Dat Portal 2 de voorlopig laatste poging is van Valve om zo’n verhalende game te maken is ergens best cru. In veel opzichten voelde het tweede deel van het in 2007 verschenen Portal als een vervolg waar eigenlijk niemand om vroeg. Het verhaal stond uitstekend op zichzelf, voelde afgesloten en wist zoveel toe te voegen aan de lexicon van gamers dat een nieuwe Portal alleen maar kon tegenvallen.
Beperkt denken met portalen
In eerste instantie doet Portal 2 dat ook. De puzzelruimtes die je als labrat moet doorlopen met behulp van een wapen die portalen afschiet zijn veel meer afgebakend, waardoor er meestal niet meer dan één oplo ing is om verder te komen. Gamers die het denken met portalen tot het uiterste wilden testen, konden hun experimentele fase uitleven in de editor die Valve op de Steam-versie vriendelijk bij de game leverde. Er zijn ware pareltjes te vinden tu en de testruimtes die door gebruikers zijn gemaakt, maar voor wie naar de volledige Portal-ervaring zoekt is er het hoofdverhaal.
Voor iedere andere speler was daar het nieuwe uitgebreidere avontuur waarin de heldin, Chell, opnieuw ontwaakt in het ondergrondse laboratorium van Aperture Science. Na het verslaan van de doorgedraaide supercomputer GlaDOS is de rust verre van teruggekeerd in dit centrum. De waanzin die door moet gaan voor wetenschappelijk onderzoek neemt onder leiding van de opvolger van GlaDOS nog vreemdere vormen aan.
‘Let’s make some science’
Terwijl de eerste Portal voorzichtig balanceerde tu en geestig en griezelig, windt het vervolg er geen doekjes om. Met de introductie van de volledig imbeciele persoonlijkheidsbot Wheatley (met de stem van Stephen Merchant) en megalomane oprichter van Aperture, Cave Johnson (Oscarwinnaar J.K Simmons) als nieuwkomers is de grapdichtheid bijzonder hoog. Die humor heeft nog steeds een duister randje dat vooral te danken is aan Cave Johnson, die het in het vroegere en vergeten gedeelte van het complex het niet zo nauw nam met de wetenschap en het leven van zijn proefpersonen. Vreemde gels, een genetische mix van mensen en bidsprinkhanen, explosieve citroenen en maanrotsen zijn nog maar het topje van de ijsberg.
Het is ook in het verloren Aperture uit de jaren zestig dat de game zijn intere antste nieuwe gezicht introduceert. De eerder genoemde gels zorgen ervoor dat je tijdens het puzzelen hoger kunt springen, sneller glijdt en op vrijwel ieder oppervlak een portaal kunt plakken. Het zijn de uitbreidingen die je mag verwachten in een vervolg die werkt met een mechaniek die in het eerste deel al tot in de puntjes werd uitgewerkt. Het heeft in dit vervolg eigenlijk ook nog steeds iets magisch. Het ene portaal instappen om er bij het andere uit te komen wordt op zoveel manieren toegepast dat een tweede Portal tegen het einde van het spel compleet gerechtvaardigd voelt. In de formule schuilde meer dan genoeg voor een volwaardig vervolg.
Terwijl de allang overleden Cave Johnson via een bandrecorder je bevelen toeschreeuwt, GlaDOS verworden is tot niet meer tot een op een aardappel draaiende computer en Wheatley verandert van onhandige hulp tot kwaadaardig meesterbrein, vallen er steeds meer puzzelstukjes op zijn plaats. Portal 2 krijgt het voor elkaar om op een verra ende manier het universum te verdiepen. Met een figuur als Cave Johnson aan het hoofd en met zijn excentrieke ideeën over wetenschap is het uit onhandig robots, een oneindige hoeveelheid testruimtes en doorgedraaide computers bestaande laboratorium ineens niet zo onlogisch meer.
Met een behoorlijk definitief afsluiter en een niets minder dan geniaal stukje foreshadowing voor de grote finale is het verhaal van Portal in dit deel definitief af. De co-op die het denken met portalen tot zijn uiterste rekt is een meer dan toffe toevoeging die je alle nieuwe elementen laat proberen met een tweede speler. Portal 2 is daarmee een eigenzinnig vervolg dat vooral grootser, grappiger en gedurfder is. Het eerste deel staat nog steeds prima op zichzelf. Als Portal 2 één ding bewijst is het wel dat het eeuwig zonde is dat de genieën van Valve lucratievere vormen van geld verdienen aan games hebben gevonden dan verhalende games maken.