De Origins van Dragon Age
BioWare werd beroemd als dé studio die pen and paper role-playing game Dungeons & Dragons opnieuw tot leven bracht op de PC. Oprichters en D&D-fanaten Ray Muzyka en Greg Zeschuk maakten games die niet alleen de spelregels goed digitaliseerden, maar ook het sociale, verhalende element van het rollenspel wist om te zetten naar boeiende teamleden en NPC's. Vrijwel jaarlijks bracht de studio een succesvolle D&D-game of uitbreiding uit, tot het team zin had in iets nieuws en de licentie verkocht.
De ontwikkelaars doken vervolgens op het Star Wars-universum (Knights of the Old Republic) en de Chinese cultuur (Jade Empire). Bloed kruipt echter waar het niet gaan kan. Tijdens de ontwikkeling van Ma Effect zat het team al te denken aan een nieuwe Dungeons & Dragons-game. Die licentie waren ze kwijt, maar dit gaf ze de gelegenheid om een honderd procent eigen high fantasy-franchise te starten. Een belangrijk woord om te onderstrepen voor dit verhaal.
Lead designer Mike Laidlaw sprak al over het meesterplan vóór de release van Dragon Age: Origins: “(…)wij zien dit meer als een intellectueel eigendom dan gewoon een spel. Ik bedoel, we hebben het eerste boek al uitgebracht, er komt een pen-en-papierrollenspel uit, en dat is het begin van de uitbouw (…)”. Dragon Age moest een mix worden van de wereld van The Lord of the Rings met de dodelijkheid van A Song of Ice and Fire (jaren vóór de boeken populair werden door tv-serie Game of Thrones).
De aderlating van Dragon Age II
Dragon Age: Origins werd precies het commerciële succes waar BioWare op hoopte. Dit was al helemaal goed nieuws voor uitgever Electronic Arts, die de studio het jaar daarvoor had overgenomen. Vervolgens ging het mis. De cijfers zijn onduidelijk omdat digitale (PC-) verkopen niet zijn bekend zijn gemaakt, maar Dragon Age: Origins verkocht naar schatting vier miljoen exemplaren. Dragon Age II? De helft.
Dat is behoorlijk pijnlijk, aangezien een succesvolle franchise meestal betekent dat je stijgt of minstens de fanbase behoudt. Het falen had twee hoofdredenen. Als eerste was Dragon Age II veel te kort en hergebruikte het te veel omgevingen. Mike Laidlaw draaide in zijn reactie tegen fans om de oorzaak heen: “Dit was geen opzet, en zeker niet 'gepland' maar iets dat gebeurde en aan gewerkt moet worden. (...) Als ik terugkijk, had ik eigenlijk gewoon stukken eruit moeten halen om herhaling te vermijden, maar dat was een moeilijke besli ing op dat moment.”
Wat meer helderheid krijgen we door een reactie van componist Inon Zur: “In tegenstelling tot eerdere titels van BioWare, was dit een spoedklus. EA wilde graag profiteren van het succes van Origins, dus het spel stond onder druk om snel uitgebracht te worden.” BioWare was nog lang niet klaar met Dragon Age II, maar moest het spel aframmen met de onderdelen die het had. (PS: Inon Zur keert niet terug voor Dragon Age 3: Inquisition) Maar EA is ondanks de verre van smetteloze reputatie niet geheel verantwoordelijk voor de aderlating van Dragon Age II.
Ma a Effect
De tweede hoofdreden voor het falen was een miscommunicatie tu en BioWare en de eigen fanbase. Dragon Age: Origins is een kla ieke, hardcore role-playinggame, ontwikkeld voor een volwa en publiek. Het spel werd ook op die manier in de markt gezet, met als hoogtepunt Wardens Quest: een profe ionele, live competitie om de hardcore moeilijkheidsgraad . Dragon Age II werd echter gepromoot als een toegankelijke RPG, gestript van al die zogenaamd vermoeiende RPG-elementen als item-management en tactische gevechten.
De hardcore fans dachten dat EA de draak stak met de geliefde old school gameplay en lieten de game ma aal liggen. Het waren echter de ontwerpers van Dragon Age zelf die het grote publiek wilden opzoeken. Mike Laidlaw is hier luid en duidelijk over in de BioWare-forums: “Als ik jullie ergens mee over de zeik ga krijgen, dan is het wel omdat ik nog steeds geloof in het toegankelijker maken van RPG's voor nieuwe spelers. (...) Gedeeltelijk omdat ik wil dat meer mensen Dragon Age spelen, gedeeltelijk omdat er veel verbeteringen in gameplay en design zijn geweest in de afgelopen 15 en we daar van willen leren.”
Hoewel deze uitspraak begrijpelijk het bloed bij core fans doet koken, heeft Laidlaw in principe geen ongelijk. Ma Effect 2 was het jaar voor Dragon Age II ook herontworpen (van RPG tot shooter) en die controversiële verandering werd door iedereen geaccepteerd. Het probleem was alleen dat bij Dragon Age II alle puzzelstukken náást hun plek vielen. De game werd gerusht, het bestaande publiek was de verkeerde doelgroep en Dragon Age II hing ongemakkelijk tu en twee designfilosofieën in.
Everyone expects the Dragon Age Inquisition
Al die problemen zijn nu echter opgelost. Of zo lijkt het in ieder geval. EA en BioWare hebben beide afgelopen jaren klappen gevangen. EA onder andere door de belachelijke gang van zaken rondom SimCity en Command & Conquer, BioWare door het makke einde van Ma Effect 3. EA heeft geleerd van zijn fout en BioWare een jaar extra tijd gepakt om aan de game te werken. Dragon Age 3: Inquistion is op dit moment volledig uitspeelbaar en alle gebieden zijn af, dus de studio heeft nog maanden om zich op details te concentreren. Niemand wil het op zijn geweten hebben om de Dragon Age-franchise te laten falen, anders loopt de uitgever miljoenen mis in toekomstige games, apps, boeken, DLC, goodwill en verdere merchandise (net als Ma Effect zal de fantasy-serie zeker niet stoppen).
BioWare heeft geluisterd naar de klachten en kern-RPG-elementen als item-management en tactische gevechten keren terug (levenspunten regenereren niet!). Door de overstap naar shooter-engine Frostbite, geeft BioWare niet meer het verkeerde signaal af dat het aan een old school Dungeons & Dragons-game werkt. Bijkomend voordeel is dat dat genre momenteel een indie opleving beleeft en old school fans niet meer zo afhankelijk zijn van Dragon Age als vijf jaar geleden. Iedereen die van Dragon Age 3: Inquisition ziet, weet nu meteen dat het een toegankelijkere RPG is dan Skyrim.
In Inquisition kunnen de spelers profiteren van de spanning en dilemma's die in de eerdere delen zijn opgebouwd. Naast de strijd tegen de Draken en andere monsters, moet het onvoorspelbare conflict tu en de Templar Order en Circle of Magi opgelost worden. Mysterieuze personages als Morrigan en Flemeth moeten nog steeds hun kaarten op tafel leggen. Daarbovenop komt Inquisition met het nieuwe Keep-systeem, waarin je forten moet veroveren en verdedigen. Deze feature belooft erg uitdagend en gevarieerd te worden, dus wij kunnen niet wachten om het eens in praktijk te testen. En een zwak einde? Dat hebben ze nu vast wel afgeleerd bij BioWare...