De Russische Ziel van Metro | Gamer.nl

De Russische Ziel van Metro | Gamer.nl

EA Sports heeft een gratis FIFA 14 Ultimate Team: World Cup-modus aangekondigd voor FIFA 14.

Wat Metro 2033 en z’n aanstaande vervolg Metro Last Light voor mij zo bijzonder maakt is een persoonlijke fascinatie met Rusland. En dankzij een schoonfamilie afkomstig uit de voormalige USSR, heeft die Ru ische ziel en z’n subtiele aanwezigheid in de games een extra charme.

De Ru ische Ziel

De uitspraak van Dostoyevsky klinkt wellicht wat te hoogdravend. Toen ik het aan mijn partner vroeg, kreeg ik dit antwoord: “De Ru ische ziel? Dat heeft te maken met eenvoud en hardvochtigheid, en willen laten zien dat je alle mogelijke ellende te boven kan komen.” Het is intere ant om dat te horen, want ik zie het dus terug in Metro 2033. Ik heb wel meer games gespeeld die zich in Rusland afspelen of waar Ru en in voorkomen. Het verschil bij Metro zit hem in het feit dat de boeken door een Rus geschreven zijn en de game gemaakt wordt door een Oekraïnse studio die de sfeer en mentaliteit ervan begrijpt en, deels ongemerkt, overbrengt in hun werk.

In het begin van Metro 2033 laat hoofdpersoon Artyom zich vertellen dat je in de verlaten metro tunnels de zielen van de doden kunt horen fluisteren. Ongemerkt dolen ze door de donkere schachten. Op eenzelfde manier waart die mysterieuze Ru ische ziel door de game. Het ligt er niet dik bovenop, maar wie bekend is met de Ru ische mentaliteit merkt het direct. In het begin van de game, in het ‘thui tation’ van Artyom, hoor je zijn medebewoners kletsen over hun dagelijkse besognes. Je hoort geen verontwaardiging of geklaag over hoe men in zo’n verdorven situatie is terechtgekomen. Er heerst meer een soort berusting, en de natuurlijke neiging om ondanks alles de draad weer op te pakken. Hetzelfde hoor je bij de rangers, de gewapende troepen die bewoonde stations veilig proberen te houden. Hun voldoening zit niet in het terugveroveren van wat er verloren is gegaan, maar in het kranig houden en te overleven.

Sowieso berust het hele verhaal van Metro 2033 op het beperken van de schade in plaats van de situatie te verbeteren. Niemand verbeeldt zich dat de bovengrondse wereld weer bewoond kan worden, belangrijker is om de metro veilig te houden. Men neemt genoegen met wat er is en maakt er het beste van. Dat doet me direct denken aan mijn bezoeken aan Rusland waar ik arme mensen dapper een fruitkraampje zag bouwen van wat lakens en planken. Of daklozen die metrofiches verzamelden om te verruilen voor drank. En dan denk ik gelijk aan de geimproviseerde woningen en markten in de game en de kogels die als betaalmiddel gelden. In Rusland heerst vaak een bepaalde weemoed en melancholie, gebaseerd op de gedachte dat het wel nooit meer zo zal worden als het ooit was. Maar dat pe imisme geeft men ook een soort volharding, zelfs al is het met de nodige zelfspot. Een bekende van mij uit Sint Petersburg zei ooit gekscherend: “Niemand zal zich hier ooit ziekmelden wegens depre ie. Als je depre ief bent drink je een glas, bijt je even op je tanden en ga je gewoon door.”

Details

De Ru ische ziel uit zich ook in de kleine alledaagse details. Daarom is het leuk om te spelen met iemand in de buurt die zelf Ru isch is of de cultuur kent. Dan heb ik het over bepaalde grapjes of uitdrukkingen van de stemacteurs in de game. Of zoiets als een scene waarin de mannen een glaasje wodka drinken. Metro speel ik daarom graag met mijn wederhelft in de buurt, of andersom ben ik graag in de buurt als zij het speelt. Ze neuriet mee met liedjes die twee dronken bandieten zingen, levert commentaar op een oude dame: “Och, echt zo’n baboeshka” (oma). Of ze lacht om de intonatie van een soldaat die moppert dat Artyom er zo lang over deed om hem te vinden. “Ha! Dat zou m’n vader ook zo zeggen!” Het glaasje wodka herken ik zelf ook, van gelegenheden met vrienden en familie. Het is een typisch ritueel, niet haastig als melige studenten met een rij shotjes maar ook niet langzaam nippend zoals wijn op een Hollandse verjaardag. Iemand schenkt de kleine glaasjes vol, men laat het eventjes staan en praat nog wat. Vervolgens volgt er een kort zwijgen, vluchtig oogcontact of een proost alvorens het kostbare vocht in één teug achterover wordt geslagen.

Genesis

En wat heb ik genoten van die “Genesis”- trailer voor Metro Last Light. Daar komt Dostoyevsky’s quote helemaal tot leven. De stemmen en de beelden zijn doordrenkt met wanhoop en grauw pe imisme. Maar tegelijkertijd is er ook die vechtlust. De tegenslag en het lijden is precies wat het beste in de Ru en naar boven brengt. En zoals eerder gezegd, het doel is niet om méér te krijgen maar om de laatste strohalm te grijpen en te laten zien dat je overeind blijft met de dood voor ogen. Een mooi detail is de tekst uit Genesis die gebruikt wordt, want religie is een belangrijk aspect van de Ru ische samenleving, al steekt het anders in elkaar dan in de Westerse wereld. Het geloof wordt daar meer persoonlijk beleefd. Symbolen en rituelen zijn belangrijk, daarom zie je in Ru isch orthodoxe kerken zo veel meer pracht en praal.

In Metro 2033 is er een scène waarin Artyom in de bovengrondse basis van de rangers terecht komt. Het is een oude kerk vol met de bekende iconen, kleine altaartjes en overdaad aan kaarsen. Het schemerige licht, in dit geval noodzakelijk door de afwezigheid van elektriciteit, deed het sprekend lijken op de kerken en kathedralen die ik in Rusland mocht bezoeken. Strenge leefregels en het uitdragen van je geloof naar anderen is niet zo aanwezig in de Ru ische religie. Het is belangrijker hoe het geloof jou kan helpen in moeilijke momenten, zoals Artyom die even op adem en tot bezinning kon komen in die vervallen kerk. Ik ben zelf niet gelovig, maar waardeer zo’n moment. Het ligt er niet dik bovenop maar is toch merkbaar aanwezig. Net als die mysterieuze Ru ische ziel die voor altijd geruisloos door de metro spookt.


Dit artikel is geschreven door Dmitri Lenselink. Hij speelt het liefst games met een mooi verhaal en een karakteristieke sfeer en setting. Je kunt 'm volgen op Twitter.


Artikel als favoriet toevoegen
Deel dit artikel

Aanbevolen voor jou