Lees hier de Gamer.nl-recensie van Monument Valley.
Als norse pc-gamer heb ik mobiele games voor een hele lange tijd niet serieus genomen. Dat komt niet alleen omdat games voor smartphones en tablets de afgelopen jaren diepte, fine e en uitdaging misten, maar ook omdat 'iedereen' opeens een gamer was. Van mijn moeder tot mijn vijfjarige neefje: iedereen speelde opeens games. Die trend begon bij Angry Birds, waarna de media gamen opeens als gemeengoed bestempelden. Daar had ik het moeilijk mee. Mijn afkeer tegenover mobiele games werd die jaren alsmaar groter.
Totdat ik in 2013 een 'spelletje' van een Nederlandse ontwikkelaar tegenkwam. Ridiculous Fishing van Vlambeer, dat door Gamer.nl met een 9 werd beoordeeld, zorgde bij mij voor een ommekeer. Ridiculous Fishing was de eerste mobiele game die de gedwongen simpliciteit door het gebruik van een touchscreen en de beperkte beeldruimte en grafische kracht slim gebruikte om één onderdeel - de besturing van de hengel door middel van beweging - de kracht van een game te laten zijn. Diezelfde truc hanteert ontwikkelaar Ustwo eveneens, dat het spelen met perspectief op briljante wijze vereenvoudigt voor het kleinere scherm van smartphones en tablets.
Monument Valley biedt een wereld waarin de wetten van de Nederlandse kunstenaar M.C. Escher gelden. Vormen veranderen als je met je vinger over het scherm veegt, waarbij elke beweging een andere indruk van de architectuur in de wereld geeft. Zo verandert de gamewereld bij elke actie die je onderneemt, maar oogt alles grotendeels hetzelfde. Het is verwarrend en tegelijkertijd heel verfri end. Het doel in Monument Valley is om een klein wit poppetje, genaamd Ida, van het ene punt naar het andere te navigeren. Dit doe je door puzzels op te lo en. Het zijn meestal geen hersenkrakers, maar draaien om de manier waarop wij naar ruimte en indirect ook games kijken.
Toen ik Monument Valley voor de eerste keer opstartte, ben ik best lang bezig geweest met het eerste level. Die is veruit het gemakkelijkste. In dat level moet je Ida naar een hoger platform navigeren. Je draait aan een soort draaiwiel waardoor het level verandert. Aan één slag heb je al genoeg, maar ik was door de drukte in de trein bezig om als een gek aan dat ding te draaien, verwachtend dat ik mijzelf omhoog kon draaien. De oplo ing was zo simpel: je moet bij elke draai even rustig kijken wat er precies verandert. Opeens zag ik een route uit het niets ontstaan, en sindsdien ben ik bij elk level opnieuw zo verbaasd dat een simpele beweging een compleet ander perspectief van de wereld en een potentiële oplo ing voor jouw probleem biedt. Je ervaart een wereld van de game steeds op een andere manier. Een magische ervaring.
Monument Valley straalt daarnaast rust uit in een wereld van mobiele games, die wordt gedomineerd door hersenloze hectische spelletjes als Flappy Bird en Candy Crush. De uitstekende soundtrack en geluidseffecten zorgen ervoor dat elke aanraking een andere feedback geeft. Even draaien aan een hendel? Bij elke draait klinkt er een andere noot. Het zorgde ervoor dat veel treinreizen, waar ik normaliter met een koptelefoon apathisch voor mij uit staar in de hoop dat niemand mij aanspreekt, opeens aangenaam werden. Ik creëerde mijn eigen wereld met Monument Valley, die elke keer uit honderden andere kleinere wereldjes bleek te bestaan.
De makers zien Monument Valley als een kunstwerk waarin optische illusies en raadsels hand in hand gaan. Ik zie Monument Valley als een game die mij laat beseffen dat ook mobiele games helemaal bovenaan jaarlijstjes kunnen staan. Dat games op smartphones en tablets ook een toekomst hebben. Dat indieontwikkelaars met een beperkt budget toegang krijgen tot een veel groter platform dan ooit tevoren. En dat de term 'gamer' door dit soort games weer een beetje waarde krijgt.