen ook weer zijn gaan afschalen.. normaal zie je dit effect vooral andersom waar er juist teveel wordt ingekocht en dat de volgende schakel door slechte communicatie daar weer op anticipeert etc.. Dit wordt het opslinger effect genoemd. Nu zijn die orders alsnog geplaatst, maar het kost veel tijd om op te schalen aangezien alle fabrieken al op 100% draaien. Daarnaast kopen alle consumenten alle voorraad weg waar kan, waardoor die schaartste gecreeerd wordt. Als je naar de prijzen van de tussenhandelaren kijkt, dan zie je vooral bij de CPU dat die enorm zijn gedaald en bijna op normaal zitten, wat aanduidt dat daar de bottleneck verdwenen of bijna verdwenen is. Vandaar dus die schaarste die er was in grondstoffen, door inschattingsfouten. Die problemen qua grondstoffen is al opgelost. Hetzelfde verhaal geldt voor de autofabrikanten, door inschattingsfouten zijn er te weinig chips besteld bij hun leveranciers. Auto producenten dachten dat de verkoop enorm zou kelderen door Covid. DIt was ook heel even in het begin, maar niet veel later schoten ze weer omhoog naar normaal en zelfs iets daarboven. Als je dan 3 maanden op 50% capaciteit heb gedraaid en normaal zou je op 80% draaien, dan kost het je sowieso al 4.5e maand op 100% produceren om die achterstand in te lopen. Maar ook de grondstoffen zijn op dat moment ingekocht voor 50% productie dan kan je niet gelijk opschalen op het moment dat je de inschattingsfout ontdekt. Ook daar gaat weer tijd overheen, want die grondstoffen moeten ook gedelft of geproduceerd worden. Aangezien ook daar is afgeschaald nadat er veel lagere orders waren geplaatst dan normaal kost het ook daar even tijd om weer op gang te komen. Bij de grafische kaarten is dit een ander verhaal, zeker omdat de cryptolocks op de RTX 3060 erg makkelijk te omzeilen is met een stukje hardware van 5euro. Daar zal zeker een tekort blijven de komende tijd. Zelfde verhaal als hierboven geldt bij sony en microsoft met hun consoles ook. Bij Nintendo zag je hetzelfde, de switch was in t begin van de pandamie niet aan te slepen, waardoor prijzen enorm stegen. Bij intel vind ik het vooral zorgelijk dat ze een bedrijf die een 10x zo hoog budget heeft voor r&d dan AMD, zo een achterstand heeft opgelopen. Directie heeft zitten slapen en proberen nu met zulke berichten de schade te beperken. Ik snap dat Intel productiecapaciteit wilt hebben, maar de productieafdeling is niet het probleem bij intel. Het probleem is jjuist de r&d afdeling en zolang dat niet opgelost is kan je nog zoveel kapitaal in productiecapaciteit stoppen maar krijg je niet je positie terug die het voorheen had. Dit zijn trouwens niet eens de eerste grote kansen die ze missen. Ik dacht dat het Intel was die aangaf dat de chipmarkt voor mobiele telefoons nooit groot zou worden, waardoor ze nu geen marktaandeel daarin hebben. Daarnaast zijn het bij intel boefjes hoor. Heb paar mooie youtube links. De eerste is van een video van 2 maanden geleden die ik tussen mijn subs had over Intel. Intel - From Inventors of the CPU to Laughing Stock [Part 1] https://www.youtube.com/watch?v=JH2nXMv6yZI 2e deel staat link van in de textbox onder het filmpje.. Ik vond het een kwalitatief goede videoproductie die goed te volgen is en zeker de moeite waard om te bekijken. En dan een 2e linkje, over de topic van dit bericht dat analisten niet blij zijn met dit idee van intel. https://www.youtube.com/watch?v=-xF4XDiglnI En wat die analist ook aangeeft in dit 2e filmpje, dat intel totaal de weg kwijt is qua strategie. Lange termijn visie die ze paar maanden geleden aankondigden waren totaal het tegenovergestelde van wat ze nu weer willen. Dat is sowieso niet goed voor de aandelenkoers, belegers willen zekerheid. Goed management, met een goede lange termijn visie. Doordat Intel in de afgelopen maanden paar keer compleet het tegenovergestelde heeft aangekondigd is dit voor beleggers een slecht teken dat het niet goed gaat met het bedrijf. Dan zal je toch hele goede arbeidsvoorwaarden moeten bieden, wil je het talent binnen het bedrijf houden. Dat talent wil successen boeken en bij intel is dat nu erg onzeker. Dus of ze al hun talent kunnen behouden moet ik nog zien. Mijn mening is, dat Intel op dit moment een kat in het nauw is die rare sprongen maakt en daarbij door paniek irrationele beslissingen neemt die voor meer problemen gaan zorgen.

0
test

@azrofnI Oh, ik denk ook niet dat er iets mis is met AMD's afhankelijkheid van TSMC. Ik stip het verschil vooral aan vanwege Intels andere aanpak. Inderdaad, qua innovatie lopen ze alweer even achter de feiten aan, maar zélf kunnen produceren, heeft natuurlijk wel z'n voordelen. Ryzen, Radeon én de next-gen consoles pompen allemaal op de 7nm van TSMC, en die hebben maar zo veel productiecapaciteit om te vergeven. AMD heeft eind vorig jaar wel meer kunnen reserveren, maar dát zijn dus problemen waar Intel minder tegenop hoeft te lopen — in theorie dan. Als je zelf producent en afnemer bent, kan er toch weer minder foutlopen op communicatie en prioriteiten. Die nieuwe fabrieken zijn misschien een teken van toch wat meer langetermijnvisie, al geef ik je helemaal gelijk: Intel heeft dat de afgelopen jaren een beetje laten verslonzen. Hetzelfde geldt voor de houding tegenover de mobiele markt en hoe ze hun samenwerking met Apple inmiddels zo goed als kwijt zijn. Dat moet toch pijn doen. Intel maakt nog steeds mooie processoren, maar ze lijken Moore's Law niet echt honoreren als je kijkt naar de groottes van het procedé. Misschien dat daar (na 2023 dus) wat verandering in komt.

0

Aanbevolen voor jou