Het principe van de Vive is eigenlijk best simpel. Elk oog krijgt een apart beeld voorgeschoteld, zodat je de digitale wereld op dezelfde wijze bekijkt als de werkelijkheid: in stereoscopisch 3d. Omdat je zicht van de buitenwereld wordt afgesloten, blijkt het heel eenvoudig om de hersenen wijs te maken, dat wat je ziet echt bestaat. Je oren zijn al lang en breed vertrouwd met dit idee – kijk naar de combinatie van een koptelefoon en positionele audio – maar de stormachtige ontwikkeling van de afgelopen jaren op het gebied van kleine, dunne beeldschermen voor smartphones maakt dit concept nu ook voor de ogen van de gemiddelde consument een realiteit.
Fricking laserbeams
Een cruciale voorwaarde voor de overtuigingskracht van deze illusie is dat het getoonde beeld overeenkomt met de oriëntatie en positie van je hoofd. Daartoe heeft parttime gamesontwikkelaar en fulltime gamesdistributiemagnaat Valve Software het Lighthouse-systeem ontworpen. Inbegrepen bij het omvangrijke Vive-pakket zijn twee basi tations, met daarin een verwoed ronddraaiende laserinstallatie. De kubusvormige kastjes bestralen de kamer regelmatig met (veilige) infraroodlasers. Op de headset en de controllers zitten op hun beurt meerdere sensors verspreid, die deze lasers waarnemen. Op basis van het tijdsverschil tu en elk contact, berekent het systeem tientallen keren per seconde de positie van de hardware. Dankzij deze technologie worden je bewegingen vrijwel foutloos gevolgd. Nog mooier: met de HTC Vive kun je een gebied in de kamer afbakenen waarin je vrij kunt rondlopen, een concept dat Valve en HTC ‘Roomscale’ noemen. Elke stap die je zet, ervaar je dan ook in de virtuele werkelijkheid.
Hoe elegant de technologie mag zijn, je moet het wel eerst opzetten. Het bijgeleverde instructievel legt het proces helder uit. Eerst monteer je de basi tations. Het liefst op minstens twee meter hoogte en tegenover elkaar in de hoeken van de kamer. Om in een game rond te lopen heb je minstens 1,5 x 2 meter nodig en HTC noemt een speelveld van 5 x 5 meter als maximum, al blijkt het Lighthouse-systeem voor veel grotere oppervlaktes. De twee basi tations hebben in beginsel genoeg aan een stroomaansluiting – ze sturen slechts een ‘dom’ signaal uit. In het geval dat er obstakels tu en de twee kastjes kunnen opduiken, kun je de twee stations laten synchroniseren met een kabel van zo’n 15 meter lang.
SteamVR
Nadat de laserkastjes aan de muur zijn gehangen met de bijgeleverde schroeven en bevestigingskit, kun je de drie samengebonden kabels van de Vive-headset in de Link Box steken en deze vervolgens koppelen aan je game-pc. De verbindingen bestaan uit een hdmi-, usb- en stroomkabel. Op de headset zelf vinden we een extra usb-aansluiting, net als een 3,5mm aansluiting voor de inbegrepen oordopjes van HTC. Onze eerste ingeving was om deze oortjes direct aan de kant te gooien en te kiezen voor een eigen headset. Na ze een kans te hebben gegeven, blijken deze oordopjes echter prima geluid te produceren.
Nadat alle hardware eenmaal is aangesloten, verwijst de handleiding je door naar de website van de HTC Vive, waar je de benodigde software downloadt. Hiermee installeer je onder meer Steam, het alomtegenwoordige distributieplatform van Valve, zodat je gebruik kunt maken van SteamVR. SteamVR fungeert als het stuurprogramma van de Vive en helpt je de controller en headset te kalibreren. De speelruimte baken je vervolgens af door met een controller langs de randen te lopen. Als je tijdens het spelen buiten dit gebied dreigt te raken – niet verwonderlijk gezien de hoge mate van immersie die veel vr-games oproepen – doemt er een gekleurd raster op om de grenzen duidelijk te maken. Zo blijven jouw meubilair en jijzelf buiten gevaar.
De controllers zien er een stuk gestroomlijnder uit in vergelijking met onze eerste ervaring met de HTC Vive. De Vive-controllers lijken op een afstandsbediening met een ring op het uiteinde waar de meeste sensoren zich bevinden. De wijsvinger bedient een trigger en de duim bestuurt een aanraakgevoelige trackpad die je kunt indrukken. Aan beide zijkanten zit een knop die je indrukt door te knijpen. Boven en onder de trackpad dienen twee knoppen als respectievelijk de System- en de Menu-knop. Het knoppenaantal lijkt aan de karige kant, totdat je je bedenkt dat je geen ‘crouch’-functie nodig hebt, als je simpelweg kunt bukken. Abstracte handelingen, zoals het oproepen van je inventaris, kun je weer uitvoeren door te grijpen naar een specifieke plek op je virtuele lichaam. Het voelt zo natuurlijk, dat de ouderwetse methode van een knopje indrukken gekunsteld aanvoelt.
Na de installatie van hardware en software is het tijd om je eerste stappen in de virtuele werkelijkheid te zetten. In een speciale tutorial maakt een zwevende Personality Core uit de Portal-games je wegwijs. Direct bij deze introductie wordt duidelijk wat voor verschil virtual reality kan maken. De witte ruimte waarin we ‘vr voor beginners’ krijgen, is ontzagwekkend groot. Het verschil met een traditionele monitor op een halve meter afstand voor je neus, is dat je deze omvang niet alleen ziet, maar ook voelt. De opgeroepen illusie is zo sterk, dat we het niet kunnen laten om te trappen naar de ballonen die we ter oefening rondslaan, om licht verontrust te concluderen dat we in de virtual reality (nog) geen voeten hebben.
Kinderziektes
Klaar met de tutorial storten we ons op de games die bij de HTC Vive zijn inbegrepen – The Lab, Fantastic Contraption en Job Simulator – net als de handvol demo’s die op Steam beschikbaar zijn. Deze titels zullen we op een later moment uitgebreid bespreken. Onze voorlopige indruk van het aanbod lanceertitels komt er op neer dat er een breed scala aan indrukwekkende ervaringen en fascinerende experimenten voorhanden is. Daarentegen zien we ook een groot aantal Early Acce -games en eerste episodes die slechts enkele uren de aandacht vasthouden. De HTC Vive is iets meer dan een jaar geleden aangekondigd en ontwikkelaars moesten halsoverkop aan de slag met eenvoudige concepten om op tijd iets speelbaars af te leveren. Een complexe roleplaying-game zit er dus voorlopig niet in, maar een simpele arcadeshooter als Space Pirate Trainer weet de aandacht desondanks verra end goed vast te houden.
Er ligt een spannende nieuwe wereld open voor gamers en ontwikkelaars, maar de HTC Vive is niet zonder gebreken. Het meest acute minpunt van de HTC Vive deed ons eerder al het zweet uitbreken. De Vive is namelijk geen ster als het gaat om comfort. We houden de mogelijkheid open dat we de juiste plaatsing nog niet hebben gevonden, maar de 555 gram van de headset valt niet te negeren bij speelse ies die langer dan een half uur duren. De consumentenversie is weliswaar kleiner en beter gebalanceerd dan de uitvoering die we tijdens Gamescom 2015 op hadden, maar je ontkomt niet aan de sensatie dat er een flinke duikbril op je jukbeenderen rust.
Ook de kabel van de headset naar de pc blijft een bron van irritatie. Na verloop van tijd leer je jezelf aan om niet te vaak in dezelfde richting te draaien en als vanzelf over de kabel heen te stappen als je naar een tegengestelde hoek loopt. Er valt dus mee te leven, maar we kunnen het niet laten om te dromen van een techniek waarmee je 2160 bij 1200 pixels negentig keer per seconde zonder serieuze vertraging draadloos kunt versturen. Voorlopig is dat sciencefiction.
De kleine mi tappen van een pasgeboren eerste generatie
Een enkele keer vertoont de hardware zelf ook kuren. De camera op de headset is een briljante vondst: als je op zoek bent naar je keyboard of een glas drinken, druk je twee keer achter elkaar op de desbetreffende knop en je ziet een monochromatische weergave van de werkelijkheid, waarin alle objecten in je kamer zijn teruggebracht tot een omlijning. Het is bijzonder handig, maar beperkt tot een weeïg makende dertig frames per seconde, want met zestig fps raakt de headset regelmatig zijn tracking kwijt en gaat het beeld op grijs. Met de Bluetooth-zender in de Link Box kun je de basi tations in de slaapstand zetten en verbinding maken met je telefoon om toch enig contact te houden met de buitenwereld. Jammer dat de software, die voor die laatste functie nodig is, weigert te installeren.
Laatstgenoemde problemen zijn hoogstwaarschijnlijk met een firmware-update te verhelpen; de afgelopen week zijn al meerdere verbeteringen doorgevoerd. Aan de andere kant blijft onze onwennigheid met het dragen van de headset ons dwarszitten. Het is te hopen dat de komende weken deze oneffenheden worden gladgestreken en we de juiste pasvorm vinden, want de games zijn intrigerend genoeg om de bril op te houden. Na een diepgaande verkenning van de games voor de HTC Vive, lees je op Gamer.nl over enkele weken ons definitieve oordeel over deze technisch hoogstaande headset. Daarnaast gaan we zodra deze binnenkomt natuurlijk ook aan de slag met concurrent Rift.
De HTC Vive is voor 899 euro te koop via de website van het product. Wegens overmatige intere e worden bestellingen die nu worden gemaakt pas vanaf juni 2016 verscheept.