Het belangrijkste onderscheid dat er gemaakt moet worden als het over de bescherming van het auteursrecht gaat, is tu en een idee en de uitwerking daarvan. Een idee is in principe niet beschermd (tenzij een technische vinding bijvoorbeeld beschermd wordt door een patent), terwijl de uitwerking van het idee wel beschermd wordt door het auteursrecht. Maar waar ligt de scheidingslijn tu en de omschrijving van een idee en de uitwerking daarvan?
Deze scheidingslijn is niet in het algemeen te trekken, maar een voorbeeld kan het verschil mi chien wel duidelijker maken. In 2007 diende er voor de rechtbank een kort geding over het spel (My) Horse (And Me) van W!Games. Eén van de partijen had een document van twee pagina’s bij de notaris gedeponeerd, waarin het idee voor een spel werd beschreven dat meisjes vanuit een first-person perspectief paard zouden kunnen rijden. De vraag die in deze zaak speelde: is dit document voldoende om van auteursrecht te kunnen spreken? De rechter vond van niet:
Slechts wanneer een idee is uitgewerkt in een concrete uiting kan het bescherming als werk in de zin van de Auteurswet genieten. De overgelegde kopie van het document […] bevat wel het idee voor een spel waarin de speler als het ware zelf paardrijdt in een realistische omgeving – er wordt de vergelijking met een flight simulator gemaakt – maar dat idee wordt in het document niet, althans onvoldoende, geconcretiseerd. Er wordt niet gedetailleerd beschreven hoe het spel eruit moet komen te zien. Daardoor is het document geen werk met een eigen oorspronkelijk karakter dat het persoonlijk stempel van de maker draagt. Dit geldt te meer omdat gedaagden niet de stelling van eisers hebben weersproken dat er al realistische “first person” computer paardrijdspellen op de markt waren vóórdat [gedaagde] haar ideeën heeft gedeponeerd.
Hoe origineler een idee, hoe eerder er dus sprake zal zijn van bescherming van de uitwerking daarvan. Hoe gedetailleerder de uitwerking van het idee, hoe eerder er sprake zal zijn van een auteursrechtelijk beschermd werk. Het deponeren van een document is niet vereist om auteursrecht te verkrijgen, maar kan wel handig zijn om te bewijzen op welke datum je welk document had geproduceerd. Het publiekelijk uitbrengen van een game kan dus ook gewoon bewijs opleveren dat je een bepaalde uitwerking van een idee op een bepaalde datum hebt gerealiseerd.
Wat betekent dit kader voor een zaak zoals die van Zynga tegen Vostu over CityVille versus MegaCity? Het idee dat spelers een virtuele stad kunnen bouwen is natuurlijk niet nieuw en is bijvoorbeeld terug te vinden in SimCity, dat verscheen in 1989. Het bezwaar van Zynga is dan ook niet dat Vostu met hun idee aan de haal is gegaan, maar met concrete elementen van de uitwerking daarvan. Als je de games naast elkaar legt hebben ze onder andere een vrijwel identieke grafische stijl, gamemechanieken en besturingselementen. Maar volgens Zynga gaat het overnemen van concrete elementen van de uitwerking nog verder: zelfs fouten die onbedoeld in CityVille geslopen zijn, komen terug in MegaCity, zoals de afwezigheid van het vereiste dat Community Buildings aan een weg moeten grenzen (terwijl dat voor alle andere gebouwen wel geldt).
Gezien de grote hoeveelheid games die er tegenwoordig zijn is het niet verra end als er elementen uit games op elkaar lijken. Soms wordt er wel eens gesproken over de “regel van de 7 verschillen” (dat er minstens 7 verschillen zouden moeten zijn om inbreuk op het auteursrecht te voorkomen), maar dat is slechts een mythe. Het relevante criterium is of twee games een vergelijkbare totaalindruk geven. In het geval van Zynga’s CityVille en Vostu’s MegaCity zou dit mijns inziens bevestigend beantwoord moeten worden. Officieel maakt het daarbij niet uit dat het erop lijkt dat Vostu zich vaker door Zynga heeft laten ‘inspireren’ (MiniFazenda door FarmVille, VostuPoker door ZyngaPoker, PetMania door PetVille en CaféMania door CaféWorld), maar rechters zijn ook gewoon mensen, dus dat zal ze tijdens de procedure zeker niet helpen.
Over de auteur: Deze column is geschreven door ICT-jurist Paul Pols van Gamerecht.nl. In de columnreeks Gamerecht bekijkt hij de game-industrie vanuit een juridisch perspectief."