Super Mario Sunshine is de vreemde eend in de bijt qua driedimensionale Mario-platformers. Niet zo gek ook, want de console waarop de game verscheen, de GameCube, viel midden in een experimentele periode van Nintendo. Bijna elke grote franchise van het Japanse bedrijf ging stevig op de schop op de paarse kubus: Metroid werd een first-person shooter, Zelda een cel-shaded zee-avontuur waar Pixar nog een puntje aan kon zuigen en Luigi kreeg zelfs zijn eigen survivalhorrorgame in de vorm van Luigi’s Mansion.
Sunshine lijkt in eerste instantie veel gemeen te hebben met voorloper Super Mario 64. De platformer heeft net als zijn voorganger een hub-wereld van waaruit diverse levels te kiezen zijn, die op zichzelf ook weer vrij open 3D-gebieden voorstellen. Je verzamelt in deze levels diverse sterren (al heten ze hier Shine Sprites) en bent verder vrij om in deze virtuele speeltuinen rond te lopen en springen zoveel je dat zelf nodig acht. Tot zover de overeenkomsten.
Een realistisch Mario-avontuur
Super Mario Sunshine is voor een Mario-game namelijk bizar realistisch. Waar de spelwerelden in Mario-games bijna altijd behoorlijk abstract ogen en ingedeeld zijn, daar voelt het alsof Sunshine zich in een echt bestaande wereld afspeelt. Isle Delfino voelt tastbaarder dan het gebruikelijke Mushroom Kingdom. Het eiland heeft een toeristisch stadje met goudgele stranden, een hotel, een pretpark, een haven en een koraalrif. Waar zelfs de levels in Super Mario 64 vaak nogal abstract ogen, mede dankzij de achterhaalde graphics, daar is Sunshine een ‘echte’ plek om te bezoeken.
Daar houdt Mario’s avontuur in de (relatief) realistische wereld niet op. Mario is in Sunshine eens niet de gevierde held. Hij wordt gezien als de schavuit die het eiland bevuilt met verf en belandt in de gevangenis. Hij wordt weer vrijgelaten met de voorwaarde dat hij heel het eiland schoonmaakt. Dat doet hij met een pratende plantenspuit genaamd F.L.U.D.D. – het blijft toch een Mario-game – maar het verhaal is toch een stuk grimmiger dan het gebruikelijke red-de-prinses-avontuur. Om nog maar te zwijgen over het feit dat Sunshine een nieuwe vijand genaamd Bowser Jr. introduceert, die Prince Peach als zijn moeder ziet. Dat impliceert dus dat Bowser en Peach… juist ja.
Te veel vrijheid, te weinig platformactie
Sunshine biedt een vreemde combinatie tu en het verkennen van open gebieden en experimentele bonuslevels waarin pure platformactie centraal staat. In deze bonuslevels moet Mario tijdelijk afstand doen van F.L.U.D.D. om verkeerd getimede sprongen te corrigeren en zijn gamers echt op hun vingervlugheid aangewezen. Deze bonuslevels worden door veel gamers gezien als het leukste element van Sunshine, waarmee het grootste probleem van het spel bloot komt te liggen.
Al die jaren na release is de setting en de bijbehorende gameplay van Sunshine goed te relativeren, maar in 2002 begon het gebrek aan pure platformactie de franchise toch parten te spelen. Zeker na Mario Sunshine begonnen fans heimwee te krijgen naar de gefocuste, directe gameplay van de tweedimensionale Mario-games. De Mario Galaxy- en New Super Mario Bros.-titels die hierna verschenen en weer lineaire platformactie boden waren dan ook een directe reactie op die wens.
Des te ironischer is het dat na twee Galaxy-games en Super Mario 3D World het spelend publiek weer toe is aan de open verkenningstochten uit Mario 64 en Sunshine. Want ook al was de balans tu en platformen en rondstruinen in de levels van Sunshine zoekgeraakt, blijft het zeker achteraf een heerlijke vakantie, weg van het bekende. Het later deze maand te verschijnen Ody ey lijkt dan ook een ode te worden aan deze titels, zonder de pure platformsecties te vergeten.