Het zijn maar computerspelletjes, laten we eerlijk zijn. Een jaar geleden wist ik nog niet of mijn moeder haar kanker zou overleven. Mijn huurcontract liep eind 2017 af, ik had geen nieuwe plek om te wonen. Als gevolg van alle stre at en dronk ik meer dan goed voor me was. Een jaar later is mijn moeder schoon verklaard, woon ik gelukkig in m’n appartement en ben ik naast vaste sportschoolklant ook 25 kilo lichter.
Ik wil er maar mee zeggen: 2018 was vooral het jaar waarin ik prioriteiten moest stellen. Toch was er in 2018 geen belangrijkere bijzaak voor mij dan games - net als voorgaande jaren. Ik overdrijf niet als ik stel dat iedere fase in mijn leven, eigenlijk iedere notabele herinnering, is verweven met een game. Ik was en ben altijd iets aan het spelen. Ik zou mijn leven kunnen indelen op basis van games. Periode Rainbow Six. Periode Medal of Honor: Allied A ault. Periode Rocket League. Periode Overwatch. Ga zo maar door.
Een goed voorbeeld is The Witne . Deze reeks eindejaarsartikelen op Gamer.nl bestaat al heel lang, en eind 2016 gebruikte ik deze vorm om te schrijven over het puzzelepos van indie-ontwikkelaar (en ‘geobsedeerd perfectionist’) Jonathan Blow.
Ik was destijds zo gelukkig met The Witne dat ik zelfs wildvreemden wilde overtuigen die game te spelen. Wát een game was dat, en wat een tijd was dat. Periode The Witne . Toen was het leven nog zorgeloos. Ik woonde in een studentenhuis, greep iedere gelegenheid aan om mezelf van de wereld te drinken en hield verre van rekening met het noodlottige scenario waarin ik tweeënhalf jaar later verkeerde, peinzend op een stoeltje in het AMC.
De verlichting kwam tijdens die periode uit niet heel onverwachte hoek. Periode Celeste. Op dat stoeltje in het ziekenhuis speelde ik de puzzelplatformer uit.
Celeste
In Celeste speel je als Madeline, die besluit de berg Celeste te beklimmen. Ieder level is een gedeelte van de berg en gaat gepaard met eigen unieke mechanics, waardoor de game je steeds op nieuwe manieren dwingt je sprongen te verfijnen.
Celeste is een pittige platformer waarin dashen de belangrijkste steunpilaar van de gameplay is. Deze game is een kla ieke sparse ie tu en je spiergeheugen en zelfbeheersing. Het is daarmee ook zo’n game die je soms beter even weg kan leggen. Als het tijdens poging 82 niet lukt, zal het poging 83 ook wel niets worden. Gelukkig kun je de platformpuzzels zo vaak proberen als je wilt. Het duurt minder dan een seconde om een nieuwe poging te starten. Talloze keren trotseer je hetzelfde obstakel en talloze keren ga je af, maar net zo snel kom je weer tot leven om het opnieuw te proberen.
Ik heb heel wat platformers gespeeld, en Celeste is een modern hoogtepunt. Kijk je enkel naar een trailer van Celeste, dan snap je daar waarschijnlijk weinig van. Tja, alleen wie Celeste heeft gespeeld weet dat de spelonderdelen op geen enkele wijze zijn los te koppelen van het thema van de game. Celeste is een platformer, maar uiteindelijk vertelt Celeste ook een verhaal. En dat doet het middels het bloed, het zweet en de tranen van zowel Madeline als jijzelf. Beiden hebben in de game veel te overwinnen.
Madeline kampt naast soms ogenschijnlijk ondoenlijke platformsegmenten met heel andere problemen, zoals diep genestelde sociale angst en depre iviteit. Madelines avontuur begint als haar eigen probeersel: ze wil de berg overwinnen, en daarmee zichzelf. Eenmaal op de berg manifesteren haar mentale problemen zich echter als een fysieke entiteit in de game. Haar demonische evenbeeld wordt al gauw haar ergste vijand tijdens het platformen. De berg is een overduidelijke metafoor, maar niet op de manier die je aan het begin verwacht.
Het slotstuk van Celeste is met name om die reden een van de beste eindes dat ik ooit in een game heb gezien. Celeste vlecht gameplay en verhaal in zijn laatste uurtjes op verbluffende wijze samen. Begeleid door tilt Celeste je op. Zwevend op een high van gameplay en emotie rijg je de moeilijkste platformsegmenten uit de game aan elkaar alsof ze niets zijn. Aan het einde van Celeste heb je echt het gevoel iets heel bijzonders te hebben meegemaakt.
Je hebt iets overwonnen, net als Madeline, maar niet op de manier die je aan het begin verwacht.
Uitzichtloos en tijdloos
Ik heb zelf geen ervaring met de psychische klachten van Madeline, maar ik weet maar al te goed hoe uitzichtloos een uitzicht kan zijn. Dus even terug naar begin dit jaar, naar het begin van mijn tekst: ik zat daar in dat ongemakkelijke ziekenhui toeltje met de Switch ter hand. En het was best wel oké eigenlijk. Dat moment was oké. Ik wist dat ik aan het AMC meer zou overhouden dan verdriet of blijdschap. Het was een periode van ellende. Maar het was óók de periode Celeste.
Het gaat veel te ver om te zeggen dat de game in die situatie perspectief bood. Natuurlijk niet. Medici bieden perspectief. Maar Celeste is zo goed, zo tijdloos: ik zal die herinneringen aan het uitspelen voor altijd koesteren, ongeacht de setting. Celeste is een kla ieker, een videogame waarover je over dertig jaar aan je kinderen vertelt. Mi chien vanwege de soundtrack, mi chien vanwege de gameplay, mi chien vanwege het einde, mi chien vanwege de thematiek, of mi chien, zoals bij mij, vanwege de periode waarin deze fantastisch gemaakte game verlichting bood.
Het zijn maar computerspelletjes, maar wat zijn ze soms belangrijk.
Tot en met volgende week kan je op Gamer.nl elke dag een nieuwe Favoriet van de Redactie verwachten waarin we de games behandelen die ons dit jaar het meest hebben gegrepen.