Ooit was het idee achter een spelcomputer doodsimpel: je kocht een kastje voor onder de televisie, waarmee je tu en de vijf en tien jaar lang de nieuwste games kon spelen. Af en toe kwam er een nieuw model, maar daarbij ging het vaak om redesigns, die hooguit wat stiller waren dan de voorgaande versies. Consolegamers hoefden alleen te upgraden als er een compleet nieuwe generatie consoles op de markt verscheen.
Dat zou bij de PlayStation 4.5 anders kunnen worden. Dit moet een console met meer grafische rekenkracht worden, waardoor games er mooier uit gaan zien. Hoe Sony dit exact wil aanpakken is nog onduidelijk, maar in theorie zouden ontwikkelaars spellen specifiek voor alleen de nieuwste hardware kunnen maken.
Het is nog onduidelijk of je een huidige PlayStation 4 met een extra apparaat kunt upgraden, of dat je een compleet nieuwe console moet kopen. Er ontstaat ongeacht wat je moet doen een penibele situatie. Zet deze trend voort en wil je de mooiste games blijven spelen? Dan moet je eens in de zoveel jaar mi chien wel een extra module met meer RAM kopen, of een nieuwe console met een betere proce or. Als Sony een PlayStation 4.5 overweegt, dan zouden de PlayStation 4.6, 4.7, 4.8 en 4.9 wellicht ook op de planning staan.
Niet iedereen heeft een hekel aan dit soort praktijken, maar er bestaat al jaren een gamemachine waar je aan kunt sleutelen om eens in de zoveel jaar de grafische prestaties te verbeteren. We noemen dit obscure spelletjesapparaat ook wel de 'pc'.
Gemak
Sommigen kopen een spelcomputer omdat ze geen zin hebben om met nieuwe hardware te jongleren. Deze mensen willen eens in de zoveel jaar een nieuw apparaat kopen, om zich daarna jarenlang geen zorgen te maken over wat er onder de tv staat. Voor deze groep gamers was de spelcomputer een geweldige optie. Dat dreigt met de nieuwe plannen te veranderen.
In een ultiem doemscenario zullen ontwikkelaars wellicht games maken die alleen maar op de PlayStation 4.5 werken. Wil je The Division 2 spelen? Dan moet je mi chien wel je pas gekochte PlayStation 4 vervangen of uitbreiden door nog meer geld neer te leggen.
Als het verschil in gebruiksgemak tu en pc en spelcomputer verkleint, dan is er steeds minder reden om een console te kopen. Waarom zou je een modulair upgradebare PlayStation kopen, als je ook een upgradebare pc in huis kunt halen? Pc's zijn inherent opener qua systeem, met de mogelijkheid om hardware van meerdere fabrikanten te installeren. Een upgradebare spelcomputer zou (vermoedelijk) worden beperkt tot hardware die alleen Sony levert.
Daar komt bij dat meerdere versies van één spelcomputer ook voor meer complicaties kan zorgen. Gaming-pc’s hebben nu al last van problemen met bijvoorbeeld drivers of specifieke hardwarecombinaties, die niet bij bepaalde games blijken te werken. Met dat soort complicaties heeft een console minder problemen, omdat een game voor één specifiek systeem is gemaakt. Door meerdere systemen in de mix te gooien, is de kans op slechte optimalisatie van spellen groter.
Nintendo's splitsing
Sony zou daar niet de eerste in zijn. Nintendo bracht een tijd geleden nog de New Nintendo 3DS uit, een vernieuwde handheld met een sterkere proce or. Voor deze krachtigere 3DS verschenen ook exclusieve games, zoals de port van Wii-game Xenoblade Chronicles.
Het lijkt de handheld echter niet goed te verlopen. Het aantal games exclusief voor de New 3DS is op één hand te tellen. Dat is ook logisch: ontwikkelaars die 3DS-games maken krijgen immers een keuze. Gaan ze een mooiere game maken voor alleen de sterkere 3DS? Of maken ze een game die op alle 3DS-modellen werkt, die daardoor aan meer mensen verkocht kan worden? Nintendo demonstreert daarmee een andere optie van een modulaire spelcomputer. Slaagt Sony er niet in om iedereen te laten upgraden en is de markt teveel gesplitst? Dan is de PlayStation 4.5 weinig waard, omdat te weinig mensen ervoor games durven te maken. Dan zou het te duur zijn om in beter ogende spellen te investeren.
Nintendo experimenteerde hier in de afgelopen jaren wel vaker mee. Denk aan de Nintendo 64, die je met een Expansion Pak van extra RAM kon voorzien. In de jaren '90 had Sega hier al helemaal een handje van, door allerlei extra's voor hun spelcomputers uit te brengen. De Expansion Pak werd alleen door maar weinig consoles gebruikt; Sega verdween een generatie later helemaal van de hardwaremarkt. De succesverhalen van upgradebare consoles zijn schaars.
Dat lijkt de grote jongens in 2016 echter niet af te schrikken. Naast Sony lijkt Microsoft plannen te hebben om de Xbox One upgradebaar te maken, al lijken deze plannen zich in een vroeg stadium te bevinden. We hebben alleen Xbox-baas Phil Spencer hier nog maar kort over horen praten.
Er lijkt dus geen ontkomen aan. Met twee grote consolefabrikanten die binnen deze generatie upgrades willen uitbrengen, verandert de spelcomputermarkt waarschijnlijk significant. Ergens kunnen we het ook wel begrijpen: virtual reality is in opmars en 4K-televisies worden betaalbaar, dus consoles hebben snel een hardwareboost nodig om daar goed gebruik van te maken. Maar met zo veel upgrades in het verschiet, kun je wellicht net zo goed een gaming-pc aanschaffen.